Het nieuwe S&A-magazine is uit: Regeneratief ontwerpen

In zijn verhaal over regeneratief ontwerpen schrijft Emile van Vugt (FAAM architects) dat ‘regeneratief’ afkomstig is van het Latijnse werkwoord regenerāre, wat ‘opnieuw voortbrengen’ betekent. Van Vugt: “Het woord wordt bijvoorbeeld in de biologie gebruikt voor het herstellen of vernieuwen van weefsels of organen. Regeneratief ontwerpen is voor ons het integraal benaderen van opgaves, beschouwd vanuit de ecologie. Het uitgangspunt voor alle projecten die wij binnen ons bureau vastpakken, is dat we op het gebied van ecologie en leefbaarheid de intentie hebben om gebieden en locaties beter achter te laten dan dat ze zijn bij de start van het project.”

Diezelfde intenties vind je terug bij stedenbouwer Tom van Tuijn, waar Van Vugt nauw mee samenwerkt. Naast de inbreng van ecologie kiest Van Tuijn voor een reeks van extra zaken: “Veel mensen denken bij regeneratief ontwerpen aan de natuur. Die ecologische poot krijgt momenteel heel veel aandacht, dus dat komt wel goed. Ik trek het onderwerp echter liever breder. Regeneratief ontwerpen gaat over het hele systeem en alle elementen die daarop van invloed zijn. Het boeit mij vooral dat die losse elementen op elkaar vertrouwen om zo het systeem te onderhouden, te groeien en te verbeteren.”

Cruciaal moment

“Stedenbouwers staan op een cruciaal moment in de tijd”, betoogt Van Tuijn, “waarin ze echt hun meerwaarde kunnen bewijzen. Het gaat nu niet alleen over mooie dingen ontwerpen en mooie plekken maken. Die twee moeten ook een heel directe relatie hebben met de mensen die er gebruik van gaan maken en met de complexe processen die er plaatsvinden.”

Voor die complexe processen kun je in het magazine terecht bij Gijs Meijer van Sweco: “Het zijn allemaal kleine puzzelstukjes in het grotere geheel. Het gaat over de oceanen en de grote natuurgebieden in Europa en in Nederland, maar ook over het herstellen van de biodiversiteit op het platteland. Daar is de meeste winst te behalen. We moeten dus overal aan de slag gaan, in natuurgebieden, het buitengebied en ook in de stad. Natuur houdt niet op bij de grens van een natuurgebied. Zo zijn er veel planten en dieren die steeds meer naar de stad trekken, zich aanpassen en zich hier kunnen handhaven.”

“Gelukkig zie ik steeds meer welwillende partijen, maar ik zie ook veel bee washing. ‘Zet een insectenhotel neer en wat tuinplanten en we kunnen lekker gaan bouwen.’ Natuurinclusief bouwen is veel meer dan wat nestkasten inbouwen. De gevel van een woning is één grote vleermuiskast. Van alle betrokken partijen is meer durf nodig om het anders te gaan doen. Wij moeten vooral goed borgen dat de uitvoering op de juiste manier gebeurt, want voor natuurinclusiviteit is zowel een ecologische visie als het kleinste detail van belang. Aannemers zijn gewend dat op een eigen, standaard manier te doen en houden te veel vast aan hun eigen werkwijze, efficiëntie en materiaalstromen.”

Bouwbiologie

Nog dieper in deze materie ga je met bouwbioloog Carla Rongen. Zij nam de moedige stap om van adviseur Aveco de Bondt over te stappen naar het onderwijs (Academie Built Environment van de HAN University of Applied Sciences). Door de transfer naar de HAN hoopt Rongen Regeneratief en Gezond bouwen daar met meer nadruk op het curriculum te krijgen. Dat is in het algemeen hard nodig, aldus Rongen. “Bij Aveco de Bondt heb ik best veel stagiaires begeleid en het viel mij op dat zij vaak heel veel niet wisten of überhaupt niet op de hoogte waren van bepaalde zaken, zoals Paris Proof of regeneratief bouwen. Dat heeft bij mij een belletje doen rinkelen. Als ik echt impact wil maken - dat is de missie in mijn leven: zoveel mogelijk impact maken - moet ik naar het onderwijs. Al leid ik maar vijf personen per jaar op, dan wordt het een olievlek.”

Naast de focus op ecologie en regeneratief ontwerpen vind je in de nieuwe Stedebouw & Architectuur ook tal van andere architectonische hoogstandjes. Van het Hybrid Vlax Pavilion op de cover tot de zeven torens van het complex ‘Pixel’ op de laatste pagina (rubriek Fotofinish). Met daartussen in de diverse rubrieken verder aandacht voor het nieuwe concept Copy Paste Catalogus (Hot topic), de Wandelmeent (Bouwiconen), de Boeken Top 10, Future Architect Gert-Jan Groenewoud, Vinex en NOVEX (Rapport Kort) en het onderwerp participatie in het voorwoord en in de column van Mark Verhijde.

Vergeet ten slotte ook niet inspiratie op te doen dankzij de Top 10 van gasthoofdredacteur Emile van Vugt, met het iconische House of Music in Budapest, met Dali en David Lynch en met het inspirerende opdrachtgeverschap van corporatie Sint Trudo.

De nieuwe Stedebouw & Architectuur #4, thema Regeneratief ontwerpen, vind je met een abonnement in je brievenbus en in onze Acquire-bibliotheek.

Coverfoto en boven: het Hybrid Flax Pavilion (ICD/ITKE/IntCDC Universiteit van Stuttgart) in Landesgartenschau (Wangen, Duitsland) kent een innovatief hybride bouwsysteem van hout en vlas. Het lichtgewicht dak bestaat uit dunne kruislaaghoutpanelen en structuren van vlas (afkomstig uit de regio).

Blijf nog beter op de hoogte van al ons nieuws en abonneer je op onze wekelijkse nieuwsbrief.