Historische singelstructuur Utrecht in ere hersteld

Met het rond maken van de singel krijgt ook de autoluwe binnenstad, waar Utrecht al jaren mee bezig is, meer aandacht. Dit project is dan ook een goed voorbeeld van hoe je dit succesvol aanpakt.
“Het rond maken van de singel is een project waaraan decennialang is gewerkt”, gaat Voogt van start. “Aan het begin van deze plannen, toen er nog geen concrete invulling was, maar wel duidelijk was dat er iets aan de structuur van dit stadsdeel moest veranderen, is direct geopperd om de singel weer rond te maken en daarmee de historische structuren te versterken. Het zou hiermee mogelijk worden om het station en het oude centrum beter met elkaar te verbinden.”

“De primaire aanleiding voor dit plan is de wens van inwoners die het water weer terug wilden, nadat de singel in de jaren 70 was gedempt. Het was een langlopend project, de singel kwam in delen weer terug. Sinds een tijdje is het hele project afgerond, iets waar we tot op de dag van vandaag trots op mogen zijn.”

Green Cities Award

En die trots is zeker niet ongegrond. Zo heeft dit project al diverse nominaties ontvangen en heeft Okra Architecten zelfs de Green Cities Award Nederland gewonnen. “Ik ben vooral trots op de verbinding die het water en het groen in culturele zin brengen, dus op de sociale impact van groen en blauw. Door dit project verbinden we werelden met elkaar die in eerste instantie niks met elkaar te maken hadden. De openbare ruimte is hiermee echt een plek van ontmoeting, een plek waar de samenleving bij elkaar komt.”

Het primaire doel van het project was dus om de singel weer rond te maken, het water terug te brengen en de historische structuur opnieuw deel uit te laten maken van de stad. Toch is er ook ruimte gekomen voor andere aspecten, zoals klimaatadaptatie, het terugbrengen van groen en het bevorderen van ruimte voor de fietser en voetganger.

Weinig ruimte

“Om met klimaatadaptatie te beginnen: we hebben in het ontwerp veel oorspronkelijke bomen laten staan”, legt Voogt uit. “Het mooie daaraan was dat veel mensen van tevoren dachten dat dit bijvoorbeeld helemaal niet mogelijk was in het nieuwe ontwerp en de nieuwe functie, omdat daar te weinig ruimte voor zou zijn. Het is ook een gebied waar iedereen met een andere bril naar kijkt, wat het lastig maakt. Het is dan extra belangrijk om anders te denken over de functionaliteit van de openbare ruimte. Als landschapsarchitect moet je soms wat meer uitzoomen om het geheel helderder te krijgen.”

“De meerwaarde die wij als landschapsarchitecten uiteindelijk hebben gecreëerd, is dat we een heleboel dingen níet gedaan hebben. We hebben echt gekeken wat belangrijk was en daarvoor een zuiver plan opgesteld. Het is dan mooi dat uiteindelijk inwoners en andere betrokkenen positief verbaasd zijn over dat er toch méér mogelijk is dan zij aanvankelijk dachten. Door ons vermogen om met een roze bril naar een project te kijken, is het tóch gelukt om het project grotendeels te kunnen doorvoeren.”
Voogt benadrukt dan ook dat het belangrijk is je bewust te zijn van de kansen. “En wees vooral secuur over de keuzes die je uiteindelijk maakt”, onderstreept hij.

Verschillende belangen

Okra Architecten kreeg de ontwerpopdracht van de gemeente vanwege de grote groep betrokkenen, met soms verschillende belangen. “Er is in eerste instantie veel dialoog gevoerd”, kijkt Voogt terug. “De basis van het succes bleek uiteindelijk de complete integraliteit met de omgeving: de geschiedenis van de plek en de componenten van sociale en culturele duurzaamheid. Daarnaast is in het plan ruimte ontstaan voor klimaatadaptatie en de groene long van de stad. Alles komt perfect samen, maar is ook onderdeel van een groter geheel. Het project bevindt zich op het snijvlak van allerlei routes tussen de oude en de nieuwe stad, centraal in het stedelijk weefsel. Het was in mijn ogen een succesvol project. Dat succes willen we ook doortrekken met de doorontwikkeling van het gebied Moreelsepark.”

Voogt is tevreden over de rol die de gemeente speelt. “De manier waarop Utrecht zich manifesteert op het gebied van gezonde verstedelijking is bewonderenswaardig. Het is dan ook prachtig om hieraan als landschapsarchitect een bijdrage te mogen leveren. Wat dit project betreft, kunnen we sowieso al trots zijn. Het gebied is nu leuk voor planten en dieren, maar ook zeker voor mensen. Dat we er nog maar lang van mogen genieten.”

Lees de complete versie van dit artikel in het het nieuwste, gratis magazine van Biind.

Tekst: Laura Vliek
Foto: Stijn Poelstra