Vraag 6: Professionele attitude

Harry Vedder

Externe adviseurs zou kunnen, maar naar de toekomst toe is wellicht de beste optie: het Living Building Concept: professionele aanbieders van totaalconcepten, die vanuit een onderwijsvisie met de school op basis van hun producten en systemen tot een passend functioneel en architectonisch gebouw komen: ontwerp, realisatie en langdurig daarna ‘fit for purpose’ houden, in één aanbieding, zoals de eerdere genoemde unilocatie ROC A12 en CSV te Veenendaal.

Gertjan van Midden

Kennis bij gemeenten en schoolbesturen is een probleem. Voor het onderwijs geldt daarbij de kleinschaligheid. Immers de gemiddelde basisschool directeur bouwt of renoveert 0,7 keer in zijn leven een schoolgebouw. De grotere schoolbesturen in Nederland beschikken over het algemeen wel over specialisten die goed in staat zijn professioneel met huisvesting bezig te zijn. De eerder genoemde huisvestingsbedrijven zouden hier een rol in kunnen spelen. Uiteraard kunnen ook adviseurs en architecten een rol spelen (hetgeen ook nu al vaak gebeurt) maar ook daarvoor geldt dat niet altijd de goede kennis aanwezig is.

Theo Kupers

Hou allereerst de organisatie van zo’n project eenvoudig. Het is echt niet nodig voor een

schoolgebouw van 3.000 vierkante meter een hele kerstboom op te tuigen rondom een manager die verschillende adviseurs aanstuurt en de architect een esthetische rol toebedeeld. Een schoolgebouw vraagt om een multidisciplinaire aanpak, waarbij op een ontwerpende manier constructie, architectuur, installaties en kosten worden bezien. De architect is bij uitstek en ook klassiek gezien de persoon die deze zaken zou moeten kunnen samenbrengen. Dat vraagt ook om managementkwaliteiten bij een architectenbureau. Architecten die hun vak op waarde schatten kunnen in dit vacuüm stappen. Dit zie ik ook steeds meer gebeuren in de vorm van Total Engineering opdrachten, waarbij architectenwerkzaamheden samen met constructieadvies, installatie en bouwfysica onder verantwoordelijkheid van architect worden gevraagd.

Louk Heijnders

Architecten (en externe adviseurs) werken tot nu toe niet op die manier. Dit komt doordat zij alleen ad hoc worden ingeschakeld, onvoldoende onafhankelijk zijn en te weinig zijn gericht op samenwerking met andere partijen. Dit ondermeer vanwege hun (vermeende) commercieel belangen. Ik zie dat niet veranderen. Bovendien leert de ervaring dat opdrachtgevers de essentieel voor die functie noodzakelijke kennis zelf in huis moeten hebben. Dit kan alleen als schoolbesturen en gemeentes op regionaal schaalniveau gaan samenwerken, ondersteun door een werkorganisatie waar voldoende kennis aanwezig is.

Kees van Alphen

Vraagstukken zijn complex en niet vanuit één discipline op te lossen. Integraal ontwerpen en het vroegtijdig betrekken van uitvoerende partijen is noodzakelijk, om de risico’s van de blinde vlekken van de expert te voorkomen. Het ontwikkelen van concepten van wat wij slimme scholen noemen, bezien vanuit de aspecten als gebruikskwaliteit, duurzaamheid, binnenklimaat, flexibiliteit, toekomstwaarde en lage exploitatiekosten, bijvoorbeeld door consortia die zich daarin gespecialiseerd hebben, zie ik als kansrijk en noodzakelijk.

Roel Bosch

Een goed team van professionele architecten en adviseurs kan een schoolgebouw realiseren dat met de tijd mee kan. Veel van het projectmanagement dat onder het mom van rofessionalisering van het bouwproces in het bestuurlijke gat is gesprongen legt te grote nadruk op het proces en mist creatief oplossingsgericht denken. In een goed professioneel ontwerpteam voor een school kan dat er voor een groot deel worden uitbezuinigd.

Reageren op deze discussie? Mail uw reactie naar de redactie van Stedebouw & Architectuur.

Bekijk ook de reacties op vraag 1: Kwaliteit scholen