Op eenvoudige manier leerprestaties verhogen

“Wat ik nogal eens mis in deze sector, is het besef dat een school is gemaakt om in te leren en om les in te geven”, aldus Van Hulst. “Dat moet prioriteit hebben, door bijvoorbeeld de juiste keuzes te maken om de leerprestaties van leerlingen te doen toenemen en ziekteverzuim voor leerling én leerkracht te doen afnemen. Als je dat doet, voeg je waarde toe aan het gebouw. Vanuit díe toevoeging moet vervolgens een budget vrijgemaakt worden.” Zo’n aanpak, waarin het financiële aspect niet meer leidend is, is volgens Van Hulst goed mogelijk als schoolbesturen hun rol in het proces verstevigen. “Het schoolbestuur moet een leidende rol hebben in de uitvraag.” 

Een concreet voorbeeld: als een school gerenoveerd moet worden, gebeurt dat omdat het gebouw niet meer voldoet aan de eisen van de huidige tijd. Denk aan een fris binnenklimaat, energie-eisen of een juiste akoestische waarde. Volgens Van Hulst gebeurt het te vaak dat slechts één van deze facetten wordt aangepakt. Het gevolg: een fikse investering op dat vlak, terwijl leerkrachten nog steeds ziek worden. “Dat is toch zonde?” aldus Van Hulst. “Benoem als school alle punten waar het gebouw aan moet voldoen, leg dat vast in een uitvraag en maak keuzes.” 

Hartslag 

Makkelijker gezegd dan gedaan, begrijpt ook Van Hulst. Daarom heeft Saint-Gobain een dashboard ontwikkelt waarmee scholen op overzichtelijke wijze hun behoeften kunnen weergeven op basis van beschikbaar budget. Hier komt de voorgenoemde wereldwijde kennis uitstekend van pas. Van Hulst: “Wij bouwen wereldwijd aan scholen, dus alle kennis over wat daglicht, akoestiek, thermisch comfort en frisse binnenlucht met je doet in een schoolgebouw hebben wij als parameters weggezet in een dashboard. Zo kun je, net als een dj bij een mengpaneel, aan knoppen schuiven om te zien wat jouw school nodig heeft.”  

De vergelijking met een dj is visueel aantrekkelijk, maar Van Hulst begrijpt dat bastonen en ontwerptekeningen toch een ander gevoel overbrengen. “Met geluid hoor je gelijk resultaat, dus het effect van een aanpassing is dan makkelijk aan te tonen”, zegt hij. “Daarom worden in het dashboard niet alleen de minimale eisen getoond, maar willen we ook aantonen wat het resultaat is van bijvoorbeeld ander glas of een nieuw wandoppervlak. Uit al onze testen blijkt bijvoorbeeld dat een betere akoestiek positief bijdraagt aan de leerprestaties van leerlingen.” Bij deze tests, legt Van Hulst uit, werd gebruik gemaakt van hartslagmeters. “Jouw hartslag zegt namelijk iets over jouw stressniveau, wat weer direct gerelateerd is aan ziekteverzuim. Zo konden wij uitwijzen dat goede akoestiek, maar ook daglicht, thermisch comfort en frisse lucht, effect had op een goede concentratie en een goede hartslag.” 

Multifunctionaliteit als kans 

Volgens Van Hulst zijn er meerdere en zelfs eenvoudige manieren om ‘een school te maken waarin ziekteverzuim wordt verlaagd en leerprestaties stijgen’. De crux: het moet om de leerlingen en leerkrachten gaan. “Zij moeten zich er prettig voelen”, zegt Van Hulst. “Als je bij de opening van een school vraagt wat zo’n nieuwe school met ze doet, dan hoor je echt fantastische dingen. Zoals bij beweegschool De Twijn: die kinderen staan te springen om naar school te gaan! Dan weet je dat je iets goed hebt gedaan met elkaar. In dat geval gaat trouwens alle eer naar de architect en de schooldirecteur, die samen uitstekend de visie naar schoolgebouw hebben vertaald.”

Toch kun je soms niet onder hoge kosten uit. Ook daar heeft Van Hulst een tip voor. “Een school staat vaak middenin een wijk”, zegt hij. “Kijk dus welke functies je nog meer kunt toevoegen, zodat het gebouw niet na drie uur ’s middags en in de weekenden stil is. Zo kun je ook meer budget vrijspelen bij de gemeente.”  Dit levert niet alleen meer financiële middelen op, het voegt ook waarde toe aan de opleiding van kinderen. “Hoe mooi is het om met bijvoorbeeld ouderen in de buurt een schakeling te maken? Daar krijgen kinderen hele andere levenslessen van dan als ze alleen in een klas zitten, zeker in het primair onderwijs. Kinderen moeten geprikkeld worden, zowel theoretisch als in hun sociale vaardigheden. Dáár doen we het voor.” 

Keynote tijdens Duurzame & Gezonde Scholen Congres 

Jürgen van Hulst is keynotespreker tijdens het Duurzame & Gezonde Scholen Congres op 10 november in Eindhoven. Op deze dag bieden we samen met Platform31, TU/e, Ruimte-OK, Duurzaam Gebouwd en hoofdsponsor Saint-Gobain de laatste stand der techniek als het gaat om energiezuinige, aardgasvrije, circulaire en gezonde scholen. Mis het niet en meld je nu gratis aan.

Dit artikel werd eerder gepubliceerd in Stedebouw & Architectuur nr.5 van 2021, thema Scholenbouw. Je download deze editie vanaf vrijdag 5 november in onze bibliotheek.