Internationale Knoop XL: groots en meeslepend

De duizenden extra woningen, de kantoren en het multimodaal vervoersknooppunt kunnen niet zonder een goede mobiliteits- en bereikbaarheidsstrategie. “Een project van formaat voor de stad, maar ook voor ons”, begint Van Hussen. “De grootste uitdaging is het vertalen van abstracte ideeën in concrete mobiliteitsnormen en -eisen, businesscases en governance- en samenwerkingsmodellen. De complexiteit zit vooral in de lange doorlooptijd van de realisatie van het project. De planning loopt tot 2042, maar de toekomst kent onzekerheden en de realisatie geschiedt in fases. We moeten iets bedenken dat morgen al inzetbaar is, maar wat flexibel genoeg is om ook over tien jaar nog toepasbaar te zijn.”

Ervaring grote projecten

Empaction is vaker bij dergelijke grote, langlopende projecten betrokken. Eerder werd voor de gemeente Eindhoven een publiek-private samenwerkingsconstructie ontwikkeld voor het recht op exploitatie van publieke parkeergarages. Meer recent deed Empaction ook in de Utrechtse Merwedekanaalzone, een immense gebiedsontwikkeling, ervaring op met strategiebepaling. Van Loon: “De kennis en ervaring die we daar hebben opgedaan, kunnen we nu grotendeels op de Internationale Knoop XL toepassen. En daar krijgen we ook echt de mogelijkheden voor.”

Het wordt groots en meeslepend, de Internationale Knoop XL. Futuristisch zelfs. Met aanzienlijk minder auto’s en meer deelmobiliteit. Van Loon: “Een prachtige visie, maar als er minder ruimte voor parkeerplaatsen is, moet je over verschillende zaken extra goed nadenken. Hoeveel schaarse ruimte ga je bijvoorbeeld realiseren voor fietsenstallingen, auto’s en deelmobiliteit? De wereld ziet er over tien jaar zéker anders uit, dus moeten we ook voorsorteren op nieuwe ontwikkelingen. Dat is een uitdaging.”

Vervolgens is het de vraag hoe alles in praktische zin wordt georganiseerd. “Wie zorgt waarvoor?”, aldus Van Loon. “Hoe gaan we de parkeercapaciteit beter benutten? En de restcapaciteit, zodat we zo min mogelijk te hoeven bijbouwen? Wie bepaalt wie er straks recht heeft op een parkeerabonnement en wie niet? Hoe gaan we een kader bepalen waarbinnen wordt gewerkt, maar dat wel aangepast kan worden? En hoe gaan we om met risico’s, aansprakelijkheid, zeggenschap, verantwoordelijkheid nemen en het neerleggen van zaken bij andere partijen?”

Mobiliteitstransitie

Tegenwoordig worden zowel auto als fiets, deelauto en deelscooter in mobiliteitsplannen meegenomen. Van Loon: “We staan nu op een kantelpunt. De mobiliteitstransitie is eigenlijk pas net gestart; het is nog kinderschoenenwerk. In veel gebiedsontwikkelingen wordt er echter al vol op ingezet. We staan echter aan de vooravond van een binnenstedelijke transitie die onomkeerbaar is. We moeten ons nu dus richten op een breder mobiliteitsaanbod, maar tegelijkertijd ook rekening houden met de huidige omstandigheden.”

“Vergeet niet dat deelmobiliteit nog niet winstgevend is. Er zijn veel marktpartijen die deelmobiliteit aanbieden, maar hun businessmodellen zijn flinterdun. Dat is lastig. We moeten daarmee rekening houden en gunstige omstandigheden creëren, zodat private ondernemingen en gemeenten elkaar vinden om het grotere plaatje te kunnen verwezenlijken.”

Deelmobiliteit

“Wij gaan straks eisen”, vervolgt Van Hussen, “dat er één app is waarmee je alle deelmobiliteit in de stad kunt ontsluiten: mobiliteit-as-a-service. Daar zit een aanbieder vanuit de markt niet op te wachten. Er moet dus nog heel wat gebeuren, voordat alle partijen achter onze plannen staan. Dat is juist ook de uitdaging.” Van Loon vult aan: “En het goede nieuws is dat die app niet alleen voor Eindhoven gemaakt wordt, maar landelijk zal worden ingezet.”

Ondanks alle ervaring blijft het een puzzel, zo’n mobiliteitstransitie. En zeker met omvangrijke, langdurige projecten, zoals de Internationale Knoop XL. Van Loon besluit: “Je vraagt aan partijen om te investeren in iets dat er nog niet is. Je moet wel, want je moet verdichten en door alle ambities met de openbare ruimte een andere vorm van mobiliteit kiezen. Maar voor alle partijen blijft de mobiliteitstransitie natuurlijk iets ongrijpbaars. Ook wanneer alles is besloten en vastgelegd, kunnen nieuwe ontwikkelingen altijd voor veranderingen zorgen. Daarom moet er flexibiliteit in de concrete plannen zijn ingebed. En daar ligt onze kracht: mobiliteitsvisies omzetten naar concrete handvatten die morgen toegepast kunnen worden en niet bij de eerste de beste draaiing van de wind moeten worden aangepast.”

Meer informatie

Inmiddels is Bart van Hussen aangesteld als Kwartiermaker voor Knoop XL. Hij is voor deze taak de vakinhoudelijk- en procesregisseur van het mobiliteitsvraagstuk. Heb je ook behoefte aan inhoudelijke expertise bij een parkeer- en mobiliteitsvraagstuk? Bekijk hier onze projecten of neem contact op via 040-213 78 80 of stuur een e-mail naar info@empaction.nl.