Maatschappelijke kosten-batenanalyse: lees eerst de bijsluiter
Een MKBA probeert de positieve en negatieve effecten van een project op de welvaart in te schatten. De resultaten van MKBA-studies worden steeds vaker gebruikt in politieke debatten over het Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport. Ter illustratie, in het debat op 25 november 2013 kwam de term 53 keer voor, terwijl de term slechts 4 keer voorkwam in het debat op 11 december 2011.
Er is in Nederland brede consensus dat de maatschappelijke kosten-batenanalyse (MKBA) een rol moet hebben in het plan- en besluitvormingsproces voor ruimtelijk-infrastructurele projecten. De mythe dat er in Nederland een onderscheid kan worden gemaakt tussen ‘MKBA gelovigen’ en ‘niet-gelovigen’ klopt echter niet. Dit moet worden benadrukt, indien deze mythe naar voren wordt gebracht in politieke discussies.
Controverse over waarde
Niek Mouter, initiatiefnemer van de website Informatie over de MKBA voor beginners en experts, interviewde 86 hoofdrolspelers uit de Nederlandse beoordelingspraktijk voor ruimtelijk-infrastructurele projecten (politici, consultants, beleidsambtenaren, lobbyisten, academici). Zij zijn het niet eens over de precieze waarde die aan de MKBA moet worden toegekend in de besluitvorming. Economen vinden bijvoorbeeld dat anderen er te weinig waarde aan toekennen, terwijl ruimtelijk ordenaars juist het omgekeerde stellen. Dit leidt tot frustraties over de MKBA in plaats van een discussie over de inzichten die de MKBA biedt over de voor- en nadelen van een project en de manier waarop een project mogelijk kan worden verbeterd.
Subtiel gebruik
Mouter concludeert dat ‘subtiel’ gebruik van de MKBA de controverse tussen economen en ruimtelijk ordenaars kan doorbreken. Met subtiel gebruik bedoelt hij dat geen absolute waarde en ook geen marginale waarde aan de MKBA wordt toegekend en dat de MKBA dus wordt gebruikt als een instrument met zowel sterke punten als beperkingen. Hoofdrolspelers noemen onder meer de volgende drie belangrijke acties die kunnen worden ondernomen om subtiel gebruik van de MKBA te realiseren:
• Politici moeten meer communiceren dat zij een belangrijke maar geen absolute waarde toekennen aan de MKBA;
• De begrijpelijkheid en navolgbaarheid van MKBA-rapporten moet verbeteren;
• De uitvoerders van een MKBA moeten gebruikers van de MKBA beter informeren over de beperkingen en sterke punten van het instrument in het rapport.
Een goed begin
De eerste stap die een MKBA-analist maakt bij het uitvoeren van een MKBA is het maken van een probleemanalyse. Mouter stelt dat de kwaliteit van deze eerste stap vaak te wensen overlaat. Hij beveelt daarom aan dat de MKBA-leidraden veel beter moeten beschrijven aan welke criteria een goede probleemanalyse moet voldoen.
Een andere aanbeveling is om vaker de effectinschattingen van MKBA-studies achteraf te controleren in ex-post analyses.
Een derde aanbeveling van Mouter is dat verplicht moet worden gesteld dat de kwaliteit van MKBA-studies wordt gecontroleerd in second opinions . Dit zal de onafhankelijkheid en kwaliteit van MKBA-studies ten goede komen.
Meer informatie
Klik hier voor een gratis download van het proefschrift. Contact Niek Mouter: N.Mouter@tudelft.nl http://staff.tudelft.nl/N.Mouter en http://www.mkba-informatie.nl/over-ons/niek-mouter/
![Maatschappelijke kosten-batenanalyse: lees eerst de bijsluiter](/sites/default/files/styles/max_350/public/oldarticleimages/header_391.jpg?itok=8qbdTJFI)
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Superslimme energie interface motiveert gebruiker
5 feb om 07:30 uurEqui is Latijns voor ‘gelijk’. Wie deze productnaam googlet, komt terecht bij een bouwstofzuiger. Als je verder…
Top-10 innovaties die het gaan maken in 2024
1 feb om 11:30 uurAls transitiemaker bij Squarewise en innovatiecoach bij TKI Urban Energy is Niels Rood dagelijks met innovaties…
Zonder aandacht voor logistiek verliezen centra vitaliteit
26 jan om 09:30 uurDe druk op de openbare ruimte in Nederland neemt toe. Steeds meer domeinen claimen een aandeel. Steeds meer…
Nieuw ontwerpparadigma voor de stad met ecosysteemdiensten
23 jan om 11:30 uurHet klimaat verandert in een hoog tempo en de effecten op de menselijke activiteiten en gezondheid zijn vooral…
Collectiviteit, gezondheid en natuur centraal in Kerkebosch
17 jan om 17:00 uurDe recent ontwikkelde woonwijk Elix, gelegen in Zeist Kerkebosch, bestaat uit veertien duurzame en circulaire…
Innovatiecatalogus: Nieuwe bouwcultuur & bouwen zonder CO2
10 jan om 11:00 uurIn de jaarlijkse Innovatiecatalogus 2024 van Stedebouw & Architectuur kijken we traditioneel naar de…
3D-geprinte ode aan iconische Amsterdamse grachtenbrug
15 dec 2023Na een pitch met drie ontwerpers was het kunstenaar Street Art Frankey die een opmerkelijke verbinding ontwierp…
WeerWoord 2030 biedt antwoorden voor klimaatverandering
30 nov 2023De wereld gaat vanaf vanavond in Dubai opnieuw op zoek naar antwoorden die moeten leiden tot een daling van het…
Reactie toevoegen