Top 10 Fransje Hooimeijer: van water tot woonwijk
Universitair hoofddocent Fransje Hooimeijer is van vele markten thuis. Momenteel concentreert zij zich op de toekomst van Nederland in relatie tot de zeespiegelstijging en mogelijke overstromingen. Die onderwerpen vind je ook terug in ons themanummer Transformatie & Transities. Speciaal daarvoor stelde ze, als gasthoofdredacteur, onderstaande top 10 samen met inspirerende projecten, organisaties en boeken.
Floating Park, New York (Verenigde Staten)
Dit openbare park, ook wel Little Island genoemd, is met opzet driedimensionaal ontworpen. De betonnen dragers zijn een verwijzing naar het groeien van planten uit de bodem en de houten funderingspalen die hier eerder stonden. Het is een ontwerp van Thomas Heatherwick die we ook tegenkwamen in onze rubriek Fotofinish; foto: Shutterstock).
Haverleij, Den Bosch
De Haverleij is een nieuwbouwwijk van 181 hectare ten noordwesten van Den Bosch (tussen Engelen en Bokhoven). Het stedenbouwkundig ontwerp is van Sjoerd Soeters en Paul van Beek en is een voorbeeld van compact wonen in uiterwaarden en zou een voorbeeld kunnen zijn van veilig wonen in de Nederlandse delta. Op de foto zie je Kasteel Leliënhuyze, dat is omringd door een waterlabyrint met wandelpaden en slootjes (foto: Shutterstock).
Schoonschip, Amsterdam
Deze drijvende woonwijk in het Johan van Hasseltkanaal (een zijkanaal van het IJ, Buiksloterham, Amsterdam-Noord) is een ecologisch en sociaal duurzame wijk met 46 huishoudens op 30 arken. Interessant is dat de community-systemen van energie en water worden gedeeld. Op deze manier is het een heel duurzaam functionerende gemeenschap en dat zou op land ook moeten kunnen slagen (foto: Shutterstock).
The sea around us, Rachel Carson
Dit boek, uit een serie van drie, schreef Rachel Carson een decennium voor haar beroemde boek Silent Spring (1962). Daarmee verwierf ze, als vrouw in een mannenwereld, veel aanzien, wat een voorwaarde was voor de impact van Silent Spring. The sea around us (1951) is een poëtische beschrijving van de zee met een tijdgebonden begrip van de ecologische crisis waarin we nu zitten.
The spell of the sensuous, David Abram
Duizend generaties lang beschouwden mensen zichzelf als onderdeel van de natuur. Abram beschreef hoe we onszelf pas in de laatste eeuwen buiten de natuur plaatsten. Hij vraagt zich daarom af hoe de mens er dan toekwam om zijn oude wederkerigheid met de natuurlijke wereld te verbreken? Wat is er vervolgens nodig om een duurzame relatie met de ademende aarde te herstellen?
Het parlement van de dingen, Bruno Latour
Bruno Latour is een van de eerste denkers die technologie als maatschappelijke factor is gaan duiden. Technologie is, net als de wetenschap, moreel niet neutraal, vindt hij. Naast gebruikers die verantwoordelijk zijn voor de techniek die zij kiezen, dragen ook bedenkers en makers ervan morele verantwoordelijkheid. Latour agendeerde begin jaren negentig het thema duurzaamheid en wil dat de natuur in een democratie een eigen stem heeft.
Zandmotor, Kijkduin - Ter Heijde
De Zandmotor voor de Zuid-Hollandse kust, even ten zuiden van Den Haag, is sinds 2011 ontstaan uit een samenwerking met het stromingssysteem van de Noordzee. Op de foto zie je beelden van de aanleg ervan met 21,5 miljoen kubieke meter zand. Door het zand op die plek van ruim 100 hectare te leggen, werd het door de stroming verder over de kust gedistribueerd. Dit voorbeeld toont hoe zandsuppletie Nederland veiligheid kan bieden (foto: Joop van Houdt, Beeldarchief Rijkswaterstaat).
Ruimte voor de Rivier
Het programma Ruimte voor de Rivier maakt onze rivierengebieden veiliger en biedt tegelijkertijd kansen om diverse regio’s ruimtelijk te ontwikkelen. Het belang schuilt niet alleen in de vaststelling dat watermanagement ook ruimtelijke ordening moet zijn, maar ook in de bewustwording van mensen dat we in een delta leven. Door extra rivierarmen te creëren, ontstaan er ook nieuwe natuurgebieden (foto: Joop van Houdt, Beeldarchief Rijkswaterstaat).
Design Thinking & Extreem weer
De klimaatopgave is van iedereen. Zo leert het onderzoek Design Thinking & Extreem weer overheden om de drijfveren van mensen centraal te maken bij het zoeken naar oplossingen voor ingrijpende maatschappelijke vraagstukken. Deze mensgerichte en onderzoekende aanpak nodigt inwoners uit om in actie te komen. De oplossingen zijn niet gebaseerd op kennis en plannen, maar op ervaringen uit het dagelijks leven.>/span>
Embassy of Water
De Embassy of Water geeft water een stem aan de vergadertafel met het doel samen te werken in plaats van over water te praten. Ontwerper Chiara Treglia ontwikkelde hiervoor een toolkit waarmee woningcorporaties en projectontwikkelaars water als stakeholder kunnen betrekken bij nieuwbouw. Door een interactieve ervaring worden bouwbedrijven geholpen om het perspectief van water mee te nemen in hun dagelijks werk (afbeelding: Chiara Treglia).