Kunststofkozijnenbranche werkt keihard aan circulaire doelstelling

"Waar het op neer komt", begint Albert Zegelaar, directeur van VKG Keurmerk, "is dat de hele keten van kunststof kozijnen bezig is met circulariteit. En dat gaat van grote profielleveranciers, soms multinationals, tot familiebedrijven die kozijnen monteren en de oude gedemonteerde kozijnen weer terugbrengen naar de fabriek. Onze fabrikanten hebben zich daar al jaren geleden aan gecommitteerd. Daar zitten geen resten of verliesstromen in, omdat het een waardevol materiaal is."

VKG staat voor Vereniging Kunststof Gevelelementenindustrie en is een brancheorganisatie voor bedrijven die kunststof kozijnen, ramen, deuren en schuifpuien produceren en leveren. Het VKG Keurmerk staat voor kwaliteit, duurzaamheid en betrouwbaarheid.

Logistieke traject

Zegelaar schetst de weg die de industrie sinds de jaren tachtig heeft afgelegd naar meer duurzaamheid als een weg, waarbij Europese regelgeving dit proces niet helpt, laat staan versnelt. Hoe zit dat? "Aanvankelijk is dit proces gevoed door de welbekende verwijderingsbijdrage, die het logistieke traject betaalbaar maakte. Inmiddels is het duidelijk dat het om meer dan economische redenen interessant is om oude kozijnen in te zamelen en te verwerken tot nieuw materiaal. Dit is een jaar of tien geleden ook vastgelegd in het beleid binnen de vereniging", aldus Zegelaar.

In de praktijk betekent dit dat kunststof kozijnen worden ingezameld en hun weg terugvinden naar de industrie, in plaats van ergens te verdwijnen in drielaags rioleringsbuizen. Het restmateriaal is zo gemakkelijker te hergebruiken. Veel grote bedrijven in de branche hebben zich Europees gecommitteerd aan inzet voor recycling.

"Dat is voor ons een behoorlijk unique selling point, omdat wij de hele keten in kaart hebben en logistieke stromen hebben opgezet die dit mogelijk maken. In dat kader zijn contracten gesloten met recyclebedrijven, grote profielleveranciers en afvalverwerkers", vertelt Zegelaar.
“Het streven is dat wij - zo is dat ook nationaal vastgelegd - in 2050 honderd procent circulair zijn. Dat is zeer ambitieus. Wij als VKG hebben, ook in een breder kader met de federatie van pvc profielverwerkers en met de federatie voor kozijnfabrikanten, afgesproken dat wij in 2030 al vijftig procent circulair zijn. Daar wordt keihard aan gewerkt."

REACH en RoHS

Tegenover dit vooruitstrevende, maar tevens noodzakelijke streven tot verduurzaming staan twee Europese wetten die het recyclingsproces juist bemoeilijken. REACH (Registration, Evaluation, Authorization and restriction of CHemicals) is al sinds 1 juni 2007 van kracht. Later is daar ook nog RoHS bijgekomen. RoHS (Restriction of the use of certain Hazardous Substances) stelt regels voor het gebruik van bepaalde gevaarlijke stoffen in elektrische en elektronische apparatuur.

"REACH-wetgeving zegt dat als je meer dan 0,1 gewichtsprocent aan lood in je materiaal hebt, wordt het gezien als gevaarlijke stof. Dan treden er bijzondere regels in werking die wij bijvoorbeeld ook kennen voor asbest. Dat betekent simpelweg dat wanneer je dat gaat transporteren, er allemaal maatregelen genomen moeten worden die niet in verhouding staan tot het daadwerkelijke gevaar. We hebben namelijk laten onderzoeken: de chemische verbinding waar lood in verwerkt is, komt never nooit vrij. Dus wat is het gevaar?"

Zegelaar vervolgt: "De praktijk wijst uit dat de mensen die de REACH-wetgeving moeten hanteren, gelukkig snappen dat dit niet de bedoeling is van die wet. Er wordt niet op gehandhaafd. We staan er natuurlijk volledig achter dat gevaarlijke stoffen niet zomaar van hot naar her kunnen worden vervoerd. Alleen in dit geval is er een discussie aan de gang: ís dit een gevaarlijke stof, een gevaarlijke situatie? Het antwoord is twee keer nee. 0,1 gewichtsprocent lood in materiaal is zo miniem. Dat zit met moleculen aan elkaar verbonden en als het gercycled wordt, komt dat ook niet vrij."

'Het is gewoon een circulair materiaal'

Zegelaar krijgt hierin bijval van Jelmer Bijlsma, manager duurzaamheid en innovatie van Kömmerling K-Vision Kozijnen, niet alleen de marktleider in de Nederlandse kunststofkozijnenprofielbranche, maar ook een voorloper op het gebied van circulariteit en duurzaamheid. "Het is gewoon een circulair materiaal. Dat hebben we aangetoond", stelt Bijlsma.
"Voor het vervaardigen van vers PVC is hoofdzakelijk vinylchloride nodig. Dat is wel een uitdaging, maar ondanks dat blijkt ook uit onderzoek dat als het pvc eenmaal is gemaakt, het blijft vastzitten in de matrix en er dan niet meer uitkomt. Als je het gaat lassen komen er geen stoffen vrij. Alle stoffen die nog wel in andere kunststoffen zitten, weekmakers en dergelijke, zijn eruit. Ook als je het recyclet, komt het er niet uit. Zo hebben we met de hele branche het nadeel van pvc al kleiner gemaakt. We werken elke dag aan het elimineren ervan", besluit Bijlsma.

Op 7 december wordt in de Metaal Kathedraal (Utrecht) de VKG Architectuurprijs 2023 uitgereikt. Voorafgaand vindt het Seminar Circulair Ontwerpen plaats. Met de vooraanstaande experts Mantijn van Leeuwen, Jip van Grinsven, Emile van Vugt en Circulair Hero Paul Terwisscha. Bekijk hier het programma en boek meteen je ticket.