Toekomstbestendig bouwen: slim, duurzaam en betaalbaar

donderdag 30 mei 2024

Martin Huiskes is architect en partner bij LKSVDD architecten. Het bureau richt zich op het maken van ‘betekenisvolle projecten’ op het gebied van scholen, multifunctionele centra, woningen, kantoren en bedrijfsgebouwen. Huiskes houdt zich al dertig jaar bezig met duurzaamheid en de laatste paar jaar met name met circulariteit, zo vertelt hij in de nieuwe Stedebouw & Architectuur.

Zijn hart ligt vooral in de woningbouw, van zorgwoningen tot grote luxe villa’s. Hij vindt het daarnaast belangrijk om samen met de woningcorporaties te kijken waar kwaliteit toegevoegd kan worden voor een meer leefbare woonomgeving. “Bovendien hebben woningcorporaties een langetermijnvisie op hun vastgoed en dat is in mijn optiek belangrijk om wat te kunnen doen met onder andere circulariteit en om dat te laten slagen.”

Zes thema’s

Vanuit zijn kennis van duurzaamheid en circulariteit en zijn betrokkenheid bij onder meer Platform CB’23 raakte Huiskes betrokken bij de expertisegroep Toekomstbestendig Bouwen van de provincie Overijssel. “Die groep kwam met zes thema’s - Energiebewust, Circulair, Klimaatadaptief, Natuurinclusief, Waterbewust, Collectief - om zo de kwaliteitsslag te maken die nodig is om toekomstbestendig te versnellen. De zes thema’s worden nu ook gebruikt om de projecten te toetsen die in het Innovatiehuis Toekomstbestendig Bouwen te zien zijn.”

Volgens Huiskes, die betrokken was bij de inrichting van het Innovatiehuis in Enschede en een van degenen was die daarvoor projecten aandroeg, heeft het Innovatiehuis niet als doel om volledig te zijn, wel om te laten zien wat er allemaal nu al kan en wat er in de toekomst mogelijk is. “Daarnaast is het belangrijk om op deze manier voorbeelden uit te ruilen.”

Hugo de Jonge in het Innovatiehuis
Hugo de Jonge op bezoek in het Innovatiehuis.

Huiskes heeft een aantal projecten ingebracht: “Een daarvan is een project met staal en vooral houtskeletbouw van Hodes; een ander draait om het concept Sheltr, een biobased bouwconcept van BouwNovum en een derde voorbeeld gaat om een transformatie in Zwolle, waarbij een oud schoolgebouw uit de jaren ’30 is getransformeerd tot appartementen.”

Uitdagingen

Huiskes is zelf ook betrokken geweest bij projecten die op hoog niveau circulair zijn gemaakt. Hij geeft aan waar hij tegenaan liep: “Een voorbeeld is een project van zeven circulaire woningen voor de Woonplaats in Enschede. Om circulair bouwen te laten slagen, is een open manier van samenwerken belangrijk. Ik pleit er daarom voor om de huidige hiërarchie in de bouwkolom los te laten en om anders met elkaar samen te werken. Iedereen is in zijn rol belangrijk. De acht gedragsregels van rapid circular contracting rules, aanbestedingsregels voor innovatiegericht circulair inkopen, helpen daarbij.”

Een tweede uitdaging is de beschikbaarheid van de juiste materialen. “Ze zijn vaak of nog te duur, of niet geschikt te maken voor nieuwbouw, of er is geen garantie te krijgen op de materialen en producten.” De derde uitdaging zijn de financiën. “Het geschikt maken voor hergebruik is aanzienlijk duurder dan nieuw materiaal. Dat komt onder meer doordat de efficiency bij nieuwe materialen zo geoptimaliseerd is dat je er met circulaire materialen niet meer tegen op kunt. Bovendien wordt bij de financiën over het algemeen niet gekeken naar zaken als restwaarde of Total Cost of Ownership.”

Hij heeft wel een oproep aan de politiek. “Verhoog fors de belasting op maagdelijke materialen met een hoge milieu-impact en waardeer en geef ruimte in rekenregels waarmee ook rekening wordt gehouden met de TCO en restwaarde van gebouw en materialen. Een tweede oproep is: denk vanuit delen en collectiviteit en effectieve inzet van grond door dubbelgebruik en combineren van functies. Op die manier kun je veel ruimte en dus ook materialen besparen.”

Stand van zaken

Huiskes geeft aan waar we in zijn ogen nu staan met duurzaamheid en circulariteit. “Gelukkig zijn er nu al verschillende meetinstrumenten zoals de MilieuPrestatie Gebouwen, Materiaalpaspoorten en de Bijna Energieneutrale Gebouwen. En ik hoop op de komst en implementatie van betere instrumenten en meetmethoden. Deze werken sturend voor de markt. Ik zie dat de markt ook in beweging is. Zo nemen opdrachtgevers in hun uitvraag steeds vaker prestatie-indicatoren op die een bijdrage leveren om de wereld weer een stukje beter te maken.”

Huiskes hoopt dat het Innovatiehuis eraan bijdraagt dat in de bouw bij de uitvraag steeds meer de nadruk verschuift van efficiëntie naar effectiviteit: “Zorg dat je in het kader van duurzaamheid en circulariteit de juiste zaken uitvraagt.”

In de nieuwe Stedebouw & Architectuur (#3, thema Transformatie en Transities) wordt met Ulla Britt-Krämer dieper ingegaan op het Innovatiehuis. S&A #3 vind je als abonnee in onze bibliotheek. Nog geen abonnement? Surf dan naar deze pagina.

Tekst: Peter Bekkering

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Kun je vernieuwen door het verleden te omarmen?

17 apr om 07:30 uur

Tijdens het nieuwe kunst- en architectuurfestival Cherish or Destroy luidt de centrale vraag: in hoeverre moet…

Lees verder »
descriptionArtikel

Blue zones bieden een wenkend perspectief

3 apr om 07:30 uur

Blue zones zijn plekken in de wereld waar mensen relatief lang en gelukkig leven. “Blue zones bestaan overal,…

Lees verder »
descriptionArtikel

Met vuistregels voor houtbouw besparen op de kosten

26 mrt om 12:00 uur

Om bouwen met hout echt te kunnen opschalen, heeft INBO een gids uitgebracht met tal van basisprincipes voor…

Lees verder »
descriptionArtikel

De kracht van geografische data voor een breder publiek

22 mrt om 12:00 uur

Actuele vraagstukken als de woningnood en klimaatverandering vragen om oplossingen die moeten komen van…

Lees verder »
descriptionArtikel

Vijf maatregelen om funderingsschade goed aan te pakken

1 mrt om 10:00 uur

De Raad voor de leefomgeving en infrastructuur verwacht dat vierhonderdduizend panden in Nederland te maken…

Lees verder »
descriptionArtikel

Symposium over de kansen voor waterrijk bouwen

29 feb om 07:30 uur

Tijdens het symposium Building the Future, op maandag 18 maart in Zwolle, wordt ingegaan op stedenbouwkundige…

Lees verder »
descriptionArtikel

Nieuwe rekentool om CO₂-uitstoot terug te dringen

20 feb om 11:30 uur

Een groot deel van de CO₂-uitstoot in de bouw wordt toegeschreven aan het bouwen van nieuwe gebouwen. De…

Lees verder »
descriptionArtikel

Kunstmatig versus kunstzinnig

19 feb om 15:30 uur

De afbeelding bij dit webartikel was te mooi om te laten liggen als cover van onze Innovatiecatalogus 2024 (…

Lees verder »