Wie wil er nog in nieuwbouw investeren?

Kooistra wijst op demografische ontwikkelingen en de doorzettende kantoorinnovatie die leegstand bevorderen:  “De komende 10 jaar verdwijnen 1 miljoen werkplekken met name vanwege de vergrijzing. Bovendien gaan bedrijven bezuinigen op huisvesting door in te dikken (minder vierkante meter per werknemer). Geen bedrijf wil tegen die achtergrond zijn vingers nog branden aan inflexibele lange termijn huurcontracten.”

Een gezonde tendens

Kooistra noemt deze ontwikkeling ‘een gezonde tendens’: “Grotere, beursgenoteerde bedrijven gaan weer zelf investeren in hun huisvesting in plaats van huren. Duurzame maatregelen gaan ze direct in hun portemonnee voelen, en ze zullen ook bewuster bouwen voor de toekomst. Kleinere bedrijven gaan flexibele, korte termijn huurcontracten afdwingen. In beide gevallen bouwen we op basis van de werkelijke vraag. Oftewel niet bouwen voor de waan van de dag maar voor de toekomst. En, in aansluiting hierop, tijdelijke en semi-permanente gebouwen zullen populairder worden.”

Wat te doen met leegstaande kantoren?

Op de vraag wat te doen met de leegstaande kantoren antwoord Kooistra: “Beleggers en banken zullen hun vastgoed moeten afwaarderen, en gaandeweg zal voor gebouwen die nog een tweede leven in zich hebben een haalbare businesscase ontstaan. Van herbestemmingen naar woningen, studentenflats en hotels tot een tweedehands kantorenmarkt. Voor de dan nog overgebleven lege kantoren zit er niets anders op dan de sloophamer. Totdat er weer een gezonde frictieleegstand is.

We zeggen dat dit miljarden gaat kosten omdat we rekenen met waarden die in het geheel niet reëel zijn. Net zoals een gemeente die zegt dat het schrappen van de nieuwbouwplannen hun veel geld gaat kosten. Maar dat wat er niet is, kun je ook niet kwijt raken. Het is alleen een beetje zuur dat we met de verkeerde getalen hebben gerekend.”