Van ambitieus schoolplan naar ontmoetingsgericht schoolplein

Aan de Olympiaweg in Waalwijk vormen twee katholieke scholen een hechte gemeenschap, die dagelijks samenkomt op het schoolplein tussen beide onderwijsgebouwen. Het gaat om het Dr. Mollercollege (vwo en havo) en de Walewyc-mavo, beide onderdeel van de OMO Scholengroep De Langstraat. In het Schoolplan 2020-2023 van deze organisatie worden tal van ambities genoemd, die uiteindelijk ook hun weerslag hebben op het door BOERplay ingerichte schoolplein.

Eén van de duidelijkste wensen van deze onderwijsinstellingen is de ambitie om te behoren tot de 25 procent beste scholen van Nederland. Het schoolplan wordt gekenschetst als ‘scharnier naar de toekomst’ en dat geldt in letterlijke zin voor het schoolplein tussen beide aaneengesloten gebouwen. Ontmoeting en sociaal contact hebben een belangrijke plaats in Waalwijk. De scholen besteden daarom ‘veel aandacht aan het met elkaar verbonden blijven, want onderwijs is geen interactie tussen robots, maar een ontmoeting tussen mensen’.

Gezamenlijke identiteit

Dat beide gebouwen en het schoolplein daarbij een belangrijke rol kunnen spelen, blijkt wel uit het ontwerp van RoosRos Architecten van het in 2014 opgeleverde gebouw. Aan de buitenkant is duidelijk te zien dat het gebouw uit twee scholen onder één dak bestaat. Ze bezitten beide een eigen ingang, maar door de gevels en het materiaalgebruik kan ook de gezamenlijke identiteit worden afgelezen. De differentiatie, met horizontale en verticale structuren en verschillende kleuren, komt onder meer tot uitdrukking door het verschillende metselwerk van de dynamische gevel.

Aan Sara van Mourik (BOERplay) uiteindelijk de taak de genoemde onderwijsvisies en gebouwstructuren te verbinden met het schoolplein. BOERplay is van oorsprong een speeltoestellenleverancier, maar levert tegenwoordig gehele speellandschappen, waarin hun visie over het belang van spelen en bewegen, beplanting, klimaatadaptatie en duurzaamheid centraal staan. Op de (groeiende) afdeling landschapsontwerp werken zeven landschapsontwerpers, onder wie Van Mourik. Aan haar vroegen wij naar de details van het ontwerp en de inrichting van het plein, dat wordt gerealiseerd in de periode september-december 2023.

Stedebouw & Architectuur: Wat was de uitvraag waarmee je aan de slag ging?

Sara van Mourik: “Het ging de scholen vooral om meer zitgelegenheid en meer groen. Er studeren heel veel leerlingen op die scholen, maar ze hadden buiten heel weinig zitgelegenheid. Dat was het allerbelangrijkste. Wij kwamen vervolgens echter met een totaalplan, waarin ook werd nagedacht over bijvoorbeeld schaduwplekken, beplanting en bewegen. Verder moest het plein ieder jaar een evenement kunnen herbergen. Dus op dat deel mochten we geen vaste elementen plaatsen en bedachten we bloembakken die verschoven kunnen worden of die je ergens tijdelijk kunt opslaan.”

S&A: Heb je je ook laten inspireren door het schoolgebouw?

SvM: “Jazeker. We wilden elementen van het gebouw van binnen naar buiten trekken. Daardoor motiveer je de jongeren, de tieners, om in de pauze juist lekker naar buiten te gaan en daar te gaan zitten. Dat aansluiten op de architectuur van de scholen herken je aan de kleuren, maar ook aan het doortrekken van de vormgeving en de strakke lijnen van het gebouw. Als leerling zie je dat bijvoorbeeld terug in looplijnen op het schoolplein. Voor de kleurkeuzes zelf hebben we goed naar de scholen en het interieur gekeken. De ene school kent meer geel en de andere is meer blauwachtig. Ik heb geprobeerd op basis van die onderling verschillende kleuren de diversiteit te benadrukken. Verder heb ik ook gekeken naar wat mooi aansluit op de beplanting en de bankjes, zodat alles wel goed met elkaar combineert.”

S&A: Hoe ben je aan de slag gegaan met de vraag naar meer zitgelegenheid?

SvM: “Er stonden grijze betonblokken met aan de zijkant niet lekker zittende bankjes. Daar kregen we ook opmerkingen over van leerlingen. Wij wilden er daarom vooral voor zorgen dat er meer comfort werd geboden en ook dat het meubilair aansprekender was dan voorheen. Aan de zijkant hebben we dus meer comfortabele banken neergezet. Verder moest er ook meer beschutting voor die zitplaatsen komen. Dat deden we met beplanting, waardoor de leerlingen niet altijd direct in het zicht zitten en zich ook kunnen terugtrekken. Bovendien heb je zo hoogzomer ook nog schaduw.”

S&A: Wat is er gebeurd met die oude betonnen blokken?

SvM: “We hebben een kleine dertig oude, grijze betonelementen hergebruikt, want het is zonde om die af te voeren als ze nog heel lang mee kunnen. Dat is ook meteen een vorm van duurzaamheid. Ze hebben nu een coating van diverse kleuren gekregen en hebben daardoor een heel andere uitstraling. Er staan er nu wel negentig.”

S&A: Hoe kwam je uiteindelijk tot de plattegrond?

SvM: “Ik ben gaan ontwerpen vanuit de strakke lijnen van het gebouw. Bij vergroening denk je meestal gelijk aan natuurlijke, meer gebogen lijnen. Ik wilde juist laten zien dat je ook met strakke lijnen en vlakken heel goed kunt vergroenen. Er stond eigenlijk maar één grote boom. De rest moet in december nog aangeplant worden.”

S&A: In hoeverre hebben jullie hier een eigen visie kunnen toepassen?

SvM: “Wij gaan uit van de rauwers, douwers, bouwers en schouwers, waarin we verschillende menstypen onderscheiden met elk verschillende wensen en behoeften voor de buitenruimte. Zo letten we er altijd op dat er voor ieder kind ook een plek is op een plein. Dat kinderen zich vrij kunnen bewegen, elkaar kunnen ontmoeten, maar zich ook kunnen terugtrekken. Kinderen op een basisschool spelen in principe veel meer met toestellen en zulk soort elementen hoef je voor een middelbare school niet per se te laten terugkomen. Ze hebben er nu zelf een tafelvoetbaltafel neergezet, waar wij vrije ruimte voor hadden gemaakt.”

S&A: Hoe heb je aansluiting gezocht bij de omgeving?

SvM: “Dit is een afgesloten schoolplein, dat niet grenst aan woningen of bebouwing. Ook in vakanties kun je er niet op. Dus ik heb geen rekening gehouden met de omgeving. Dat hoefde ook niet direct, want ernaast is het al erg groen door een groot grasveld.”

S&A: Het plein wordt in december voltooid, maar heb je al reacties binnen?

SvM: “Een collega heeft de school gesproken en de eerste reacties waren allemaal heel positief. Ze hoorde leuke verhalen, maar ik denk dat je in het voorjaar pas echt het eindresultaat kunt zien.”

S&A: Wat zijn ten slotte de mooiste aspecten om mee te nemen naar een volgend project?

SvM: “De uitvraag was eigenlijk heel eenvoudig: meer zitgelegenheid. Dan is het juist mooi om toch een heel totaalconcept te kunnen aanbieden. Een mooi ontwerp met heel veel kleur. Er stond geen budget op papier en dus was het zaak te laten zien wat er kan en wat onze visie is. Dan is het fijn dat ons eerste ontwerp, op wat kleine aanpassingen na, uiteindelijk ook helemaal is uitgevoerd.”

Dit artikel is afgelopen week verschenen in ons nieuwe themanummer Scholenbouw. Abonnees lezen deze editie in de Acquire bibliotheek. Neem anders een abonnement en krijg toegang tot al onze uitgaven en themanummers.

Tekst: Ysbrand Visser
Beeld: BOERplay