Vraag 3: Andere werkwijze?

Tom Bergevoet

Binnenstedelijk ontwikkelen is in hoge mate contextgevoelig, wat een hogere complexiteit met zich meebrengt. Er zijn omwonenden, er is een verkeerscontext, er zijn bestaande bomen et cetera. Er is eenvoudigweg meer maatwerk vereist.

Diana de Jong

De organisatie van binnenstedelijk bouwen is op dit moment zeer complex en tijdrovend. Idealiter zou het veel meer lean & mean moeten zijn. Dat kan wel, door te vertrekken vanuit de kwaliteiten van het gebied en zonder teveel fratsen. De complexiteit van binnenstedelijke projecten wordt voor een belangrijk deel veroorzaakt door een stapeling van ambities, als gevolg van een lange doorlooptijd en een gebrek aan focus. Vaak komen er steeds nieuwe doelen en ambities bij. Realistische uitvoerbare plannen ontstaan door echt uit te gaan van de potentie van het gebied en de wensen van de toekomstige bewoners.

Bart Mispelblom Beyer

Binnenstedelijk bouwen vergt domweg een intelligentere benadering dan bouwen op uitleglocaties en je hebt hoogwaardige partijen nodig. Een grotere typologische creativiteit is vereist, alsook een bredere technische kennis om problemen van geluid, stank en fijnstof middels een slim ontwerp op te lossen. Het vraagt ook een betere samenwerking tussen betrokkenen: opdrachtgevers, ontwerpteam, gemeenten en participanten.

Bouwen in een bestaande omgeving betekent ook het managen van reeds bestaande belangen. Het is de kunst voor professionals om andere betrokkenen ver genoeg in het proces te betrekken zodat zij zich gerespecteerd en gehoord voelen, maar neem ze niet mee naar het niveau van de makers. Want totale obstructie van het proces ligt dan op de loer (hoe goed bedoeld die inzet ook is).

Bart Stoffels

Binnenstedelijk ontwikkelen zal op kleine schaal, bijvoorbeeld perceelsgewijs, gaan plaatsvinden. Zelfs de grootste marktpartijen kunnen zich niet (meer) veroorloven om hele grote voorinvesteringen te doen in verwerving van binnenstedelijke bouwgrond. Daarvoor in de plaats komt de ‘spontane stad’, waarin een breed palet aan gebruikers de ruimte krijgt om actief te participeren in stedelijke ontwikkeling. Deze bottom up benadering kan niet zonder sturing. Er zijn krachtige gebiedsvisies nodig die ondernemers uitdagen en die tegelijkertijd flexibel zijn om in te kunnen springen op onvoorziene kansen. Samenwerkende overheden zullen structuurfondsen moeten oprichten, waarmee bijvoorbeeld sanering, terugdringen van milieuhinder en openbare ruimte kunnen worden gefinancierd.

Karin Schrederhof

Die organisatie is heel erg afhankelijk van de omvang en complexiteit van de locatie. Binckhorst, een binnenstedelijk project van gemeente Den Haag en Bouwfonds Ontwikkeling (destijds Rabo Vastgoed), is wel een mooi voorbeeld. In eerste instantie was voor het gebied een eindbeeldplan gemaakt, terwijl betrokken partijen maar beperkt grondeigenaar zijn. Dan beweegt er niets. De strategie van meer organische stedenbouw, die kaders vastlegt, maar vooral kansen biedt aan eigenaren in het gebied om zelf ontwikkelingen ter hand te nemen is veel effectiever.

Verder vraag binnenstedelijke ontwikkeling om het zorgvuldig betrekken van en communiceren met alle partijen die positief of negatief worden geraakt door de nieuwe ontwikkelingen. Binnenstedelijke ontwikkelingen komen niet van de grond als er geen draagvlak is en geen bereidheid bij de gemeente om flexibel om te gaan met regels en procedures.

Reageren op deze discussie? Mail uw reactie naar de redactie van Stedebouw & Architectuur.

Bekijk ook de reactie op vraag 1: Waarom binnenstedelijk bouwen? 

Bekijk ook de reactie op vraag 2: Voldoende ruimte? 

Bekijk ook de reactie op vraag 4: Belangrijkste hobbels? 

Bekijk ook de reactie op vraag 5: Hobbels wegnemen?