Vraag 3: Type en selectiecriteria

Peter den Biggelaar

Woningen met een gezond casco en met een goede toekomstwaarde. Voor kleine woningen zien we de toekomst wat somberder in, dus als deze moeilijk of niet te vergroten zijn, wordt passief renoveren minder interessant. Andere strategische kenmerken kunnen ook een rol spelen om af te zien van passief renoveren, zoals ligging, leeftijd (bouwjaar), woningtype (bijvoorbeeld etagewoningen zonder lift) et cetera.

Casper Heine

Passief renoveren is met name interessant bij gebouwen waarvan de plattegronden nog voldoen aan de huidige en toekomstige woonwensen. Veel jaren zeventig woningen hebben bijvoorbeeld nog een prima indeling, voldoende vrije hoogte, een ruime opzet (doorzonwoning), voldoende slaapkamers et cetera. Daarnaast hebben woningen, waarvan het casco een goede kwaliteit heeft, de voorkeur. Betonnen verdiepingsvloeren, steenachtige wanden: het bestaande casco zal het extra gewicht moeten kunnen dragen van de nieuwe installaties (onder andere boilervat) en de nieuwe schil (gevel en dak). Als de plattegronden of de kwaliteit van het casco niet meer voldoen is de vraag gerechtvaardigd of een dergelijke investering nog wel verantwoord is.

Andries Laane

Alle gebouwen die aan de binnen- of buitenzijde te isoleren zijn, kunnen passief gerenoveerd worden. Villanova architecten liet met de Sleephelling zien dat ook monumentale gevels passief te renoveren zijn. De Binnengasthuizen in Zwolle worden nu volgens dezelfde uitgangspunten gerenoveerd. Alleen panden die aan de binnen- en buitenzijde niet (economisch) geïsoleerd kunnen worden, vormen een probleem. Moeilijk zijn bijvoorbeeld betonconstructies die van binnen naar buiten doorlopen. In dat geval zou een doos-in-doos (inclusief vloeren en plafonds) principe nog een oplossing kunnen zijn, maar dat is meestal te duur. Moeilijk zijn natuurlijk ook gebouwen met  buiten en binnen een monumentaal karakter. Van deze panden kun je je overigens afvragen of ze überhaupt toekomstwaarde hebben. Eigenlijk zijn ze economisch al total loss. Het enige echte criterium is dus kosten: een echte haalbaarheidsstudie is noodzakelijk.

Arjan Vellekoop 

Theoretisch kan ieder bestaand pand passief gerenoveerd worden. In de praktijk zijn gebouwen met een noord-zuid-oriëntatie eenvoudiger aan te pakken dan gebouwen met een oost-west-oriëntatie. Dat komt omdat je bij een noord-zuid-oriëntatie meer gebruik kunt maken van de zon. Bij passief renoveren moet je er wel zeker van zijn dat de woningen nog lang geëxploiteerd blijven worden. De investering is natuurlijk hoger dan bij een standaard onderhoudsbeurt.

Chiel Boonstra

Passief renoveren kan in elk gebouwtype. Trecodome heeft ervaring met jaren zestig en zeventig rijwoningen, waarbij de architectuur van de woningen zich voor vernieuwing leent. Nieuwe geprefabriceerde gevels met een te kiezen gevelafwerking en goede buitengevelisolatiesystemen lenen zich goed voor deze categorie. Maar zelfs in monumenten is passief renoveren mogelijk, blijkens voorbeelden uit mijn adviespraktijk. Het project Sleephellingstraat in Rotterdam en de voormalige Latijnse school in Middelburg zijn de levende bewijzen.

Reageren op deze discussie? Mail uw reactie naar de redactie van Stedebouw & Architectuur.

Bekijk ook de reactie op vraag 1: Wat en waarom passief renoveren?

Bekijk ook de reactie op vraag 2: Belangrijkste maatregelen en ingrepen

Bekijk ook de reactie op vraag 4: Belemmeringen in de praktijk

Bekijk ook de reactie op vraag 5: Passief renoveren de standaard

Bekijk ook de reactie op vraag 6: Best practice and lessons learned