Nieuwe rekentool om CO₂-uitstoot terug te dringen

dinsdag 20 februari 2024

Een groot deel van de CO₂-uitstoot in de bouw wordt toegeschreven aan het bouwen van nieuwe gebouwen. De energie die daarin na oplevering wordt verbruikt, is al aanzienlijk teruggedrongen. Om bij te dragen aan de (inter)nationale klimaatdoelen is het daarom in de nabije toekomst vooral zaak de uitstoot van kooldioxide in de bouwfase te beperken. Een nieuw rekenmechanisme, de Quick Carbon indicator, kan daarbij helpen.

Op initiatief van projectontwikkelaar Synchroon (onderdeel van het TBI-concern, lid van NEPROM en partner van de Dutch Green Building Council, DGBC) is het nieuwe sturingsmechanisme ontwikkeld door W/E Adviseurs, NIBE en Copper8. Zij rekenen voor dat de gebouwde omgeving verantwoordelijk is voor 40 procent van de totale CO₂-uitstoot in Nederland. Ongeveer een derde van deze 40 procent is te wijten aan de bouw van nieuwe gebouwen, terwijl de overige twee derde wordt veroorzaakt door energieverbruik in bestaande gebouwen, voornamelijk voor verwarming en koeling.

Door de energietransitie is er de afgelopen jaren al hard gewerkt aan het verlagen van de CO₂-uitstoot tijdens het gebruik van een gebouw. Nieuwbouwwoningen moeten nu voldoen aan de norm Bijna Energie Neutraal (BENG) en koplopers in de branche doen nog vele stapjes extra. Daarom moet de focus momenteel liggen op het verminderen van de CO₂-uitstoot als gevolg van de bouw. Dit vereist, aldus Annemarie van Doorn (algemeen directeur Dutch Green Building Council) en Jan Fokkema (directeur NEPROM), een effectief sturingsmechanisme en een duidelijke strategie die de hele sector ondersteunt. Zij stellen dat de focus voor CO₂-reductie in de nieuwbouw vooral moet liggen op de emissies tijdens de bouw en gedurende de eerste tien tot vijftien jaar van het gebruik.

Materiaalgebonden en operationele CO₂-uitstoot

Het nieuwe sturingsmechanisme, de Quick Carbon indicator met bijbehorende rekenmodule, kan daarbij helpen. In het begeleidende document lezen we daarover:
“Een sturing over de gehele levenscyclus, zoals de MPG op dit moment doet, levert onvoldoende bijdrage aan de korte-termijn verlaging van de CO₂-uitstoot. NEPROM en DGBC hebben daarom het initiatief genomen om de Quick Carbon indicator te ontwikkelen, waarmee gestuurd kan worden op de CO₂-uitstoot die zo goed mogelijk aansluit bij de daadwerkelijk te verwachten uitstoot op korte termijn.
Het streven is om vanuit deze indicator toe te werken naar een ‘netto nul CO₂-uitstoot op gebouwniveau’. Het doel is om te komen tot een indicator die integraal stuurt op de materiaalgebonden en operationele CO₂-uitstoot, met de nadruk op de korte termijn (t/m 2040).”

Niet nieuw

De auteurs schrijven ook: “Deze indicator is géén nieuwe rekenmethode, maar geeft de resultaten van bestaande methoden op een andere manier weer. Hiervoor kunnen ontwikkelaars en bouwers voor het overgrote deel van de berekening gebruikmaken van bestaande rekeninstrumenten. (…) Met bovenstaand voorstel moet het mogelijk zijn om op termijn toe te werken naar twee indicatoren: één voor de langere termijn en één voor de kortere termijn. Daarmee wordt het aantal indicatoren waar partijen in de bouw op moeten sturen beperkt, wat inspanningen van partijen verlaagt en sturing vereenvoudigt.”

Een van de opvallende keuzes in dit voorstel betreft de CO₂-opslag in biobased (biogene) materialen. Daarover wordt geschreven: “Voor het berekenen van de Quick Carbon indicator kiezen we ervoor om de CO₂-opslag niet mee te rekenen, maar apart inzichtelijk te maken. Daarmee voorkomen we het toekennen van een te grote (rekenkundige) CO₂-winst, die in de praktijk niet noodzakelijk wordt waargemaakt.”

De nieuwe Quick Carbon indicator wordt geschikt voor drie zaken:

  • Sectorniveau

Het bepalen van sectorbrede CO₂-reductiepaden.

  • Organisatieniveau

Het kwantitatief monitoren van de CO₂-uitstoot, op basis van de prestaties per functionele eenheid gebouw.

  • Projectniveau

Het maken van effectieve afwegingen in het ontwerpproces, om de bijdrage van een bouwwerk aan klimaatverandering te beperken.

De benodigde BENG- en MPG-berekeningen - en in de toekomst eventuele MEPG-berekeningen -  worden, aldus de initiatiefnemers, gemaakt met gevalideerde rekensoftware. De Quick Carbon indicator wordt op zo’n manier opgebouwd, dat deze kan worden uitgerekend met de bestaande rekeninstrumenten. Daarvoor is het wel nodig dat alle software rekent met de EN-15804:A2 norm: dit kan naar verwachting vanaf midden 2024.

De nadruk ligt - voor de eerste versie van deze indicator - op nieuwbouwwoningen. De indicator is met enkele kleine aanpassingen ook toepasbaar in de utiliteitsbouw.

Feedback

Betrokken partijen als ontwikkelaars, woningcorporaties, bouwbedrijven, adviseurs en andere professionals worden nu gevraagd om ervaring op te doen met de Quick Carbon indicator en feedback te geven over het nieuwe rekenprotocol. Vervolgens zullen de drie betrokken adviesbureaus en grote bouw- en ontwikkelingsbedrijven vervolgstappen ondernemen om substantiële manieren te ontwikkelen voor CO₂-reductie op bedrijfs- en sectorniveau.
Dan zal ook moeten blijken welke van de tools en bronnen die er beschikbaar zijn naast elkaar kunnen worden gebruikt en welke het beste de uitstoot vertegenwoordigen; denk aan tools als:

Bedrijven die willen bijdragen aan de ontwikkeling van de Carbon Quick indicator, worden uitgenodigd om contact op te nemen met Laetitia Nossek, programmamanager bij de DGBC.

Bron: achtergrondrapport Quick Carbon indicator
Beeld: Shutterstock

 

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Gemeente Kampen gaat voor hoogste circulaire doel

8 feb om 07:30 uur

Met de ambitie om het meest circulaire schoolgebouw van Nederland te realiseren, nam de Gemeente Kampen een…

Lees verder »
descriptionArtikel

Bouwen binnen CO2-budget: zo doe je dat

6 feb om 07:30 uur

De huidige manier van ontwerpen en bouwen zorgt voor een grote CO2-uitstoot en een forse bijdrage aan de…

Lees verder »
descriptionArtikel

Superslimme energie interface motiveert gebruiker

5 feb om 07:30 uur

Equi is Latijns voor ‘gelijk’. Wie deze productnaam googlet, komt terecht bij een bouwstofzuiger. Als je verder…

Lees verder »
descriptionArtikel

Top-10 innovaties die het gaan maken in 2024

1 feb om 11:30 uur

Als transitiemaker bij Squarewise en innovatiecoach bij TKI Urban Energy is Niels Rood dagelijks met innovaties…

Lees verder »
descriptionArtikel

Vergroening én verdichting in Wageningen

31 jan om 07:30 uur

Het stedenbouwkundig- en beeldkwaliteitsplan Duivendaal, ontworpen door LEVS architecten en veenenbos en bosch…

Lees verder »
descriptionArtikel

Innovaties in dakbedekking gebaat bij circulair ontwerp

30 jan om 07:30 uur

Door de groeiende aandacht voor de herkomst, levensduur en hergebruik van producten, verandert ook de…

Lees verder »
descriptionArtikel

Zo realiseer je ‘meest circulaire kindcentrum van Nederland’

29 jan om 07:30 uur

Dankzij de hoge duurzaamheidsambitie van de gemeente wordt in Kampen het ‘meest circulaire kindcentrum van…

Lees verder »
descriptionArtikel

Wat wordt de ultieme batterij in de gebouwde omgeving?

25 jan om 13:00 uur

De toekomst van onze fysieke leefomgeving zal op tal van manieren worden bepaald door de mogelijkheden die…

Lees verder »