Het gaat niet om draagvlak
Menig ambtenaar vindt de zelfbeheerinitiatieven van bewoners een prima ontwikkeling, maar wil er als gemeente geen last van hebben. Een beetje een rare opstelling natuurlijk, want het in productie nemen van een plantsoen als moestuin voor de buurt kent meestal alleen maar winnaars. De trekkers van zo’n groen buurtproject realiseren hun droom, bewoners ontmoeten elkaar daar en werken aan verbetering van hun buurt en hun eigen vaardigheden en de grondeigenaar (gemeente) hoeft geen onderhoud te doen en kan (soms) een vergoeding tegemoet zien. Waar zit de last dan?
Risico’s beheersen
Achtereenvolgens wordt dan meestal genoemd: onenigheid tussen de groep moestuin liefhebbers en omwonenden, ruzie binnen de groep, kans op overlast (inclusief de kans dat externen zoals jongeren op de tuin komen hangen) en zelfs de continuïteit van het groene initiatief komt aan bod. Soms wordt er ook hardop aan de deskundigheid en vaardigheden van de groep bewoners getwijfeld. Meer draagvlak, grotere vertegenwoordiging en betere representativiteit kunnen dan voorkomen dat de gemeente er last van krijgt, zo meent men.
Volgens mij wordt er een soort risico-inschatting gemaakt die lijkt op hoe een overheid met een private partij zoals een projectontwikkelaar omgaat. Ook doet het mij denken aan de wijze waarop gemeenten hun beleidsparticipatie meestal vorm geven: veel draagvlak vergroot de kans dat een project slaagt, toch?
Een hamer blijft een hamer
Als je niet goed weet wat belangrijk is bij de behandeling en ondersteuning van burgerinitiatieven, dan gebruik je makkelijk de verkeerde instrumenten. Dan zitten er in je gereedschapskist alleen maar hamers. Dat geldt ook voor de begrippen draagvlak en representativiteit. Initiatiefnemers zelf weten best dat hun moestuin alleen kans van slagen heeft als de buurt er achter staat, want daar moeten de diverse vrijwilligers vandaan komen. Zij weten ook precies hoe de ideale werkgroep eruit ziet en doen alle moeite om ieders talenten zo goed mogelijk te benutten. Ook wat betreft hun “omgeving” zijn zij scherp om de juiste stakeholders te vinden, om zo de voortgang van hun groene initiatief te borgen.
Zakelijke partners, fans en ambassadeurs
Een goede manier om dat krachtenveld rond burgerinitiatieven in beeld te brengen is een indeling in drieën:
- zakelijke partners, waarmee afspraken gemaakt worden rond geld, werkzaamheden en verantwoordelijkheden;
- fans, die het groene initiatief toejuichen en erover verder vertellen, en;
- ambassadeurs, die deuren openen en ruggesteun bieden.
Anders dan bij draagvlak en representativiteit vanuit het perspectief van een overheid, proberen maatschappelijke initiatieven een zo gunstig mogelijke rolverdeling van aangesloten organisaties en personen te realiseren. Een uitgelezen kans voor de gemeente om dan daarbij aan te sluiten, lijkt mij.
* Delen van deze blog zijn gebruikt voor presentaties en lezingen, o.a. tijdens de Acquire Publishing Dag van de Openbare Ruimte (Houten, oktober 2015) en LPB congres (Tilburg, november 2015).

Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Buurttransformatie: problemen oplossen met andere problemen
28 apr om 07:30 uur 17 minKom jij nog weleens een Warmtetransitievisie tegen? De rapporten zijn inmiddels weggestopt in bureauladen,…
Nieuw biodiversiteitsplan geeft Amsterdam meer ademruimte
25 apr om 07:30 uur 4 minBiodiversiteit is ook in een stedelijke omgeving van groot belang: wilde bijen zorgen voor de bestuiving van…
Blue Zone Festival: hét event voor de gezonde leefomgeving
7 apr om 07:30 uurHet tweede Blue Zone Festival richt zich op iedereen die betrokken is bij het creëren van gezonde…
Twee keer op de fiets langs ecodorpen en -gemeenschappen
4 apr om 07:30 uurDe Nederlandse tak van het Global Ecovillage Network biedt ondersteuning aan individuen en gemeenschappen die…
Vakbeurs effecten klimaatverandering op openbare ruimte
28 mrt om 07:30 uurOp 16 en 17 april 2025 ben je van harte welkom op de Nationale Klimaat Vakbeurs in Expo Houten, hét evenement…
Lokale samenwerking versterken door Lokaal Samenspel
25 mrt om 07:30 uurHet hart van het Brabantse dorp Steensel wacht de komende jaren een ingrijpende herinrichting. De Dorpsraad…
EKOO: subsidies voor innovaties gebouwde omgeving
24 mrt om 07:30 uurOp dinsdag 1 april opent RVO opnieuw de EKOO-subsidieregeling die mikt op duurzame innovaties. Het gaat bij…
Routekaart: bouwen en verdichten zonder verlies groenareaal
21 mrt om 07:30 uurHet platform KAN zet zich in voor het klimaatadaptief bouwen mét de natuur. In dat kader hield de themagroep ‘…
Reactie toevoegen