De Loskade: real live circulair bouw- en woonexperiment
Op het voormalige Suikerfabriekterrein in de stad Groningen is dit jaar De Loskade ontstaan. Met een bonte mengelmoes van woningen en bouwstijlen, precies zoals gepland door Van Wijnen. In deze wijk staat experimenteren centraal. In 2030 worden de woningen weer gedemonteerd om elders een definitieve bestemming te vinden. Het Suikerfabriekterrein krijgt dan een andere invulling.
De Loskade bestaat uit 14 circulaire en remontabele grondgebonden woningen en 32 studio’s. De woningen kunnen tijdelijk gehuurd worden en zijn compleet ingericht. In september zijn de wooneenheden door de eerste bewoners in gebruik genomen. In verband met wet- en regelgeving mogen zij hier hooguit een half jaar verblijven (voor studenten geldt een termijn van tien maanden). De grote diversiteit van bewoners - van studenten tot en met gezinnen – voegt extra waarde toe en levert meer waardevolle data op.
Verschillende façades
Het hele project is een living lab om je vingers bij af te likken. Wat in de woningen gemonitord gaat worden, wordt de komende jaren steeds aangepast, rekening houdend met de privacy van de bewoners. Ondertussen zijn er op het terrein al veel innovaties zichtbaar, onder andere tien verschillende afwerkingen op de gevels.
Achter de verschillende façades is een standaard woningconcept gebruikt: Fijn Wonen van Van Wijnen. Duurzaam Gebouwd-expert Marije Kamphuijs, manager circulariteit bij Van Wijnen, vertelt dat er van dit duurzame woonproduct uit de fabriek al meer dan vijfhonderd exemplaren zijn gebouwd. Op De Loskade worden in de appartementen en grondgebonden woningen verschillende indelingsopties toegepast. Deze zijn al dan niet voorzien van opties als een uitbouw, de keuken voor of achter, openslaande deuren en verschillende soorten kozijnen of gevelbekleding.
Elf installaties
Met een focus op circulaire aspecten,zoals (biobased) materialen en verplaatsbaarheid, zijn veel bedrijven hier aangehaakt om te ontdekken of hun oplossingen ook een echt duurzame toekomst hebben (zie ook kader Carlisle). Zo telt het complex momenteel liefst elf verschillende typen installaties voor de energiehuishouding.
Natuurlijk is er een keur aan zonnepanelen zichtbaar, ook als fraaie, verticale wandelementen of volledig met zonnecellen bedekte dakpannen. Alle opgewekte energie gaat naar het energiehart van De Loskade. Kamphuijs: “We zijn SmartGrid Ready. Onze installaties zijn klaar voor een elektriciteitsnet dat energievraag en -aanbod op elkaar afstemt. De komende tijd ontwikkelen we zo’n intelligent net zelf. Wanneer in de toekomst ook opslag van energie wordt getest, wordt ook offgrid haalbaar.”
Vooral opvallend op De Loskade is de diversiteit aan gevelbekledingen. Op alle straathoeken vind je woningen met rode baksteen, om enige eenheid aan te brengen. Daartussenin heb je woningen met diverse, vaak zeer opvallende gevels, met hier en daar ruw beton dat ‘braak ligt’ voor nieuwe experimenten.
Spuitkurk
Smaken verschillen, maar heel mooi zijn de gevels met spuitkurk van fabrikant Decoproyec, niet alleen een natuurlijk en flexibel product, maar ook nog in alle mogelijke kleuren toe te passen. Spuitkurk wordt in de fabriek op gevelelementen aangebracht. De ruwe kurkstructuur lijkt een ideale plek om het zwarte roet van de nabijgelegen rondweg op te vangen, maar kurk is van nature vuilafstotend en behoudt de oorspronkelijke kleur, aldus Kamphuijs.
Een ander type, houten gevelbekleding herbergt een wonderlijk afwerkingsprocedé. Lange, horizontale planken zijn ingesmeerd met lijnzaadolie en bevatten een speciale bacterie die het lijnzaad verorbert. Daarbij wordt een stof uitgescheiden die zorgt voor een beschermende laag van enkele millimeters. Het hout kleurt dan diepzwart en vergt geen onderhoud meer. De kleur vergrijst. “Producent Xhylo is benieuwd”, zegt Kamphuijs, “hoe hier de methode werkt bij verschillende soorten hout en diverse lagen lijnzaadolie en ook of het hout een minder donkere kleur kan krijgen. Een medewerker test nu regelmatig het materiaal op kleur en kwaliteit, met inachtneming van verschillende weertypen en seizoenen.”
CO2-reductie
Een derde opvallende soort gevelbekleding betreft in de fabriek gebakken, minerale steenstrips van Sto. Het gaat om een mengsel van onder andere zand met een bindmiddel dat bij een temperatuur van slechts 60 graden in de oven is ‘gebakken’. Vooral die lage temperatuur scheelt een enorme hoeveelheid CO2-uitstoot. Sto is begonnen is met steenstrips maar op deze manier zijn allerlei vormen, kleuren en structuren te maken.
Het is duidelijk dat er aan De Loskade iets bijzonders gebeurt. Dat blijkt wel uit de rondleiding en het gloedvolle betoog van Kamphuijs. “Wij zijn al een hele tijd bezig om op een andere manier te bouwen. Tijdens de crisis heeft de directie gekeken naar de toekomst van ons bedrijf en gezegd: ‘Als we doorgaan op de oude manier bestaan we straks niet meer’. Dus wemoesten het radicaal anders gaan doen en vandaaruit is er heel veel in ons bedrijf veranderd en is ook Fijn Wonen geboren.”
“We moeten in de toekomst veel meer gaan bouwen, met minder mensen en tegen lagere kosten. Intussen zijn er 100.000 mensen de bouw uitgegaan en komen er ook bijna geen vakmensen van de opleiding. Verder is er een tekort aan grondstoffen en vinden we dat wonen voor iedereen betaalbaar moet zijn. Hoe kunnen we dan toch die enorme woningvoorraad bouwen? Dan moet je wel kiezen voor een geïndustrialiseerde en gestandaardiseerde aanpak. En bovendien ook duurzaam en circulair bouwen.” Pop-up wijk De Loskade is daarvan het ultieme praktijkvoorbeeld.
Dit was een gedeelte van een artikel artikel dat is verschenen in de Innovatiecatalogus 2020. Lees meer van de Innovatiecatalogus in onze bibliotheek.
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
BNA waarschuwt voor versnippering van duurzaamheidseisen
17 sep om 15:00 uurArchitecten spelen een cruciale rol spelen bij de inzet van innovatieve, conceptuele en industriële bouw, maar…
Hoe waardeer je welzijn en betrokkenheid van huurders in concrete, meetbare parameters?
22 mei om 08:37 uurDeze vraag stond centraal bij de Verdiepingsdag - De Bewoner Centraal - van Saint-Gobain Integral Project…
Bouwen voor een groene toekomst: horizon verleggen naar 2060
15 mei om 11:00 uurIn een deze week gepubliceerde studie concludeert het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) dat de…
Vijf maatregelen om funderingsschade goed aan te pakken
1 mrt om 10:00 uurDe Raad voor de leefomgeving en infrastructuur verwacht dat vierhonderdduizend panden in Nederland te maken…
Bouwen binnen CO2-budget: zo doe je dat
6 feb om 07:30 uurDe huidige manier van ontwerpen en bouwen zorgt voor een grote CO2-uitstoot en een forse bijdrage aan de…
Plattegrond dorp bepaalt dimensies zakelijk complex in China
19 dec 2023In het financiële en zakendistrict Jiaozi Park in Chengdu wordt momenteel de laatste vrije kavel bebouwd met…
Minister voor Beleving dient mens, emoties en ervaringen
18 dec 2023In de bouw- en mobiliteitswereld wordt onder meer vol verwachting uitgekeken naar de…
WeerWoord 2030 biedt antwoorden voor klimaatverandering
30 nov 2023De wereld gaat vanaf vanavond in Dubai opnieuw op zoek naar antwoorden die moeten leiden tot een daling van het…
Reactie toevoegen