Vraag 3: Nodig voor veranderingen?

Peter Teeuw

Het aanleggen van dakbegroeiing is vandaag de dag eigenlijk veel meer een kwestie van het (willekeurig) vernieuwen van daken of eventueel aanleggen van nieuwe daken in plaats van dat er sprake is van ruimtelijke planning of stedelijk ontwerp. Dit wordt versterkt door het subsidieklimaat. Misschien zou het beter zijn niet de middelen (bijvoorbeeld begroeide daken), maar de effecten (bijvoorbeeld waterretentie) te subsidiëren en wellicht ook het proces om die effecten te realiseren. Voor particuliere opdrachtgevers werken begroeide daken meestal kostenverhogend, de kosten-batenanalyse slaat door naar de kostenkant. Echter, wanneer er een maatschappelijke kostenbaten analyse wordt gemaakt, waarbij de publieke voordelen voor de stad worden meegenomen, kunnen in de balans de baten groter dan de kosten zijn. Een goede samenwerking tussen private en publieke partijen is dus belangrijk en nodig.

Daniel Goedbloed

Belangrijk is dat projectontwikkelaars en architecten meer aandacht gaan besteden aan de vergeten ruimte op het dak. Het is verbazingwekkend dat bij veel nieuwbouwprojecten de appartementenblokken niet standaard zijn voorzien van mooie groene dakterrassen. In Rotterdam hebben we daarom met marktpartijen afspraken gemaakt. Maar stedenbouwkundigen van de gemeente en Welstand moeten wel de ruimte geven.

Verder moet men zich realiseren dat een standaard dak het regenwater versneld afvoert op het riool en daarmee een probleem afwentelt. Het gebouw moet dus niet alleen qua uiterlijk rekening houden met zijn omgeving. Maar misschien moeten gemeente en waterschappen een handje helpen en waterberging en afvoervertraging van daken verplicht stellen?  

Matthijs Bourdrez

Maar het is en blijft ook belangrijk dat we blijven inspireren. Projecten zoals de High Line in New York laten zien wat een geweldige potentie er ligt om te gaan met het bestaande (verlaten) vastgoed in de stad. Wij moeten als ontwerpers in beeld brengen wat er mogelijk is op daken. Er zullen stedenbouwkundige dakplannen moeten worden gemaakt om dit gigantische oppervlak op een goede manier in te vullen. We zullen gezamenlijk moeten werken aan een ‘Ecologische Hoogstructuur’.

Om nog even terug te komen op de vraag. Het is van belang om het onderwerp en de kennis daarover inzichtelijk te maken voor opdrachtgevers. Wat de boer niet kent, lust hij niet. Vraag moet gecreëerd worden bij opdrachtgevers. Als je wilt bezuinigen bij de (ver)bouw van een pand moet het voor de opdrachtgever inzichtelijk worden gemaakt dat een groen dak de juiste keuze is. Nu wordt groen en verlichting vaak als sluitpost gezien, terwijl met de toevoeging van groen een vergeten gebouw weer heel aantrekkelijk en bewoonbaar kan worden gemaakt.

Ronald Schilt

Vooralsnog is de aandacht voor het dak vanuit de opdrachtgever beperkt en daarmee heeft het vaak ook minder aandacht vanuit de betrokken adviseurs. Het zou interessant zijn als de opdrachtgever het dak bewust gaat betrekken in de ontwerpopgave. Maar dat hangt ook af van de financiële meerwaarde van de nieuwe functie(s) op het dak.

Stef Janssen

Ons instrumentarium staat ons in de weg. Het is eenzijdig afgestemd op ruimtelijke ingrepen. In een eeuw van snelle verandering moet ons instrumentarium niet worden afgestemd op ruimtelijke variatie maar op temporele variatie. Niet kijken naar de vierkante meters of naar het volume. Belangrijk is dat ingrepen in de tijd worden afgezet tegen het kwalitatieve rendement, gerelateerd aan de verandering van de comfortbehoefte. We moeten af van de focus op ontwikkelopgave en veel meer oog krijgen voor de duurzame beheeropgave van de Nederlandse gebouwde omgeving. Dat vereist niet zozeer een bouwkundige als wel een juridische insteek. En dat zie je nu ook gebeuren: het kadaster gaat als het goed is op korte termijn inzicht geven in de ‘handel en wandel’ van dakkavels.

Reageren op deze discussie? Mail uw reactie naar de redactie van Stedebouw & Architectuur.

Bekijk ook de reactie op vraag 1: Toekomst daken?

Bekijk ook de reactie op vraag 2: Belangrijkste beweegredenen?

Bekijk ook de reactie op vraag 4: Belangrijke drempels?