Hoe scoort u op duurzaamheid?

Tekst: Peter Bekkering 

“In toenemende mate komen wetot het inzicht dat materiaalkeuzes ingrijpen op mens en milieu en dat hergebruik beter is dan vernietiging en bovendien gradaties kent: van recycling van materialen, via hergebruik van onderdelen van de bouwconstructie, tot aan hergebruik van het gebouw als geheel.Dat samenspel tussen verschillende duurzaamheidsniveaus hebben we tastbaar gemaakt met de introductie van VBI GreenScore.” 

Met het VBI GreenScore-certificaat Bronze, Silver en Golddragen projecten substantieel bij aan vastgoed met toekomstwaarde, het opschalen van hergebruik van grondstoffen alsmede het reduceren van de totale CO2-emissie. Je kunt dit beschouwen op drie niveaus:

Design for flexibility 

Een duurzaam gebouw kenmerkt zich door een lange levensduur. Bruikbaar en functioneel over een lange tijd betekent dat het gebouw flexibel aanpasbaar moet zijn aan de veranderende eisen van de toekomst. De vijf factoren: vrij indeelbare ruimte, overspanningen, plafondhoogte, draagvermogen en de gevel bepalen of een gebouw een functieverandering mogelijk maakt. VBI noemt deze ingebouwde toekomstwaarde Flexibel comfort.

Design for reassembly 

Gebouwen zodanig ontwerpen dat de draagstructuren aan het eind van de levensduur remontabel zijn, biedt kansen voor hergebruik van de vloerelementen in nieuwe gebouwen. De keuze voor remontabel ontwerpen en bouwen is uit oogpunt van waardebehoud en de lage milieulast een grote stap voorwaarts.

Design for recycling 

Binnen GreenScore kunt u kiezen voor een speciale set van grondstoffen waarmee de milieu-impact verder wordt verlaagd ten opzichte van de standaard kanaalplaatvloer. VBI reserveert het gekozen projectvolume secundaire grondstoffen, betongranulaat en/of CO2-arme grondstoffen exclusief in het contingent van het jaarlijkse volume dat VBI verwerkt. Het bewijs van toepassing vindt plaats middels een jaarlijks door de accountant gecontroleerde grondstoffenbalans. De verwerking en bewijslast wordt op procesniveau geborgd.

Zijn er dan niet voldoende secundaire grondstoffen in de markt? 

Duffels legt uit: “Als je circulair wilt produceren, moet je op dat moment maar net over de materialen beschikken om dat te doen. Voor VBI als producent van kanaalplaatvloeren betekent dat dat het beton voor een project een bepaald percentage granulaat, secundaire toeslagmaterialen of CO2-arm cement moet bevatten om een bepaalde BREEAM-waardering te krijgen. Dat granulaat of secundair materiaal is echter niet altijd beschikbaar. Bovendien kent de productie van een kanaalplaatvloer van nature al weinig restafval.

Om toch aan de waardering Outstanding of Excellent te voldoen moet je secundair materiaal elders gaan halen en daardoor over lange afstand vervoeren, wat natuurlijk funest is voor de CO2-footprint. Daarnaast is het productietechnisch niet eenvoudig om in een betonverwerkend bedrijf alle molens en productiesilo’s steeds opnieuw om te stellen, leeg te draaien, te voorzien van het circulaire mengsel en na afloop hetzelfde te doen voor gebruik van een ander mengsel.”

Duurzaamheid op procesniveau borgen 

Duffels vervolgt: "En zo dreigt een patstelling. De opdrachtgever vraagt om een duurzaam en circulair gebouw en de industrie – VBI, maar ook andere bedrijven – wil duurzaam produceren maar moet noodgedwongen vanwege de te geringe beschikbaarheid van circulaire grondstoffen en vanwege de productietechniek nee verkopen.

Daarom pleit VBI voor een andere methodiek.Op jaarbasis beschikken we namelijk wel over een bepaalde hoeveelheid circulaire en CO2-arme grondstoffen, alleen niet altijd op momenten dat een bepaald project speelt. Daarom roepen we de markt op om duurzaamheid op procesniveau te borgen. Zodoende kan op de meest efficiënte en effectieve maniereen substantiële ‘groene stap voorwaarts’ worden gemaakt."

Zoals bij groene stroom? 

“Dat is inderdaad een goede vergelijking. Onze GreenScore-certificaten garanderen dat we uit hetjaarlijks gereserveerde contingent secundair materiaal een bepaalde hoeveelheid toewijzen aan een specifiek project. Net als een consument die groene stroom afneemt, is dan niet de actuele soort stroommaatgevend maar het aandeel duurzaam opgewekt binnen het totaal. Net als die stroomproducenten kunnen we nooit meer certificeren dan we aantoonbaar hebben ingekocht. Hiertoe laat VBI accountants van KPMG jaarlijks de grondstoffenbalans (inkoop en verwerking) beoordelen en goedkeuren. Daarnaast verklaren zij dat het verstrekte projectvolume en het aantal GreenScore-certificaten in evenwicht is met het beschikbare contingent.” 

”Wat nu zou moeten gebeuren", legt Duffels uit, "is dat certificerende instanties zoals de BRE, en Dutch Green Building Council als RegionalScheme Operator, deze methodiek gaan honoreren via hun beoordelingscriteria. Als zij dan bepaalde credits in het beoordelingsproces gaan verlenen op basis van deze methodiek ondersteunen zij de opschaalbaarheid van hoogwaardig hergebruik.”

Samen de bouw verbeteren 

Onder de noemer ‘KetenKracht’ biedt VBI sinds 2018 een platform waarbij verschillende partijen uit de bouwkolom worden opgeroepen tot samenwerking. Belangrijke pijlers zijn planning & logistiek, innovatie, digitalisering en duurzaamheid. Onlangs hield VBI een stakeholdersdialoog met als thema duurzaamheid voortaan te beoordelen op procesniveau in plaats van op productniveau. 

Toonaangevende partijen zoals KIWA, adviesbureau C2N, bouwbedrijf Van Wijnen, Dutch Green Building Council, adviesbureau TRAJECT, LBP|Sight, woningcorporatie Wonion, Concrete Sustainability Council en SGS INTRON Certificatie bogen zich over deze aanvliegroute. “De reacties waren breed gedragen positief. Want bij iedereen is het besef dat we elkaar nodig hebben om op industriële wijze de ambities uit het Betonakkoord te realiseren: opschaling van circulair en verminderen van de uitstoot.