Gezondheid en openbare ruimte
Genezen, dat doe je met medicijnen. Althans, dat was lang de gietijzeren overtuiging van de medische wetenschap. Maar volgens Cor Wagenaar is het kwaad dan al geschied: “Veel gezondheidsproblemen zijn met preventieve maatregelen te voorkomen. Stedenbouw en architectuur hebben daarbij altijd een grote rol gespeeld. Denk aan de aanleg van riolering en waterleiding, en de volkshuisvesting, en nu het immens populaire 'healthy cities' concept.”
Effect op het verbeteren van de gezondheid
“Architectuur, stedenbouw en openbare ruimte kunnen zelfs een groter effect op het verbeteren van de gezondheid hebben dan de medische sector. Bij stedenbouw en openbare ruimte luidt de vraag; hoe kunnen deze disciplines de gezondheid beïnvloeden: obesitas, slechte eetgewoontes, sociale isolatie? Wie in een klassiek opgebouwde moderne stad – dus functionele, gezoneerde stedenbouw – een normaal leven leidt, reist tussen functies heen en weer. Dat wekt verkeer op, met name suburbaan. Het effect: een zittende leefstijl en een hoofdrol voor de automobiliteit.”
Nederlandse stedenbouw
Wagenaar haalt het concept van de Healthy Cities aan: “Dat is een modern en modieus begrip, maar in de praktijk toch een bruikbaar concept, stelt Wagenaar: “Kijk naar China, daar experimenteert men met compleet nieuw te bouwen Healthy Cities. China kampt met verstedelijking in combinatie met rampzalige milieu- en gezondheidseffecten, en daar wordt met centraal beleid iets aan gedaan. Compacte steden verminderen de verkeersdruk, brengen goedkoop en snel openbaar vervoer binnen handbereik, nodigen uit zich te voet of per fiets te verplaatsen, en verkleinen de afstand tot de natuur eromheen. Wat opvalt, is dat deze principes overeenkomen met die van de Nederlandse stedenbouw in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw - dat die in de jaren vijftig zijn verlaten ten gunste van suburbane uitvlekking had toen goede gronden, maar wordt nu alom betreurd...”
Volgens Wagenaar zijn we met de Healthy Cities weer terug bij de activiteiten die in de negentiende eeuw een prominente rol speelden in de stedenbouw: “Healthy Cities grijpen terug op het instrument dat in de negentiende-eeuwse stedenbouw zorgde voor een hygiënische revolutie: preventie. Basis van die revolutie: de aanleg van riolering, de introductie van de volkshuisvesting, de komst van schoon water en het systematisch organiseren van de diensten die vuil en afval uit de steden afvoeren.”
Inmiddels zijn we volgens Wagenaar overgestapt op een andere tactiek: crisismanagement – de geïsoleerde aanpak en behandeling van ziektes in specifiek daarvoor opgerichte instellingen en faciliteiten zoals ziekenhuizen. Een route met een groot nadeel, stelt Wagenaar: “De kosten van dat crisismanagement en daarmee van de gezondheidszorg zijn absurd hoog geworden. We komen dus weer uit bij die preventie.”
Meer weten? Download hieronder het volledige interview met Cor Wagenaar over gezonde steden, zoals verschenen in Stedebouw & Architectuur thema-editie Bouw & Zorg.
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
KCAP wint aanbesteding in Zürich met 'wijk van de dansende koppels'
8 mei 2023Een voormalig industrieterrein in de buurt van het Zwitserse Zürich gaat door KCAP worden getransformeerd tot…
Het minst inspirerende het meest bestendig maken
8 mei 2023Het is tijd dat we renovatieprojecten serieuzer gaan nemen in de transitie naar een regeneratieve leefomgeving…
Elke nieuwe woning langs klimaatlat
3 mei 2023Nieuwe woningen in Nederland moeten voortaan klimaatbestendig worden gebouwd en daarvoor is een landelijke…
Licht, lucht en ruimte in 'vernieuwbouwd' Varendonck College Asten
25 apr 2023Na een ingrijpende verbouwing heeft het schoolgebouw van het Varendonck College in het Brabantse Asten een open…
Wat is er nodig om energietransitie in gebouwde omgeving te versnellen?
24 apr 2023Waar staan we we met de versnelling van de energietransitie in de gebouwde omgeving? Een trendonderzoek van TKI…
Transformatie naar groene stadsbuurt met inbreiding, klimaatadaptatie en duurzaamheid
20 apr 2023Waar de wijk Stappegoor in Tilburg nu nog een monofunctioneel gebied is met onderwijs, commerciële…
Nieuw EDGE Stadium draait op 'honderd procent hernieuwbare energie'
11 apr 2023Met het vernieuwde ontwerp van EDGE Stadium Amsterdam is na twee jaren het resultaat opgeleverd van de duurzame…
Duurzame Daken Kansenkaart; zonnepanelen, beplanting of water?
3 apr 2023De door de provincie Utrecht gelanceerde Duurzame Daken Kansenkaart geeft inzicht in welke daken geschikt zijn…
Reactie toevoegen