MPG-waarde in ontwerpfase optimaliseren met scan
Met de zogenoemde Wearthy-waardescan kan het gebouwontwerp worden gescand en kunnen materiaaladviezen worden gegeven die de CO2-uitstoot verlagen.
Auteur Ricardo van Loon
Het doel dat de ondernemers Mantijn van Leeuwen (NIBE) en Michel Baars (New Horizon) nastreven is helder: “Wij zetten al onze kennis en ervaring in om het toepassen van circulaire producten te stimuleren. In veel gevallen is het namelijk helemaal niet duurder en hoeven ontwerpen er niet op te worden aangepast.”
Gevalideerde rekenmethode
Over de milieuprestatie van bouwmaterialen is veel bekend. Al langer dan tien jaar wordt internationaal een gevalideerde rekenmethode gehanteerd om de zogenoemde ‘milieu-schaduwkosten’ van bouwmaterialen vast te stellen. Toch wordt deze kennis lang niet altijd gebruikt bij het maken van materiaalkeuzes. “Dat is zonde!”, zeggen beide heren in koor. “De milieuprestatie van materialen bepaalt immers ook de milieuprestatie van gebouwen en de overheid gaat daar nadere eisen aan stellen de komende tijd. Bovendien zijn er vaak betere budgetneutrale keuzes te maken. Wij bieden ontwerpers en ontwikkelaars graag dit belangrijke inzicht.”
MPG-waarde bepalen
Vanaf 1 januari 2018 is in het bouwbesluit een verplichting opgenomen om bij een aanvraag een zogenoemde MPG-waarde te bepalen. MPG is de afkorting voor ‘Milieu Prestatie Gebouwen’ en maakt de milieu-impact van de gebruikte materialen in een gebouw inzichtelijk. Vooralsnog hanteert de overheid een norm van 1 euro per vierkante meter bruto vloeroppervlak. Dit zijn de (fictieve) kosten die gemaakt zouden moeten worden om de negatieve milieu-effecten ongedaan te maken. Deze norm is relatief veilig gesteld en dat maakt dat de markt er op dit moment niet direct een effect van ondervindt.
Vrijwel alle gebouwontwerpen voldoen aan deze norm. In de komende jaren zal de overheid deze MPG-waarde echter gaan aanscherpen om daarmee de markt te dwingen meer duurzamere materiaalkeuzes te maken. Het is om die reden van belang dat er eenvoudige tools op de markt komen die het mogelijk maken de materialisatie van gebouwen te optimaliseren op milieuprestaties. De Wearthy-waardescan voorziet in deze behoefte.
Uitgebreide rapportage
De scan helpt initiatiefnemers van nieuwbouw, transformatie en renovatie om de MPG-waarde te optimaliseren. Op basis van een ontwerp wordt beoordeeld welke materialen vervangen kunnen worden door meer duurzame varianten. Het doel is vanzelfsprekend om de kennis over de mogelijkheden van meer duurzame keuzes te vergroten en daarmee de milieu-impact van (ver)bouwen te verkleinen. De scan kiest de alternatieven op basis van de gevalideerde milieuprestaties van de materialen.
Een deel van de kansen om de MPG te verlagen komt voort uit het assortiment van het Urban Mining Collective, maar de scan kijkt vanzelfsprekend veel breder. De samenwerking van New Horizon met NIBE is daarbij cruciaal voor het verkrijgen van een zo breed mogelijk assortiment aan alternatieven. De scan levert ook de berekening van de MPG-waarde van het geoptimaliseerde ontwerp. Zelfs de benodigde bestekteksten om de duurzame alternatieven te kunnen voorschrijven, worden meegeleverd met de rapportage.
Terugbrengen van herbruikbare materialen
Oprichter van New Horizon Michel Baars constateerde in 2015 dat er tussen de aan- en afvoer van die materiaalstromen geen enkele match is "Als je naar de gebouwde omgeving kijkt als door een circulaire bril, dan kijk je naar die omgeving als naar een magazijn waar enorme hoeveelheden materialen liggen opgeslagen. Al snel concludeer je dan dat het gros van die materialen nog prima herbruikbaar is in (nieuw)bouwwerkzaamheden", aldus Michel Baars. New Horizon kiest er daarom voor om gebouwen zorgvuldig te ontmantelen en de vrijgekomen materialen terug in de bouwketen te brengen.
Om dit ‘terugbrengen’ te faciliteren, ontwikkelde New Horizon een productportfolio met daarin gebruikte materialen als kabelgoten, circulair beton, bakstenen (vermalen oude bakstenen worden als toeslag aan nieuwe toegevoegd), kozijnen en citumen (oude bitumen wordt toegevoegd aan nieuwe bitumen).
Besparing milieuschade
"Het is van groot belang dat we zaken feitelijk maken en kennis delen", stelt Baars. "Dat is de reden dat we samenwerken met NIBE. Zij zijn dé specialist op het gebied van milieuprestatie van bouwmaterialen. Wij laten hen berekeningen maken van al onze Urban Mining Materialen, zodat we ook echt feitelijk kunnen maken hoeveel milieuschade we besparen met onze aanpak ten opzichte van lineaire producten.
In een aantal gevallen is er voor de lineaire producten nooit een milieuschadeberekening gemaakt. In die gevallen gaan we daar achteraan of investeren we daarin, zodat we steeds duidelijk kunnen laten zien wat het verschil is. We merken dat onze opdrachtgevers dat fijn vinden. We doen het primair omdat we het zelf willen weten, maar de berekeningen bieden ons ook echt de kans om heel transparant naar de markt te opereren.
Direct toepasbare adviezen
De Wearthy-scan wordt goed ontvangen. Sinds de lancering hebben we er al een tiental in opdracht. "Het is mooi om te zien dat er ook daadwerkelijk direct toepasbare adviezen uit voort komen. Natuurlijk zullen ontwerpers hiermee ook kennis vergaren waardoor ze in toekomstige ontwerpen al meer duurzame keuzes zullen maken. Het is onze kracht dat we steeds alle nieuwe initiatieven voor meer duurzame materialen in de database en dus in onze adviezen zullen opnemen", zegt Van Leeuwen van NIBE. "De scan omvat nu al honderden duurzame materialen, maar dit aantal zal de komende jaren nog veel groter worden."
Dit artikel is verschenen in Stedebouw en Architectuur 01/2019. Lees meer van Stedebouw en Architectuur in onze bibliotheek.
![MPG-waarde in ontwerpfase optimaliseren met scan](/sites/default/files/styles/max_350/public/oldarticleimages/header_2613.jpg?itok=43x_MgcM)
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Helft werknemers architectenbranche maakt zich weleens zorgen over pensioen
3 jul 2023Een optimaal klimaat is een flexibel klimaat
20 jun 2023Wubbo Ockels Innovatieprijs stimuleert verschilmakers met impactvolle ideeën
16 jun 2023Met de lancering van de Wubbo Ockels Innovatieprijs worden mensen gestimuleerd om creatieve, vernieuwende…
Open Oproep Ruimte voor rechtvaardigheid
16 jun 2023Nederland staat voor een grote verbouwing die enorme ruimtelijke gevolgen zal hebben. De ‘wederombouw’, die…
Integraal ontwerpen met nieuw platform CONNECT van Saint-Gobain en OMRT
14 jun 2023Gerenoveerde woningen zijn in de praktijk lang niet altijd zo energiezuinig, duurzaam of comfortabel als vooraf…
MVO website Triflex Steps online
13 jun 2023Nederlandse inzending EXPO 2025 komt met volledig circulair paviljoen
13 jun 2023In een wereld waarin grote crises rond klimaat, energie en gezondheid de mensheid voor enorme uitdagingen stelt…
Landschap en architectuur van maaiveld tot dak met elkaar verweven in Groei!
9 jun 2023De natuur is de verbindende factor in Groei!, een nieuwbouwproject in Amsterdam Overamstel dat 223 woningen…
Reactie toevoegen