Gaan kabinetsplannen de woningbouw effectief versnellen?

Ons Expertpanel spreekt zich deze keer uit over deze

STELLING:

De plannen van het kabinet gaan de woningbouw effectief versnellen.

Claudia Bouwens, NEPROM

• Eens

Er zijn genoeg afspraken gemaakt die helpen bij de versnelling van de nieuwbouwopgave. Daar heb ik geen zorgen over. Maar wat gebeurt er met de noodzakelijke kwalitatieve eisen voor CO2-reductie, biobased bouwen, klimaatadaptatie en het vergroten van de biodiversiteit in nieuwbouwontwikkelingen? De tijdens de Woontop ondertekende afspraken ontslaan het kabinet niet van de plicht om daarnaast ook hoge duurzaamheidsambities te stellen en vast te klikken, om zodoende toekomstgerichte woningen en woonomgevingen te bewerkstelligen. Die eisen moeten dan wel landelijk worden ingevoerd om een lappendeken van gemeentelijke duurzaamheidseisen te voorkomen.

Anke van Hal, Nyenrode Business Universiteit

• Oneens

Nee, efficiënt misschien, maar niet effectief. Efficiënt betekent dat je je doel met zo min mogelijk inspanningen bereikt en daar zal dit beleid aan bijdragen, vermoed ik. Maar effectief betekent dat je het gewenste effect behaalt en dat is wat betreft wonen toch een prettige en veilige leefomgeving? Daar draagt dit soort beleid zeker niet aan bij. Neem als voorbeeld de vogelvoorzieningenregeling die als gevolg van het nieuwe beleid is geschrapt (na het schrijven van dit artikel draaide de Tweede Kamer dit voorstel terug; red). Minder vogels maakt het wonen zeker niet prettiger. Uit onderzoek blijkt immers overtuigend dat natuur mensen zowel fysiek als geestelijk goed doet. En dan de veiligheid; klimaatverandering brengt nieuwe ziekten met zich mee. De tijgermug is al gesignaleerd en die kan ziekten als dengue, zika en chikungunya met zich meebrengen. En wie eten er insecten? Vogels en vleermuizen onder andere. Zeker niet effectief dit beleid. Gevaarlijk, dat mogelijk wel.

Raymond van Sabben, Paul de Ruiter Architects

• Oneens

Het nieuwe kabinet wil belemmeringen voor de woningbouw wegnemen, onder andere door het tegenhouden van aanscherping van eisen en richtlijnen en het verkorten van vergunningentrajecten. Als architect ben ik zeker voorstander van het laatste; daar valt nog een hoop te winnen. Maar het simpelweg laten vervallen van de aanscherping van relevante eisen die nodig zijn om de klimaatcrisis aan te pakken, lijkt mij niet verstandig. Met name het uitstellen van de verlaging van de MPG van 0,8 naar 0,5 in de woningbouw is een slechte zaak. Hoewel dit een ambitieuze verlaging is, was het wel een maatregel die nodig is om als sector in de buurt te komen van de afspraken van het Parijsakkoord. Het valt bovendien te betwijfelen of het schrappen van deze maatregelen daadwerkelijk zal helpen bij het versnellen van de woningbouw. De oorzaak van de wooncrisis is veel complexer en ligt zeker niet aan het bouwen met duurzame materialen of het verplicht stellen van nestkastjes voor vogels. Men zou beter kunnen beginnen met het wegwerken van de achterstanden bij de Raad van State, het mogelijk maken van een snellere behandeling van bouwvergunningen en het aanpakken van onnodige bezwaren.
Het kwalijkste aan deze zaak is dat het telkens weer ontbreekt aan consequent en ambitieus beleid in Nederland. De sector weet zo simpelweg niet waar men aan toe is en dus loont het niet om echt te investeren in de broodnodige innovatie.

Marijn Schenk, NEXT architects

• Eens

Mwah. Het voorgenomen beleid is een enorm schot hagel, waarin wellicht op een paar vlakken de vermindering van de regeldruk best wel wat in beweging kan zetten. Niet alle eisen die aan de woningbouw worden gesteld, zijn goed gekalibreerd. Zo moet je, om een lage MPG-waarde te behalen, vaak heel zuinig zijn met glas - in vergelijking met dubbel glas heeft triple glas een bijna dubbele milieulast - en isolatiemateriaal. En dat staat weer op gespannen voet met het bereiken van een energieneutraal gebouw (ENG). Wat betreft geluid ligt de lat - zeker in de stad - behoorlijk hoog. Maar de noodzakelijke kalibratie vraagt finetuning en geen stoere praat.
Mijn grootste zorg zit in het wegnemen van belemmeringen om bouwen mogelijk te maken in kwetsbare gebieden; dat denken vanuit water en bodem geen belemmering hoeft te zijn om te bouwen; en dat een straatje erbij altijd wel moet kunnen. Het proces waarin landschap en natuur plaatsmaken voor woningbouw is onomkeerbaar. Hier zadelen we de eeuwigheid mee op. Wat betreft de stelling: eens. Er zullen vast wel partijen zijn die de geboden ruimte - in regelgeving en in ruimtelijke ordening - aangrijpen. Maar of we daar op de lange termijn mee geholpen zijn? Ik denk het niet.

Expertpanel

• Claudia Bouwens
  Ir. Claudia Bouwens is programmabegeleider Energie en Duurzaamheid bij NEPROM (brancheorganisatie van maatschappelijk betrokken project- en gebiedsontwikkelaars).

• Anke van Hal
  Prof. dr. ir. Anke van Hal is hoogleraar Duurzaam Bouwen aan Nyenrode Business Universiteit.

• Raymond van Sabben
  Raymond van Sabben is architect en partner bij Paul de Ruiter Architects, een architectenbureau dat zich focust op duurzame, innovatieve architectuur.

• Marijn Schenk
  Marijn Schenk geeft leiding aan NEXT architects, vervult diverse advies- en bestuursfuncties, zoals het Kwaliteitsteam Merwedekanaalzone, en is supervisor van gebiedsontwikkeling Legmeer.

Blijf nog beter op de hoogte van al ons nieuws en abonneer je op de wekelijkse nieuwsbrief van Stedebouw & Architectuur.

Foto boven: Shutterstock