‘Sociale woningbouw is voor mensen als jij en ik’

woensdag 27 juli 2022

Reimar von Meding, directeur bij KAW Architecten. Foto door Janna Bathoorn, Studio Stedum

Er is een woningnood gaande. Als oplossing vinden wij in Nederland heil bij verdichting, maar volgens architect Reimar von Meding benutten we daarmee slechts een klein deel van de mogelijke oplossingen. Hoewel verdichting absoluut de aandacht verdient, moet de focus veel meer komen te liggen op de manier waarop we van volkshuisvesting een woningmarkt hebben gemaakt. “In Nederland veronderstellen wij dat eigendom betrokkenheid met zich meebrengt, maar ik maak het tegendeel mee.”

Wat zijn volgens jou nu de ontwikkelingen, dan wel innovaties op vlak van verdichting? 

“Een groot issue dat nu speelt, is dat wij met steden en wijken een switch moeten maken van standaardprogramma’s zoals eengezinswoningen en galerijappartementen naar nieuwe woontypologieën. Architectonisch wordt hier veel mee geëxperimenteerd, maar planologisch en op schaal nieuwe woonsoorten toepassen om bij te dragen aan stedenbouw gebeurt nog vrij weinig.”

“Een dilemma daarbij is dat de bouwwereld graag wil industrialiseren. Daar heb ik respect voor, maar de producten die daar uit komen, zijn eigenlijk niet toepasbaar om wijken te vernieuwen. Aan de andere kant van het spectrum zie je ontwerpers die bijzondere dingen ontwikkelen die juist moeilijk te industrialiseren zijn. Het is een grote opgave om die twee werelden bij elkaar te brengen. Luister maar naar de fabrikanten: zij zijn klaar met hun fabrieken en vragen om bouwlocaties. Dat is de wereld op zijn kop. Als je wilt industrialiseren, moet je ook kennis hebben van de vraag. Alleen al het feit dat het slechts om rijwoningen gaat en nauwelijks om gestapelde woningen is al bijzonder. Iets industrialiseren wat in een complexe situatie bij elkaar moet komen en aanpasbaar is aan een locatie vindt men maar moeilijk.”

Ruimte Zat in de Stad
Impressie uit het onderzoek ‘Ruimte Zat in de Stad’ naar de capaciteit van bestaande wijken. Volgens het onderzoek kunnen alleen al woningcorporaties met de juiste strategie de komende tien jaar 60.000 woningen jaarlijks toevoegen binnen het eigen bezit. Beeld door KAW Architecten

Hoe brengen we ontwerp en industrialisatie samen?

“Het probleem is dat ontwerp niet in de bouwketen is geïntegreerd. Ontwerp wordt gezien als esthetische saus, niet als integrale praktijk. Je moet het dus hebben van stevige coalities, zelfs nieuwe entiteiten. En als we heel eerlijk zijn, moet het idee worden losgelaten dat woonwijken een marktvraagstuk zijn. Neem het boek Hoe ik toch huisjesmelker werd van Hans de Geus als voorbeeld. Daarin schreef hij dat er geen sprake is van een woningmarkt, want de vraag naar woningen is per definitie oneindig en het aanbod is per definitie beperkt. Als we serieus willen industrialiseren en circulair willen bouwen, moeten we ons bedenken wat voor middelen we nodig hebben om woningen uit die vicieuze cirkel te houden. Daar zie ik twee opties in: woningbouwcorporaties die niet aan de woning als object verdienen en de rol van de overheid. Dit is namelijk geen bouwkundige opgave.”

Wat is de invloed van architecten op deze ontwikkelingen?

“Je moet erkennen dat die relatief klein is. Stedenbouwkundigen daarentegen kunnen kijken naar de opgave van bestaande wijken. Zij zijn in staat perspectieven te schetsen die voor een stukje bewustwording zorgen, zodat anderen de opgave kunnen omarmen en zich uit durven spreken om bestaande wijken als serieuze opgave te zien. Dat laatste, jezelf bezighouden met het bestaande, is nog steeds een ondergeschoven kindje in het ontwerpvak. Wido Quist [sectieleider Heritage & Architecture aan de TU Delft, red.] sprak tijdens de Inspiratiedag Renovatie over hoe de ontwerpdiscipline nog steeds gebaseerd is op nieuwe, originele dingen maken. Dat is iets wat we los moeten laten als je het bestaande wil verbeteren.”


Cover S&A GD 2022Dit is een verkorte versie van het interview met Reimar von Meding. De volledige versie verscheen eerder in Stedebouw & Architectuur, editie Renovatie & Herstructurering van 2022, die op 15 juli 2022 verscheen.

Je kunt deze editie nabestellen. Een exemplaar kost € 25,- exclusief verzendkosten. Mail naar administratie@acquirepublishing.nl met jouw NAW-gegevens en (indien noodzakelijk) een opdrachtnummer.

Gegarandeerd alle edities van Stedebouw & Architectuur per jaar ontvangen, inclusief de Innovatiecatalogus? Neem dan een abonnement.

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Positief marktsentiment onderhoud, renovatie en ‘biobased’

20 jun om 15:30 uur

Bij de vakbeurzen Renovatie & Transformatie, MONUMENT en HOUTBOUW draaide het om behoud en verduurzaming…

Lees verder »
descriptionArtikel

‘De omwenteling naar een nieuw tijdperk’

26 apr om 07:30 uur

Op 14, 15 en 16 mei vindt in de Brabanthallen in Den Bosch dé vakbeurs voor verbetering van bestaand vastgoed…

Lees verder »
descriptionArtikel

Fusie van belangen bevordert duurzame woningbouw

9 jan om 14:50 uur

Eind deze maand gaan experts en betrokkenen in het seminar De Bewoner Centraal 2.0 (30 januari, Utrecht) dieper…

Lees verder »
descriptionArtikel

Plattegrond dorp bepaalt dimensies zakelijk complex in China

19 dec 2023

In het financiële en zakendistrict Jiaozi Park in Chengdu wordt momenteel de laatste vrije kavel bebouwd met…

Lees verder »
descriptionArtikel

Zo breng je circulariteit in de praktijk

8 dec 2023

Op de dag dat de lancering van Het Nieuwe Normaal 1.0 in Amersfoort de circulariteit een reuze versnelling gaf…

Lees verder »
descriptionArtikel

"Een duurzame praktijk opzetten: zien, geloven, bouwen!"

26 okt 2023

Architect Lex van Waarden uitte in 2021 al zijn bezorgdheid over de sterk stijgende huisvestingskosten voor…

Lees verder »
descriptionArtikel

Circulariteit in de praktijk: van daadkracht naar draagvlak

26 sep 2023

Het werkelijk toepassen van circulariteit is voor velen in de bouwsector nog steeds lastig. Bij adviesbureau…

Lees verder »
descriptionArtikel

Treinstation als katalysator van woningbouw

14 sep 2023

Een treinstation is veel meer dan een station voor treinen. Afhankelijk van de gebouwde en economische omgeving…

Lees verder »