Op naar de ideale brug, tunnel en sluis met innovatiekracht

Marco de Jong, manager Business Development bij Vialis, omschrijft de situatie als volgt: “Onwijs veel projecten en te weinig personeel.” Sinds het einde van de pandemie ziet het bedrijf een golf aan brug-, sluis- en tunnelvervangingen op hen afkomen. Tegelijkertijd is de uitstroom van personeel door vergrijzing groter dan de instroom. “Technische collega’s zijn goud waard.”

De oplossing voor dit euvel ligt hem in het verhogen van efficiëntie. Vialis werkt daarvoor aan drie pijlers op het gebied van bruggen, sluizen en tunnels: digital twins, standaardisatie en monitoring. 

De standaard brug

De grootste opgave voor een partij als Vialis is de vervanging en renovatie van bestaande bruginstallaties en aandrijvingen. “Je hebt te maken met veertig jaar historie van een oud kunstwerk binnen een volgebouwde omgeving”, zegt De Jong. “Het project moet dus kort en snel zijn; soms mag een brug maar een week dicht.” Tel daarbij op dat praktisch elke beheerder zijn eigen werkstandaard heeft. Hierdoor wordt een brug al gauw maatwerk. Vialis zet zich daarom in op standaardisatie.

“Zo’n vijf jaar geleden hebben we de strategie opgezet om beheerdersonafhankelijk te werken”, aldus De Jong. “Dit hebben we qua software en hardware uitgewerkt, zodat elke brug functioneel hetzelfde werkt en onderhouden kan worden. Op basis van modules kunnen beheerders toevoegingen doen, zoals een extra lampje.” Op deze manier blijft een brug uniek op basis van de behoeftes van de beheerder. Zo kan Vialis efficiënter werken en alsnog tegemoet komen aan aanvullende wensen. 

De virtuele brug

Elke brug die Vialis tegenwoordig onder handen neemt, is virtueel al uitvoering in gebruik genomen. “Aan de voorkant van een project bouwen we de brug digitaal op”, zegt De Jong. “De opdrachtgever en beheerder kunnen hem zo testen, nog voordat er fysiek nog maar iets ligt. Dat scheelt in ombouwtijd, testtijd én bij de oplevering, omdat de beheerder het specifieke gedrag van zijn kunstwerk al heeft kunnen toetsen.” Deze zogeheten digital twins zijn intussen onderdeel van het primaire proces van Vialis. 

Een andere winst wordt geboekt op het sociale vlak. “Bij een brug in Montfoort moest een grote hijskraan naast een huis worden gezet”, vertelt De Jong. “Dat is best spannend voor de bewoners, dus lieten we ze via een 3D-bril zien waar de kraan komt te staan.” Een all-in pakket dus: techniek, veiligheid en omgevingsmanagement.

De pratende brug

Bijna alle onderdelen van het hoofdwegennetwerk in Nederland is zo’n 50 tot 70 jaar geleden gebouwd. De omvang van het verkeer en zeker de zwaarte van de voertuigen is in die periode flink toegenomen, met alle consequenties qua belasting en slijtage voor kunstwerken van dien. “De brug moet voorspelbaar worden”, zegt De Jong hierover, zodat voortaan op voorhand al duidelijk wordt wanneer een brug, sluis of tunnel aan vervanging toe is.

“We kunnen dit inzicht leveren via dashboarding”, vervolgt De Jong. “Zo kunnen we alles meten, bijvoorbeeld de hoeveelheid verkeer en belasting per voertuig op een kunstwerk. Via algoritmes kunnen we vervolgens de vermoeidheid van bijvoorbeeld een brug voorspellen. Dat doen we nu al en het wordt alleen maar belangrijker. Je wilt immers weten wanneer een object gaat falen en zo de doorstroming gaat belemmeren.” Ook wat betreft onderhoud is dit een uitkomst. Via zo’n dashboard in combinatie met onze algoritmes kan Vialis bijvoorbeeld een week van tevoren al zien of een brug gaat uitzetten door warm weer. “Dan weet je dat je moet gaan sproeien en hoef je niet op stel en sprong iemand te regelen.”

De complete brug

Bovenstaande innovaties geven slechts een kleine weergave van het complete pakket dat Vialis levert. Het bedrijf kijkt namelijk naar de gehele verkeersstroom bij een renovatie- of onderhoudstraject zodat te allen tijde rekening wordt gehouden met thema’s als veiligheid en toegankelijkheid. “Zulke inpassingsvraagstukken pakken onze adviseurs op”, zegt De Jong. “Neem de draaibrug bij Montfoort. Die is klein, maar bleek intensief gebruikt te worden door fietsers. Dan kiezen wij ervoor een noodbrug te plaatsen, omdat de omleiding anders te lang en te gevaarlijk voor fietsers zou worden.”

Vialis staat er bovendien niet alleen voor. “Rijkswaterstaat heeft dezelfde problematiek als wij, net als andere partijen”, aldus De Jong. “Er spelen nu discussies om gezamenlijk de vraag die er ligt voor heel Nederland op te lossen. Dat gebeurt al op een aantal pijlers, zoals werkplezier en asset management. Daar zijn we echt blij mee, want als je ziet wat voor hoeveelheid werk er op ons afkomt, dan moet het allemaal slimmer en sneller.”

Stedebouw & Architectuur, thema Renovatie & Herstructurering

Dit artikel verscheen eerder in de derde editie van Stedebouw & Architectuur magazine in 2023. Deze editie verscheen op 7 juli.

Je kunt de hele editie digitaal lezen via onze online bibliotheek. Hiervoor dien je een abonnement te hebben. Nog geen lid? Overweeg dan een abonnement en krijg direct toegang tot alle toekomstige én reeds verschenen edities van Stedebouw & Architectuur.