Hoe verkeersveilig zijn onze nieuwbouwwijken?

dinsdag 6 juli 2021
Met een miljoen nieuwe woningen op stapel, moeten de straten in de nieuwbouwwijken verkeersveilig ontworpen worden. Peter van der Knaap, directeur-bestuurder van SWOV, doet een oproep aan de sector om voor voldoende verblijfsruimte voor voetgangers (en kinderen!) te zorgen.

Auteur: Peter van der Knaap

‘Wij willen een veilige straat voor onze kinderen!’ Het lijkt een leus uit de jaren zestig of zeventig van de vorige eeuw, toen actiegroep Stop de Kindermoord zich hard maakte voor de verkeersveiligheid van kinderen. De actiegroep is inmiddels opgegaan in Veilig Verkeer Nederland. Maar anno 2021 klinkt die roep her en der helaas opnieuw.

Klachten over verkeersveiligheid in nieuwbouwwijken 

Neem de nieuwbouwwijk in Veenendaal-Oost waar veel ouders zich zorgen maken over de verkeersveiligheid van hun kinderen en 30 kilometer per uur er geen gepaste snelheid vinden. Of lees over de discussie in Ringoevers in Hillegom waar bewoners en raadsleden bezorgd zijn over het rijgedrag van wijkbewoners en bestuurders van bestelbusjes. of kijk naar de nieuwbouwwijk Vroondaal in Den Haag waar de straten bij de speeltuin niet veilig worden gevonden. Of neem vergelijkbare problemen in de nieuwbouwwijken in Beverwijk, Lelystad, Harderwijk of Apeldoorn. Wie een beetje zoekt vindt al snel legio voorbeelden van nieuwe wijken waar na oplevering klachten zijn over de verkeersveiligheid. Het meldpunt van Veilig Verkeer Nederland kan erover meepraten.

Vooropgesteld: recent gebouwde woonwijken zijn meestal verkeersveiliger dan de nieuwbouwwijken van de jaren zeventig en tachtig en zeker dan oude stadswijken (Vergelijk Schepers, 2021). En gelukkig is het aantal verkeersslachtoffers onder kinderen nog steeds laag. Veel nieuwbouwwijken beschikken over speelvoorzieningen en veilige trottoirs. En we profiteren nog altijd van de verkeersveilige woonerven uit het verleden, waar je als automobilist simpelweg niet harder kon dan stapvoets (15 kilometer per uur).

Bouwkundige modes

Maar helaas bouwen we in deze nieuwe eeuw ook weer minder veilige woonwijken. Bouwkundige modes - vooral de jaren dertig-stijl met lange straten is populair - en het streven naar optimale ruimte voor huizen en tuinen leiden ertoe dat de inrichting van straten in nieuwe woonwijken niet altijd past bij hun functie: verblijven en - onmisbaar voor kinderen - spelen.

Zoals ook bij de Aurelius in Elst: een straatje in een woonwijk die zo’n vijftien jaar geleden is opgeleverd. Het is een chique naam, maar de rijbaan is smal en een trottoir ontbreekt. Voetgangers moeten het stellen met een grasstrook naast de rijbaan (ontwikkelaars noemen dat wel ‘groenplinten’). Die rijbaan is afgescheiden van de bebouwing door kleine tuinen en hagen, waardoor er beperkt zicht is bij uitritten en kruispunten. Bij elke woning bevindt zich een uitrit die schuin afloopt: kinderen op rolschaatsen, skeltertjes en fietsen rollen als het ware zo de straat op.

Wat is hier aan de hand? De Aurelius en andere nieuwe straten in Nederland hebben wat verkeerskundigen noemen: ‘lange rechtstanden’. Ze zijn over een lengte van meer dan honderd meter kaarsrecht. Het is een duidelijke stijlbreuk met de door sommigen als kneuterig ervaren woonerven. Dat kan, maar deze straten hebben als belangrijk nadeel dat de snelheid er niet ‘vanzelf’ beperkt wordt. En hoewel de meeste mensen zich desondanks aan de limiet van 30 kilometer per uur houden, worden er ook hogere snelheden gemeten. Vooral busjes rijden volgens betrokkenen vaak te hard, maar ook elektrische auto’s kunnen snel optrekken; zelfs in doodlopende straten.

Veel ouders van kinderen vinden de limiet van 30 kilometer per uur op zulke straten te hoog. Door het ontbreken van een stoep liggen zij letterlijk wakker van de gedachte dat hun kind aangereden kan worden. En hoewel ook hun straat voornamelijk door aanwonenden en wijkbewoners zal worden gebruikt, is er natuurlijk ook bestelverkeer: gemak dient immers de mens. Alles bij elkaar passeren er op de Aurelius zo’n 150 tot 200 motorvoertuigen per dag. Er zijn geen verkeersdrempels, wel plateaus op de kruispunten.

Volgens verkeerskundige normen mag dit allemaal in een 30 km/uur zone: ‘objectief bezien’ zijn er dan ook ‘geen problemen met de verkeersveiligheid’. Maar voor kinderen is het níet goed. Terwijl bekend en bewezen is dat de vrijheid die een veilige woonomgeving kinderen biedt een positieve invloed heeft op hun zelfstandigheid, zelfbeeld en sociale interactie (Mulier Instituut, 2020). Doordat kinderen snel contacten leggen, ontstaat er vanzelf ook meer betrokkenheid tussen buurtbewoners. Kortom: een veilige straat voor kinderen zou niet als luxe beschouwd moeten worden, maar als basis van een gezonde en sociale samenleving. Dat geldt natuurlijk onverminderd óók voor oude stadswijken (vergelijk Jantje Beton, 2021).

Lees het volledige artikel van Peter van der Knaap op Verkeerskunde.nl.

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

Ontwerpkeuzes binnen een beperkt beschikbare fysieke ruimte

19 nov om 14:47 uur

Ruimte is bij elke stedelijke schaalsprong het toverwoord. Niet iedereen wil wonen…

Lees verder »
descriptionArtikel

Ontdek spelenderwijs de voordelen van optoppen

7 okt om 07:30 uur

Optoppen is het lievelingetje van veel instanties en organisaties, maar dan zijn daar nog de omwonenden. En hun…

Lees verder »
descriptionArtikel

Vragen bij uitvoerbaarheid kabinetsplannen woningbouw

23 sep om 07:30 uur

Het kabinet-Schoof heeft vorige week het fiat gekregen voor haar Regeerprogramma en kan aan de slag gaan met…

Lees verder »
descriptionArtikel

Woongebouw Podium straalt in Amsterdam Nieuw-West

16 sep om 16:00 uur

Sinds eind augustus staat aan de Schipluidenlaan in Amsterdam Nieuw-West het woongebouw Podium te stralen. Dit…

Lees verder »
descriptionArtikel

Optoppen: kansen voor nieuwbouw op parkeerterreinen

10 sep om 12:00 uur

Eerder identificeerde de coalitie POWERHOUSES in naoorlogse wijken in Deventer 395 garageboxen die het…

Lees verder »
descriptionArtikel

Ethiek van kunstmatige intelligentie in openbare ruimte

27 aug om 07:30 uur

Kunstmatige intelligentie - artificial intelligence (AI) - wordt al langer toegepast als belangrijk hulpmiddel…

Lees verder »
descriptionArtikel

Nieuwe Ring Zuid zorgvuldig ingebed in landschap Groningen

23 aug om 07:30 uur

Na een ingrijpende operatie wordt op maandag 2 september de zuidelijke ringweg van Groningen weer geopend voor…

Lees verder »

Deelmobiliteit oplossing voor nieuwe gebiedsontwikkelingen?

8 aug om 07:30 uur

Wat is de impact van een autoluwe inrichting en een lage parkeernorm voor het mobiliteitsgedrag van de bewoners…

Lees verder »