Toekomstbestendig bouwen: slim, duurzaam en betaalbaar

donderdag 30 mei 2024

Martin Huiskes is architect en partner bij LKSVDD architecten. Het bureau richt zich op het maken van ‘betekenisvolle projecten’ op het gebied van scholen, multifunctionele centra, woningen, kantoren en bedrijfsgebouwen. Huiskes houdt zich al dertig jaar bezig met duurzaamheid en de laatste paar jaar met name met circulariteit, zo vertelt hij in de nieuwe Stedebouw & Architectuur.

Zijn hart ligt vooral in de woningbouw, van zorgwoningen tot grote luxe villa’s. Hij vindt het daarnaast belangrijk om samen met de woningcorporaties te kijken waar kwaliteit toegevoegd kan worden voor een meer leefbare woonomgeving. “Bovendien hebben woningcorporaties een langetermijnvisie op hun vastgoed en dat is in mijn optiek belangrijk om wat te kunnen doen met onder andere circulariteit en om dat te laten slagen.”

Zes thema’s

Vanuit zijn kennis van duurzaamheid en circulariteit en zijn betrokkenheid bij onder meer Platform CB’23 raakte Huiskes betrokken bij de expertisegroep Toekomstbestendig Bouwen van de provincie Overijssel. “Die groep kwam met zes thema’s - Energiebewust, Circulair, Klimaatadaptief, Natuurinclusief, Waterbewust, Collectief - om zo de kwaliteitsslag te maken die nodig is om toekomstbestendig te versnellen. De zes thema’s worden nu ook gebruikt om de projecten te toetsen die in het Innovatiehuis Toekomstbestendig Bouwen te zien zijn.”

Volgens Huiskes, die betrokken was bij de inrichting van het Innovatiehuis in Enschede en een van degenen was die daarvoor projecten aandroeg, heeft het Innovatiehuis niet als doel om volledig te zijn, wel om te laten zien wat er allemaal nu al kan en wat er in de toekomst mogelijk is. “Daarnaast is het belangrijk om op deze manier voorbeelden uit te ruilen.”

Hugo de Jonge in het Innovatiehuis
Hugo de Jonge op bezoek in het Innovatiehuis.

Huiskes heeft een aantal projecten ingebracht: “Een daarvan is een project met staal en vooral houtskeletbouw van Hodes; een ander draait om het concept Sheltr, een biobased bouwconcept van BouwNovum en een derde voorbeeld gaat om een transformatie in Zwolle, waarbij een oud schoolgebouw uit de jaren ’30 is getransformeerd tot appartementen.”

Uitdagingen

Huiskes is zelf ook betrokken geweest bij projecten die op hoog niveau circulair zijn gemaakt. Hij geeft aan waar hij tegenaan liep: “Een voorbeeld is een project van zeven circulaire woningen voor de Woonplaats in Enschede. Om circulair bouwen te laten slagen, is een open manier van samenwerken belangrijk. Ik pleit er daarom voor om de huidige hiërarchie in de bouwkolom los te laten en om anders met elkaar samen te werken. Iedereen is in zijn rol belangrijk. De acht gedragsregels van rapid circular contracting rules, aanbestedingsregels voor innovatiegericht circulair inkopen, helpen daarbij.”

Een tweede uitdaging is de beschikbaarheid van de juiste materialen. “Ze zijn vaak of nog te duur, of niet geschikt te maken voor nieuwbouw, of er is geen garantie te krijgen op de materialen en producten.” De derde uitdaging zijn de financiën. “Het geschikt maken voor hergebruik is aanzienlijk duurder dan nieuw materiaal. Dat komt onder meer doordat de efficiency bij nieuwe materialen zo geoptimaliseerd is dat je er met circulaire materialen niet meer tegen op kunt. Bovendien wordt bij de financiën over het algemeen niet gekeken naar zaken als restwaarde of Total Cost of Ownership.”

Hij heeft wel een oproep aan de politiek. “Verhoog fors de belasting op maagdelijke materialen met een hoge milieu-impact en waardeer en geef ruimte in rekenregels waarmee ook rekening wordt gehouden met de TCO en restwaarde van gebouw en materialen. Een tweede oproep is: denk vanuit delen en collectiviteit en effectieve inzet van grond door dubbelgebruik en combineren van functies. Op die manier kun je veel ruimte en dus ook materialen besparen.”

Stand van zaken

Huiskes geeft aan waar we in zijn ogen nu staan met duurzaamheid en circulariteit. “Gelukkig zijn er nu al verschillende meetinstrumenten zoals de MilieuPrestatie Gebouwen, Materiaalpaspoorten en de Bijna Energieneutrale Gebouwen. En ik hoop op de komst en implementatie van betere instrumenten en meetmethoden. Deze werken sturend voor de markt. Ik zie dat de markt ook in beweging is. Zo nemen opdrachtgevers in hun uitvraag steeds vaker prestatie-indicatoren op die een bijdrage leveren om de wereld weer een stukje beter te maken.”

Huiskes hoopt dat het Innovatiehuis eraan bijdraagt dat in de bouw bij de uitvraag steeds meer de nadruk verschuift van efficiëntie naar effectiviteit: “Zorg dat je in het kader van duurzaamheid en circulariteit de juiste zaken uitvraagt.”

In de nieuwe Stedebouw & Architectuur (#3, thema Transformatie en Transities) wordt met Ulla Britt-Krämer dieper ingegaan op het Innovatiehuis. S&A #3 vind je als abonnee in onze bibliotheek. Nog geen abonnement? Surf dan naar deze pagina.

Tekst: Peter Bekkering

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Nieuwe locatie en datum voor ARCHITECT@WORK Amsterdam 2025

27 nov om 13:00 uur

ARCHITECT@WORK Amsterdam zal in 2025 plaatsvinden op een nieuwe, inspirerende locatie: De Kromhouthal, gelegen…

Lees verder »
descriptionArtikel

Aanscherping MPG in ijskast? Open brief aan Mona Keijzer

17 okt om 15:00 uur

Eerder schreef Hugo de Jonge, voormalig minister van Binnenlandse Zaken, in een brief aan de Tweede Kamer dat…

Lees verder »
descriptionArtikel

OVL Awards voor innovaties openbare verlichting

11 okt om 07:00 uur

Welke ideeën leveren een aantoonbare bijdrage aan de professionaliteit, effectiviteit en/of kwaliteit van het…

Lees verder »
descriptionArtikel

Ontdek spelenderwijs de voordelen van optoppen

7 okt om 07:30 uur

Optoppen is het lievelingetje van veel instanties en organisaties, maar dan zijn daar nog de omwonenden. En hun…

Lees verder »
descriptionArtikel

Pleidooi nieuwe bouwcultuur tijdens ARCHITECT@WORK

3 okt om 07:30 uur

Tijdens de tweedaagse beurs ARCHITECT@WORK werd in diverse lezingen een beeld geschetst van de nieuwe…

Lees verder »
descriptionArtikel

Vragen bij uitvoerbaarheid kabinetsplannen woningbouw

23 sep om 07:30 uur

Het kabinet-Schoof heeft vorige week het fiat gekregen voor haar Regeerprogramma en kan aan de slag gaan met…

Lees verder »
descriptionArtikel

Woongebouw Podium straalt in Amsterdam Nieuw-West

16 sep om 16:00 uur

Sinds eind augustus staat aan de Schipluidenlaan in Amsterdam Nieuw-West het woongebouw Podium te stralen. Dit…

Lees verder »
descriptionArtikel

Amsterdam behoort tot top 20 smart cities

11 sep om 07:30 uur

Op de jaarlijkse internationale ranglijst van steden op basis van hun economische, technologische en humane…

Lees verder »