Gezondheid en openbare ruimte

maandag 5 mei 2014
timer 3 min
Kan de gebouwde omgeving bijdragen aan gezondheid en zorg? Ja, zegt Cor Wagenaar, bijzonder hoogleraar Ruimte en Gezondheid aan de Faculteit der Letteren van de Rijksuniversiteit Groningen: “Architectuur, stedenbouw en openbare ruimte kunnen zelfs een groter effect op het verbeteren van de gezondheid hebben dan de medische sector.”

 

Genezen, dat doe je met medicijnen. Althans, dat was lang de gietijzeren overtuiging van de medische wetenschap. Maar volgens Cor Wagenaar is het kwaad dan al geschied: “Veel gezondheidsproblemen zijn met preventieve maatregelen te voorkomen. Stedenbouw en architectuur hebben daarbij altijd een grote rol gespeeld. Denk aan de aanleg van riolering en waterleiding, en de volkshuisvesting, en nu het immens populaire 'healthy cities' concept.”

 

Effect op het verbeteren van de gezondheid

 

“Architectuur, stedenbouw en openbare ruimte kunnen zelfs een groter effect op het verbeteren van de gezondheid hebben dan de medische sector. Bij stedenbouw en openbare ruimte luidt de vraag; hoe kunnen deze disciplines de gezondheid beïnvloeden: obesitas, slechte eetgewoontes, sociale isolatie? Wie in een klassiek opgebouwde moderne stad – dus functionele, gezoneerde stedenbouw – een normaal leven leidt, reist tussen functies heen en weer. Dat wekt verkeer op, met name suburbaan. Het effect: een zittende leefstijl en een hoofdrol voor de automobiliteit.”

 

Nederlandse stedenbouw  

Wagenaar haalt het concept van de Healthy Cities aan: “Dat is een modern en modieus begrip, maar in de praktijk toch een bruikbaar concept, stelt Wagenaar: “Kijk naar China, daar experimenteert men met compleet nieuw te bouwen Healthy Cities. China kampt met verstedelijking in combinatie met rampzalige milieu- en gezondheidseffecten, en daar wordt met centraal beleid iets aan gedaan. Compacte steden verminderen de verkeersdruk, brengen goedkoop en snel openbaar vervoer binnen handbereik, nodigen uit zich te voet of per fiets te verplaatsen, en verkleinen de afstand tot de natuur eromheen. Wat opvalt, is dat deze principes overeenkomen met die van de Nederlandse stedenbouw in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw - dat die in de jaren vijftig zijn verlaten ten gunste van suburbane uitvlekking had toen goede gronden, maar wordt nu alom betreurd...”

 

Volgens Wagenaar zijn we met de Healthy Cities weer terug bij de activiteiten die in de negentiende eeuw een prominente rol speelden in de stedenbouw: “Healthy Cities grijpen terug op het instrument dat in de negentiende-eeuwse stedenbouw zorgde voor een hygiënische revolutie: preventie. Basis van die revolutie: de aanleg van riolering, de introductie van de volkshuisvesting, de komst van schoon water en het systematisch organiseren van de diensten die vuil en afval uit de steden afvoeren.”

Inmiddels zijn we volgens Wagenaar overgestapt op een andere tactiek: crisismanagement – de geïsoleerde aanpak en behandeling van ziektes in specifiek daarvoor opgerichte instellingen en faciliteiten zoals ziekenhuizen. Een route met een groot nadeel, stelt Wagenaar: “De kosten van dat crisismanagement en daarmee van de gezondheidszorg zijn absurd hoog geworden. We komen dus weer uit bij die preventie.”

 

Meer weten? Download hieronder het volledige interview met Cor Wagenaar over gezonde steden, zoals verschenen in Stedebouw & Architectuur thema-editie Bouw & Zorg.

 

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.
Gezondheid en openbare ruimte

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Dordrecht: vergroenen voor leefbaarheid en tegen hittestress

5 nov om 07:30 uur

De gemeente Dordrecht gaat fors investeren in het vergroenen van het centrum. Naast hittestress speelt ook…

Lees verder »
descriptionArtikel

Bomen basis van klimaatadaptieve en energievriendelijke stad

31 okt om 07:30 uur

Volgens Joris Voeten vormen bomen de basis voor een natuurinclusief, klimaatadaptief en energievriendelijk…

Lees verder »
descriptionArtikel

Bouwen in balans met de aarde

24 okt om 07:30 uur

Bouwbiologen zijn in Nederland dun gezaaid, terwijl ze zo belangrijk zijn voor de actuele vraagstukken in de…

Lees verder »
descriptionArtikel

Nieuwe studie: bouwen impuls voor stedelijk groen

21 okt om 07:30 uur

Wat zijn de effecten van verstedelijking op ecosysteemdiensten, zoals groen, koeling en waterretentie, en de…

Lees verder »
descriptionArtikel

Watercoalitie: 'Onvoldoende maatregelen kabinet Schoof'

27 sep om 07:30 uur

Water wordt in de gebouwde omgeving een steeds belangrijker issue. Niet voor niets werd de politiek daar deze…

Lees verder »
descriptionArtikel

Jubileum voor Vakbeurs Openbare Ruimte

24 sep om 07:30 uur

Precies twintig jaar geleden werd de eerste en meteen succesvolle editie gehouden van de Vakbeurs Openbare…

Lees verder »
descriptionArtikel

Inspiratiebron voor cruciale rol natuur in stedenbouw

16 sep om 07:30 uur

Stedenbouw gaat niet alleen over onder andere wijken, stenen en parkeerplaatsen, de openbare ruimte en groen…

Lees verder »
descriptionArtikel

Goede integrale groennorm maakt einde aan verwarring

10 sep om 07:30 uur

Tal van organisaties en partijen uit de bouw roepen de politiek op om te kiezen voor een realistische groennorm…

Lees verder »