Vraag 5: Versnelling in herbestemmingsproces

Martine van Sprundel

Er moet in ieder geval groot committent zijn tussen de partij die herbestemmen en de vergunningsverlenende instanties en lokale overheden om iets op een plek te willen en mogelijk te maken. Aan beide kanten moeten partijen door roeien en ruiten willen gaan omdat ze een visie hebben en omdat het spoort met hun belangen. Bij tijdelijkheid is dat vaak makkelijker, dan is er meer bereidheid om uitzonderingen te maken. Bij de herbestemming van gebouw De Nachtegaal in Charlois hebben we de verbouwing gedaan met leerlingen vanuit het technische onderwijs, dat is natuurlijk een mooie win-win situatie. Op deze manier moet je proberen maatschappelijke doelen en opbrengsten te gaan vervlechten.

Dionne Baaré

De stroperigheid wordt niet veroorzaakt door procedures. Wel kunnen gemeenten door beleid te maken voor transformaties effectiever faciliteren wanneer de initiatieven concreet worden. Zo kunnen zij de Gemeenteraad laten besluiten geen verklaring van geen bedenking te vragen bij transformaties, zodat de procedure van een omgevingsvergunning wordt ingekort van 26 naar circa 14 weken.

Sander Gelinck

De belangrijkste vertraging nu is vaak het overleg om alle stempels te krijgen van de verzameling afdelingen die gemeente heet. Hoe je dat kunt versnellen hebben we vorig jaar uitgezocht met twee ministeries en acht grote gemeenten. De conclusie was dat we moderne oliemannetjes nodig hebben. Generalisten met precies voldoende verstand van wet- en regelgeving om serieus genomen te worden door de specialisten (want die vertellen je natuurlijk nooit dat elke wet zijn achterdeurtjes kent) en de gave om andere mensen te laten meedenken. In veel gemeenten zijn die mensen er al. Die denken niet meer vanuit wet- en regelgeving, maar vanuit de vraag hoe kan ik dit project helpen. In een ideaal proces wordt de natuurlijk wrijving tussen wat een particuliere initiatiefnemer wil, en de publieke kwaliteiten die gemeente wil realiseren, omgezet in steeds betere ideeën. Het ene lokt het andere uit, zodat je uiteindelijk ook niet meer weet wie wat ingebracht heeft. Door wrijven ontstaat glans.

Peter Drijver

Maar ook zinloze warmte: ambtelijke stroperigheid dient nu om de te grote gemeentelijke staf een bestaansreden te geven. Vroeger associeerden we die bureaucratie met het Oostblok.

Menno Kooistra

Ten eerste is de opgave van een herbestemmingsproces, een krimpproces. Vandaar dat het woord herstructurering de lading beter dekt. Wat betreft het herstructureringsproces geloof ik heilig in verdichten (verstedelijken) én vergroenen (ontkavelen). Maar dit hoeft wat mij betreft absoluut niet met een versnelling te gebeuren. In tegendeel, juist niet. We moeten sturen, maar niet het gaspedaal intrappen. Momenteel valt er alleen weinig te sturen omdat de kar niet rijdt, maar die gaat vanzelf wel weer rijden. Laten we tot die tijd vooral een gedegen toekomstvisie ontwikkelen zodat we weten waar we naartoe moeten sturen wanneer de kar weer vanuit een gebruikersbehoefte gaat rijden. Daarnaast zal er sterker toezicht gehouden moeten worden op de ondoorgrondelijke wereld van het commerciële vastgoed ten aanzien van taxaties, beleggingsconstructies en waarderingen. Er lijkt soms een onafhankelijke partij te missen.

Peter Drijver

Op het moment dat zorg, inrichting van het land, mobiliteit, voedsel of liefde een financieel product worden, ontstaan er ongewenste neveneffecten waartegen een overheid haar burgers moet beschermen. Wet- en regelgeving moet je nuanceren door in een paar slagen evaluaties te doen (technisch en maatschappelijk) en calculaties baseren op reële exploitatietermijnen (grote delen van de stad zijn ouder dan 130 jaar) en onderhoudsinspanningen: levensduur van gebouwonderdelen (kasko, schildelen, installaties) dynamiseren. En zet in op duurzame, universele en eenvoudig repareerbare constructies: metselwerk, pleisterwerk, dakpannen en zinkwerk, houten kozijnen en schilders. En op hoogwaardige vakmensen hiervoor die daaraan een goede boterham mogen verdienen. Plus: ga op zoek naar aspirant gebruikers en hun condities, en naar exploitanten en beheerders, dan komen de financiers ook.

Reageren op deze discussie? Mail uw reactie naar de redactie van Stedebouw & Architectuur.

Bekijk ook de reactie op vraag 1: Crisiseffect of systeemfout?

Bekijk ook de reactie op vraag 2: Slopen en teruggeven aan natuur

Bekijk ook de reactie op vraag 3: Succesvolle gebouwen en condities

Bekijk ook de reactie op vraag 4: Herbestemming stroperig