Gevelverlichting draagt bij aan veiligheid en sfeer

Er zijn twee redenen om verlichting op een gevel te plaatsen. Armaturen op de gevels, als onderdeel van een lichtplan, zorgen voor een goede visuele geleiding door de straten. Daarnaast kunnen gebouwen en objecten in het donker verdwijnen. Met de juiste gevelverlichting breng je ze tot leven. 

De juiste verlichting zorgt voor overzicht en herkenning, maar het is belangrijk om een goed lichtplan te ontwikkelen omdat verlichting ook tot hinder kan leiden. In een lichtplan komen diverse onderdelen aan bod, zoals de afstand tussen armaturen, maar ook de lichtkleur, de hoeveelheid licht, de grootte van het lichtgevend oppervlak en de positie van de lichtbron dragen bij aan de beleving van verlichting. De hoeveelheid licht moet goed genoeg zijn om werkzaamheden of activiteiten te kunnen uitvoeren, maar mag niet zorgen voor schittering of verblinding. Verblindingshinder voorkomen is daarom belangrijk.

Het loont de moeite om al in het eerste ontwerp van een gebouw of te ontwikkelen gebied een verlichtingsplan mee te nemen. Zo kan optimaal op de wensen en mogelijkheden worden ingespeeld.

Technieken

Ieder verlichtingsproject bevat een lichtberekening. Door bij het maken van deze berekening lichtval op gevels of in tuinen mee te nemen en kritisch te kijken naar de positie van de gevelarmaturen, kunnen klachten over lichthinder worden vermeden. Door gebruik te maken van ledverlichting is het bovendien vrijwel altijd mogelijk om de intensiteit van stadsverlichting te laten afnemen. Dit doen we door de output over meerdere individuele leds te verspreiden, door de driverstroom te beperken (bijvoorbeeld niet meer dan 300mA) of door het armatuur te dimmen.

Centrum Zutphen

Na een uitgebreid selectieproces met participatie van bewoners, politiek en Studio DL heeft gemeente Zutphen besloten om de smalle straten in het centrum te voorzien van maatwerk Deense design armaturen. Speciaal voor de gemeente Zutphen is het bestaande armatuur NYX van de Deense fabrikant Focus Lighting voorzien van een oplichtende ring. Op deze manier valt het licht niet alleen op de straat, maar ook op de gevel en is de oriëntatie door de straten van Zutphen logischer. Voor de bewoners van het centrum van Zutphen is de openbare ruimte een verlengstuk van hun woonkamer. Daar moet je dus aangenaam en plezierig kunnen verblijven.

Looiershof in Rotterdam

Een oud pakhuis aan de Westzeedijk in Delfshaven is voorzien van de productfamilie LUP. De LUP sluit uitstekend aan bij de combinatie van moderne en historische architectuur. Door middel van de afgesloten entree aan de voorzijde kom je op het binnenterrein waaruit de woonverdiepingen te bereiken zijn. Op de voorgevel van het gebouw zijn wandarmaturen geplaatst waarbij het licht zowel naar boven als naar beneden wordt geprojecteerd waardoor het licht enerzijds de fraaie houten dakgoot aanlicht en anderzijds door het strijklicht de textuur van de toegepaste gele baksteen mooi naar voren komt. In het binnenterrein, bij de woningen en de loopbruggen is er uitsluitend gewerkt met licht naar beneden, zodat de entree van de woningen en het looppad naar de woningen toe goed verlicht is.

Stedebouw & Architectuur, thema Gevels & Daken

Dit artikel verscheen eerder in de tweede editie van Stedebouw & Architectuur magazine in 2023. Deze editie verscheen op 28 april.

Je kunt de hele editie digitaal lezen via onze online bibliotheek. Hiervoor dien je een abonnement te hebben. Nog geen lid? Overweeg dan een abonnement en krijg direct toegang tot alle toekomstige én reeds verschenen edities van Stedebouw & Architectuur.