Vraag 2: Een duurzame, gezonde en actieve stad

Jeroen Singelenberg

Het geschetste concept van een gezonde en duurzame stad is te abstract, te veelomvattend en daardoor te vrijblijvend. Zo veel mogelijk wijken in een stad zouden een kwaliteitslabel als woonservicegebied moeten hebben. Naast de onder vraag 1 genoemde aspecten is hierbij leefbaarheid en veiligheid van de woonomgeving in het geding, omdat anders ouderen niet in staat zijn om zo lang mogelijk zelfstandig te blijven wonen. Het enige alternatief is dan de bouw van veilige wooncomplexen voor ouderen. Duurzaamheid in de betekenis van een schoon milieu is ook een belangrijke doelstelling maar dient niet verward of verknoopt te worden met levensloopbestendigheid. Ook in het huidige ‘ongezonde’ fysieke milieu worden we al steeds ouder.

Candice de Rooij 

Volgens mij is functiemenging cruciaal. Dat voorkomt het ontstaan van monoculturen, van getto’s. In een gedifferentieerde wijk leren mensen elkaar kennen, er is onderling contact. 

Jeroen Singeleberg

Ik plaats kanttekeningen bij deze opmerking. Het is aannemelijk dat in een homogene wijk de kans groter is dan mensen elkaar kennen. Recent onderzoek heeft aangetoond dat elkaar kennen weinig te maken heeft met het daadwerkelijk verlenen van hulp, daar is een vriendschaps- of familierelatie voor nodig.

Candice de Rooij 

Ik wil er op wijzen dat vereenzaming één van de grootste problemen is als mensen ouder worden. Mensen helpen elkaar alleen als ze elkaar kennen. En daar ligt volgens mij voor gemeentes en stedenbouwers een enorme opgave. Om een wijk voor iedereen aantrekkelijk te maken, met verschillende woningtypen, goede buitenruimten en voorzieningen in de buurt, niet allen zorgvoorzieningen maar ook de bakker om  de hoek. Voor de regio gaat het om een beleid waar zorg in de dorpen mogelijk blijft. Dat moet overkoepelend geregeld worden zodat het leven in dorpen duurzaam blijft.

Piet Oskam

Ik pleit voor een vitale stad, waarbinnen sociale verbanden functioneren, waarbinnen mensen oog voor elkaar hebben en samen oog voor het hogere. In zo’n samenleving ontstaat geen zorginfarct, maar zorg voor elkaar. Minder materialisme, meer idealisme. Minder tijdelijkheid, meer eeuwigheid. Minder platheid, meer diepgang. Dat biedt perspectief op een vitale stad, waarin mensen echt leven. De bouwkundige implicaties daarvan zijn divers en verscheiden. Hier ligt een geweldige uitdaging voor gedreven architecten met gevoel voor de diepere waarden van het menselijk leven. Dat pleit voor een multidisciplinaire integrale benadering, waarbij meerdere beroepsgroepen vanuit de brede bouwkolom samenwerken aan een gezamenlijke oplossing. Dat biedt perspectief op een optimale invulling van woonwensen en zorgvragen, die recht doen aan de essentie van het leven.

Jeroen Singeleberg

Ook hier zie ik een optimistisch geloof in de bouwkundige maakbaarheid van de samenleving dat ik niet deel. Het enige dat we mijns inziens kunnen doen is een versnelde reductie van ons excessieve volume aan intramurale gebouwen naar een Scandinavisch niveau. Dan kan het niet anders of wonen, zorg en welzijn moeten kleinschalig in de wijk georganiseerd worden.

Candice de Rooij 

Daar ben ik het mee eens. Maar dan moet er wel verandering komen bij zorginstellingen en coöperaties, want we maken als architect nu nog steeds mee dat men denkt vanuit oude exploitatiemodellen.

Ton Venhoeven

Ik wil wijzen op de vervoersvraag en de functie van multimodale en gemakkelijke bereikbare locaties. Enerzijds komt er waarschijnlijk betere zorg in de buurt zodat ouderen langer zelfstandig kunnen wonen. Dit vereist wel dat de buurt ook (verkeers-)veiliger wordt voor ouderen. Meer autovrije ruimtes dus. De reorganisatie van de zorg zal in veel gevallen ook leiden tot specialisatie, standaardisatie en schaalvergroting. Dit heeft ingrijpende gevolgen voor de vervoersvraag die gepaard gaat met de zorgvoorzieningen op de middenschaal. Deze zullen vaak op grotere afstand van de woning komen te liggen, wat met name voor ouderen zonder auto onhandig is. Hier zijn nu nog grote keuzes te maken. Multimodaal bereikbare locaties zoals intercitystations bieden bijzondere voordelen omdat de vervoersvraag afgewikkeld kan worden zonder het wegennet en de buurten met extra autoverkeer te belasten.

Reageren op deze discussie? Mail uw reactie naar de redactie van Stedebouw & Architectuur.

Bekijk ook de reacties op vraag 1: Van zorg naar preventie

Bekijk ook de reacties op vraag 3: Digitale netwerken boven bedden en gebouwen

Bekijk ook de reacties op vraag 4: Zorggerelateerde gebouwen als onlosmakelijk onderdeel van stad of wijk

Bekijk ook de reacties op vraag 5: Uiteenvallen ziekenhuizen in fragmenten