Architectuur: het antwoord op een noodzaak

woensdag 5 mei 2021
Gezondheid is in alle monde, maar een koppeling met de milieucrisis is ver te bekennen. Architectuur geeft, als het goed is, het antwoord op een noodzaak in de vorm van gezonde gebouwen.

Gezondheid en milieucrisis

Het is niet overdreven te zeggen dat gezondheid het afgelopen jaar het overheersende thema in de wereld is geweest. Überhaupt is gezondheid in alle monde: we willen allemaal gelukkig en gezond zijn en oud worden. Dat gezondheid gekoppeld is aan een gezonde leefwijze en aan goede gezondheidszorg is evident. ‘Ensure healthy lives and promote well-being for all at all ages’ is één van de zeventien sustainable development goals van de UN. Wereldwijd worden astronomische bedragen aan gezondheidszorg uitgegeven. 

Het is des te opmerkelijker dat er tot nu toe weinig gesproken wordt over het causale verband tussen onze gezondheid en de milieucrisis waarin wij verkeren. In zijn boek Spillover, Animal Infections and Next Human Pandemic legde auteur David Quammen dit verband reeds in 2012: het voordringen van mensen in onontgonnen gebieden, het uitsterven van soorten en de mensgemaakte klimaatcrisis vereenvoudigen de zgn. zoönose, het overspringen van virussen van dier op mens.

Het stoppen van de destructie van het milieu zou eigenlijk onze hoogste prioriteit moeten hebben. Samen met het tegengaan van sociale ongelijkheid en de armoede in de wereld is het de grootste opgave waar we voor staan.

Utopie of noodzaak?

Utopisme is het nieuwe realisme. De tijd dat een paar activisten met ‘kernenergie nee bedankt’ buttons de samenleving probeerden te activeren is voorbij. Vijftig jaar zijn intussen verstreken, helaas zonder noemenswaardig resultaat. Het is tijd te handelen, nu.

Architectuur geeft, als het goed is, het antwoord op een noodzaak. 'Baukunst ist immer raumgefaßter Zeitwille, nichts anderes', schreef Mies van der Rohe in 1924 in Der Querschnitt. Zijn architectonisch antwoord op de bouwopgave van zijn tijd was de sublimatie van constructie, staal en glas.

Gezonde gebouwen

Ik denk dat het antwoord in onze tijd zou moeten zijn: gezonde gebouwen. Een gezond gebouw draagt zorg voor alle mensen en alle leven op aarde. In de stofwinningsfase, in de gebruiksfase en in de hergebruikfase. Nederland wil in 2050 een circulaire economie zijn. Een economie zonder afval, waarbij alles draait op hergebruikte grondstoffen.

Dat is geen gemakkelijke opgave. De bouw is wereldwijd verantwoordelijk voor 30 procent van de CO2-emissie en 40 procent van het grondstofverbruik. Er is een omslag nodig van het huidige verspillende en vervuilende systeem naar het Pollution prevention-principe. Als tussenstap is daar het Polluter pays-principe voor nodig, bijvoorbeeld door het substantieel beprijzen van CO2-uitstoot. Uiteindelijk creëert een gezond gebouw niet alleen financiële waarde, maar waarde voor mens én milieu.

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Jarno Nillesen, architect-partner bij Wiegerinck Architecten

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Nieuwe kansen voor innovatieve woonvormen

15 apr om 07:30 uur

Wie actief is op het gebied van wooncoöperaties, CPO’s en andere collaboratieve…

Lees verder »
descriptionArtikel

Blue zones bieden een wenkend perspectief

3 apr om 07:30 uur

Blue zones zijn plekken in de wereld waar mensen relatief lang en gelukkig leven. “Blue zones bestaan overal,…

Lees verder »
descriptionArtikel

Kroniek van een aangekondigde nood

13 mrt om 16:00 uur

Het magazine Stedebouw & Architectuur is vernieuwd! Met onder meer de nieuwe rubrieken Bouwiconen, Rapport…

Lees verder »
descriptionArtikel

Vernieuwde Stedebouw & Architectuur: Gezondheid & Welzijn

6 mrt om 13:25 uur

Het fors vernieuwde nieuwe magazine van Stedebouw & Architectuur is net uit! In deze digitale editie zijn…

Lees verder »
descriptionArtikel

Doe mee: hoe denk jij over een gezonde openbare ruimte?

16 feb om 07:30 uur

Kunnen vuistregels voor de gezonde leefomgeving jou verder helpen? Het RIVM en het ministerie van…

Lees verder »
person_outlineBlog

Rijke biodiversiteit: gunstige invloed op gezondheid

15 feb om 07:30 uur

Biodiversiteit heeft niet alleen betrekking op de planten- en dierenwereld. Een rijke biodiversiteit heeft ook…

Lees verder »
descriptionArtikel

Nieuwe zorgvisie met toekomstige woonvormen

14 feb om 07:30 uur

Met een nieuwe, eigen zorgvisie - ‘Wonen met Zorg’ - wil INBO het gesprek aangaan met betrokkenen op het gebied…

Lees verder »
descriptionArtikel

Spaghetti aan regels belemmert huisvesting en zorg ouderen

12 feb om 07:30 uur

In 2014 besefte Bart Bijlsma dat het nieuwe overheidsbeleid, gericht op langer zelfstandig thuis wonen van…

Lees verder »