Vraag 6: Best practices en lessons learned?

Wybrand Pieksma

Eigen Haard doet bij de ontwikkeling van het klimaatneutrale herstructureringsproject Overtoomse Veld Middengebied Zuid (project Co Green)haar eerste praktijkervaring op met ketenintegratie. Vooraf  hebben wij duidelijke uitgangspunten gesteld op het gebied van klimaat- en kostenneutraliteit. Vervolgens zijn we een samenwerkingsverband aangegaan met architectenbureau KOW, aannemer ERA Contour en amoveerder Oranje. We werken intensief samen, delen kennis en dragen samen de risico’s. Deze manier van samenwerken is zeer inspirerend en geeft energie. Met Co Green doorbreken we de traditionele manier van werken in de bouwsector en komen we tot betaalbare, repeteerbare en duurzame concepten. 

Joost Versluijs

Een goed initiatief wat in eerste instantie al bijdraagt aan het gebruik van duurzame energie is bijvoorbeeld dat TBI als eerste vastgoed-, bouw- en techniekconcern in Nederland met al haar ondernemingen over op windenergie. Daarmee realiseert het concern op jaarbasis een CO2 reductie van meer dan 13.000 ton. Deze enorme besparing is te vergelijken met de CO2 uitstoot van zo’n 7.000 huishoudens. Door stroom in te kopen die afkomstig is van windenergie, levert TBI op deze manier een belangrijke bijdrage aan verantwoord energieverbruik op de bouwplaats en in de kantoren.

Tom Bosschaert

Wat ons hele belangrijke dingen leert zijn de projecten die echt falen. De Betuwelijn komt in gedachten, maar ook de BP ramp in de Golf van Mexico, of de bankencrisis. Wat leren we daarvan? Grote, centrale mono-oplossingen werken niet goed, net als veel starre duurzaamheidslabels en beleidsprogramma’s. Dat zijn objectgeoriënteerde oplossingen. Deze oplossingen zullen nooit op fundamentele wijze de duurzaamheidsopgave realiseren, maar slechts scoren in de marge.

De belangrijkste positieve ontwikkelingen die wij zien zijn vaak geen grote technologische innovaties; niet de oplossing zelf maar de hulpmiddelen om veel van die oplossingen snel te kunnen ontwerpen, analyseren en implementeren. Wat ons betreft is ook de partij die ontwikkeling vergemakkelijkt door het weghalen van barrières een held: Geonovum, Ambtenaar 2.0, de Landelijke Vereniging voor Kleine Kernen, het Koplopersloket, InnovatieNetwerk en de duizenden midden en kleinbedrijven die steeds harder aan die grote oude blokkades op de weg trekken totdat eindelijk de weg vrij is. 

Ivo Opstelten

Sinds de oprichting van PeGO (Platform energietransitie Gebouwde Omgeving), onder leiding van Jan Terlouw, zijn meerdere initiatieven ontplooid, waarbij de projecten binnen de UKR NEW en de UKP NESK regelingen voorbeelden hebben opgeleverd van zowel procesvernieuwing als integrale energieconcepten voor gebouwen. De Koningsvrouwen van Landlust in Amsterdam (creatie van draagvlak voor doorvoeren passiefhuis renovatie in label F/G portiekflats), de Kroeven in Roozendaal (procesinnovatie voor uitvoer van passiefhuis renovatie binnen een week) en het CBW-Mitex hoofdkantoor (prestatie- en onderhoudscontract met bonus-malus regeling op energetische prestatie van kantoor met hoge energetische ambitie) zijn hier aansprekende voorbeelden binnen. Ook mijn eigen PIAF-renovatie (geen-spijt-benadering) waarmee mijn jaren 30 woning van label G naar Energieleverende is omgetoverd, levert mooie nieuwe inzichten en dynamiek. 

Lambert den Dekker

In het plangebied Buurtstede, onderdeel van de ontwikkeling van Veenendaal-oost, worden circa 1250 woningen en 17.000 vierkante meter voorzieningen gebouwd. Gemeente, ontwikkelaars en de woningcorporatie werken hier samen in een publiek-private samenwerking.

Voor het project is een duurzame energievoorziening ontwikkeld. De eerste woningen van de wijk zijn nu aangesloten.

Succesfactoren in dit project zijn:

• Enthousiast team met ambitie en visie.
• Korting op het warmtetarief voor de geleverde warmte maakt het ook interessant voor de bewoners.
• Bijzondere manier van samenwerking voor de ontwikkeling van de duurzame energievoorziening. Er is een unieke publiek-private constructie opgezet waarbij (regionale) projectontwikkelaars, woningcorporatie Patrimonium, ontwikkelingsbedrijf Veenendaal-oost en de gemeente Veenendaal de exploitatie (laten) verzorgen door een lokaal energiebedrijf: DEVO (Duurzame Energie Veenendaal-Oost), in 2007 opgericht.

Voor de uitwerking, realisatie en het in stand houden/beheren van de energievoorziening is door middel van een innovatief aanbestedingstraject een partij geselecteerd waarmee een geïntegreerd contract is afgesloten.

Dit aanbestedingstraject had als voordeel dat er optimaal gebruik is gemaakt van de bij marktpartijen aanwezige kennis en creativiteit. Hierbij toetste de beoordelingscommissie de voorstellen op kwaliteit en energetische onderbouwing. Het heeft uiteindelijk ook geleid tot een zeer innovatief duurzaam energieconcept met een hoger rendement dan oorspronkelijk als doel gesteld was.

Reageren op deze discussie? Mail uw reactie naar de redactie van Stedebouw & Architectuur.

Bekijk ook de reactie op vraag 1: Is in 2020 14 procent uit duurzame energie haalbaar?

Bekijk ook de reactie op vraag 2: Hoe is de DE doelstelling te halen?

Bekijk ook de reactie op vraag 3: Rol key players.

Bekijk ook de reactie op vraag 4: Ketenintegratie en open innovatie.

Bekijk ook de reactie op vraag 5: Sprongen of kleine stapjes?