Stedendriehoek wordt innovatielab voor energietransitie
De vier beste inzenders gaan volgens de jury van de prijsvraag de regio helpen de sprong te maken, die noodzakelijk is om de regio in 2030 energieneutraal te laten zijn. Door ze samen verder uit te werken, kan de Stedendriehoek uitgroeien tot hét levende laboratorium in Nederland voor de energietransitie.
24 inzendingen
In totaal zijn er 24 inzendingen gedaan door grote en kleinere Nederlandse bureaus die deskundig en creatief zijn op het gebied van energietransitie en gebiedsontwikkeling. Het gaat om zowel bekende Nederlandse bureaus als om nieuwkomers, vaak samenwerkend in consortia die voor deze gelegenheid zijn samengesteld. De jury van nationale en regionale experts stond onder leiding van Co Verdaas.
De komende maanden wordt een atelier ingericht waarin de ideeën worden uitgewerkt tot een regionale strategie. De volgende elementen van de bekroonde inzendingen krijgen daarbij de aandacht:
- een smart energy grid op regionaal niveau (een idee van de inzenders van Hub Vooruit)
- het stimuleren van bedrijfsclusters van maakindustrie, grondstofleverantie, energieproductie en afvalverwerking (LIII De Groene Fabriek)
- het vormgeven van een revolverend ontwikkelingsfonds (Schakelen) in relatie met een belastingsysteem gericht op het stimuleren van koolstofarme activiteiten (S3H-BTK).
Bovenal zal er veel aandacht zijn voor een regionale organisatie die lokale initiatieven kan verbinden en die de burgers, bedrijven en kennisinstellingen voluit kan betrekken bij de concrete stappen op weg naar energieneutraliteit.
Dit laatste punt, concrete stappen nemen samen met de mensen uit de regio, staat hoog op de verlanglijst van Gelderse gedeputeerde Jan Markink. Hij heeft steun vanuit het Gelderse energieakkoord toegezegd. Dat gebeurde aan de gesprekstafel bij de uit de Stedendriehoek afkomstige wetenschapsjournalist Diederik Jekel. De Overijsselse gedeputeerde Bert Boerman zat ook bij Jekel aan tafel en heeft tijdens de bijeenkomst in Deventer benadrukt, dat er ruimte moet worden gemaakt voor innovatie in de hele keten van maatregelen. En dat bij experimenteren ook hoort dat er fouten kunnen worden gemaakt. Op het Prinsjesfestival van Overijssel, maandag 14 september in Den Haag, zullen de ambitie van de Stedendriehoek als energieneutrale regio en de resultaten van de Eo Wijers-prijsvraag prominent naar voren worden gebracht.
Paradigma
De ‘vaandeldrager’ van de prijsvraag in de Stedendriehoek is Sebastiaan van ’t Erve, burgemeester van Lochem. Hij zegt: “De bouwstenen die de prijswinnaars hebben aangeleverd verbinden we met onze lokale initiatieven om zo een flinke stap naar energieneutraliteit te zetten. De negen inzendingen die een eervolle vermelding hebben gekregen dragen daar ook aan bij. We vroegen om een paradigmaverschuiving in het denken over energie. Ik heb alle vertrouwen dat het atelier, dat de komende maanden plaatsvindt, gaat beschrijven hoe we die verschuiving in onze regio samen tot stand kunnen brengen. Daarmee kan onze regio model staan voor andere delen van Nederland.’
De vier beste inzendingen en de teams
De nummers 1/2
‘LIII De Groene Fabriek’ gaat uit van de bedrijven in de regio, die kans zien om grondstofverwerking, restwarmte, cleantechproductie, afvalverwerking en energie-uitwisseling en -opwekking te clusteren. Door agrarische gewassen uit de regio erin te betrekken wordt een connectie gelegd tussen stad en land. Deze inzending benut bestaande (en vaak leegstaande) bedrijventerreinen in de nabijheid van bevolkingsconcentraties. LIII De Groene Fabriek was een inzending van IAA Stedenbouw en Landschap.
‘S3H-BTK’ gaat over financiële prikkels vanuit de overheid. Het plan introduceert een ‘BTK’, een Belasting Toegevoegde Koolstof, om CO2 te belasten en te beprijzen. Daarnaast biedt deze inzending volgens de jury een werkelijke transitie: een omslag van keten naar kringloop, van enkelvoudig naar meervoudig, van bezit en kopen naar hergebruik en lenen. Deze inzending was van een consortium van Witteveen+Bos, H+N+S, Wing, Fabric, Marco Broekman en CE Delft.
De nummers 3/4
In ‘Hub Vooruit’ staan knooppunten in het landschap centraal die (ook digitaal) verbinding maken tussen energie, wonen, werken en transport. Voor de uitvoering denken de inzenders aan een ‘energieschap’: een nieuw publiek‐privaat samenwerkingsverband. Dit was een inzending van Rho Adviseurs, Kruitkok Landschapsarchitecten, Dominic Tegelbeckers Stedebouw&Architectuur, Bestwerk, Jelle Rijpma Advies en anderen.
‘Schakelen’ gaat vooral over hoe de energietransitie moet worden uitgevoerd en hoe energieproductie, door deze beleefbaar te maken in het landschap, (weer) dicht bij de burger kan worden gebracht. Financierings- en organisatiemodellen worden gekoppeld aan locatiespecifieke initiatieven, zoals een Krachthonk in Bathmen of ‘maakplaatsen’ aan het Twentekanaal. Dit was een inzending van The Cloud Collective, Werkend Landschap en Transition Lab.
Stimuleringsprijs jonge vakgenoten
De speciale stimuleringsprijs voor jonge vakgenoten ging naar de gezamenlijke inzending ‘Navitas Loci – energie van de plek’ van Nikki Steerneman, Stein van Brunschot, Sanne Janssen, Nout Sterk, Dirk van de Ven, Robbert Versteeg en Erik Weug.
Publieksprijs
Het voorprogramma van deze finale bestond uit de tentoonstelling: ‘24 ideeën voor een energieneutrale Stedendriehoek’. Na de opening in juli in Lochem reisde de tentoonstelling door een aantal gemeenten van de Stedendriehoek. Bij de tentoonstelling konden bezoekers stemmen op hun persoonlijke favoriet. De publieksprijs werd vrijdag uitgereikt aan ‘Heritage High Tech 2030’, een inzending van Kristinsson Reitsema duurzame innovatie, Architecten- en ingenieursbureau Kristinsson, Tauw en Nibe Energietechniek. Zij hebben een innovatieve oplossing bedacht voor de verwarming van bestaande woningen.
![Stedendriehoek wordt innovatielab voor energietransitie](/sites/default/files/styles/max_350/public/oldarticleimages/header_1120.jpg?itok=P7vLPO9u)
EO Weijers publieksprijs werd vrijdag uitgereikt aan ‘Heritage High Tech 2030’, een inzending van Kristinsson Reitsema duurzame innovatie, Architecten- en ingenieursbureau Kristinsson, Tauw en Nibe Energietechniek.
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Nieuw ontwerpparadigma voor de stad met ecosysteemdiensten
23 jan om 11:30 uurHet klimaat verandert in een hoog tempo en de effecten op de menselijke activiteiten en gezondheid zijn vooral…
Collectiviteit, gezondheid en natuur centraal in Kerkebosch
17 jan om 17:00 uurDe recent ontwikkelde woonwijk Elix, gelegen in Zeist Kerkebosch, bestaat uit veertien duurzame en circulaire…
Gezond, duurzaam en betaalbaar wonen mogelijk maken
5 dec 2023Hoe gezond en energiezuinig is een verduurzaamde woning nu echt? In een uitgebreid onderzoek door de Woonbond…
WeerWoord 2030 biedt antwoorden voor klimaatverandering
30 nov 2023De wereld gaat vanaf vanavond in Dubai opnieuw op zoek naar antwoorden die moeten leiden tot een daling van het…
Duurzame verlichting levert besparing op voor ROC Mondriaan
15 nov 2023Wat doe je als je bouwbudget bijna op is en er voor de buitenverlichting nog een forse offerte arriveert? Dan…
De samenwerking moet al in het inkoopproces gestalte krijgen
14 nov 2023Ondanks een niet optimale wettelijke druk om duurzaam en circulair te bouwen, is er veel mogelijk. Dat betoogt…
'Geen gelijke kansen als schoolgebouwen uit elkaar vallen'
12 okt 2023Het derde Duurzame & Gezonde Scholen Congres in Utrecht was een ‘feest van herkenning’ en tegelijkertijd…
Klimaatparken als concept voor meervoudig ruimtegebruik
6 okt 2023Klimaatparken en vertical farming kunnen bijdragen aan het oplossen van de ruimtelijke puzzel. Dit betoogt…
Reactie toevoegen