Vraag 2: De quota

Olof van der Wal

Quota zijn er om niet te halen, lijkt het wel, zeker als de kosten hoog zijn. Het zou interessant zijn om de doelstelling, lager verbruik van fossiele brandstoffen, direct te koppelen aan de mogelijkheid om niet alleen de kosten terug te verdienen, maar ook een uitzicht te hebben op rendementen, winsten. En dan vooral niet alleen bij de grote vastgoedeigenaren, maar bij de kleine: de particuliere eigenaar of huurder. Waar in andere landen die mogelijkheid al geruime tijd bestaat (vergelijk het ‘feed in’-systeem in Duitsland), staat dat hier nog in de kinderschoenen. In plaats van zich te fixeren op de getallen zou de overheid eerder moeten investeren in de infrastructuur die het aantrekkelijk maakt om de (eigen) woning aan te passen. Niet de brandstoffen vormen straks voor veel mensen het probleem, maar de stijgende woonlasten als gevolg van hoge energieprijs. Als het terugdringen daarvan betekent dat het verbruik van fossiele brandstoffen lager is, dan is het doel toch ook gehaald.

Jan Kraak

De quota worden niet gehaald, stelt Chris Bruijnes, doelend op het energiezuinig maken van tenminste 200.000 huizen en gebouwen per jaar. Hoe zich dat verhoudt tot het bereiken van de initiële doelstelling van het Meer Met Minder in termen van CO2 reductie is niet duidelijk, maar dat er nog niet genoeg gebeurt, moeten wij, ook de corporaties, ons aantrekken.

Er zijn twee redenen voor het niet halen van de quota. Eèn: de betaalbaarheid van de noodzakelijke investeringen. En de tweede reden: de vrijblijvendheid van het convenant (bijvoorbeeld ten opzichte van de wettelijk opgelegde EPC-norm bij nieuwbouw).

Het dilemma is dat de investeringen in de bestaande voorraad niet eenvoudig zijn terug te verdienen. De kost gaat voor de baat uit, maar bij het energiezuinig maken van de woning is dat veelal niet het geval. De huurder krijgt wel een lagere energierekening, maar deze opbrengsten mogen niet (deels) in een hogere huur worden verrekend. In een tijd van recessie maakt dat deze investeringen niet erg aantrekkelijk. Een wettelijke verplichting tot energieprestatie vergroot dat dilemma en is daarom ook niet aantrekkelijk.

Om toch de doelstellingen van het convenant te halen is het van belang om in ieder geval de maatschappelijke opgave tot mindering van energieverbruik te blijven ondersteunen (convenant). En nu de nieuwbouwproductie afneemt of zelfs stilvalt zullen initiatieven op het gebied van de bestaande voorraad kunnen gaan toenemen. Wellicht dat daardoor alsnog een inhaalslag gaat plaatsvinden. Een belangrijke factor is ook dat we de energieprestatie van een woning als een kwaliteit moeten gaan vermarkten. Zowel direct, als het gaat om het aanbod van energiebeperkende maatregelen en diensten, als indirect. Dat laatste houdt in dat we investeringen in energiemaatregelen die leiden tot lagere woonlasten, kunnen verrekenen in de huur (50-50 procent delen).

Edwin Persaud

Helmond voert al sinds 1998 bij de bouw van nieuwe woningen een gericht beleid toe op het gebied van duurzaam bouwen (uitgaande van 10 procent lagere EPC dan de wettelijke norm). In 2008 is het convenant ‘Aanbod om werk te maken van een duurzaam gebouwde omgeving in G27 gemeente’ ondertekend. Ter uitvoering daarvan is inmiddels het GPR gebouw ingevoerd en kunnen eigenaren van woningen bij woningverbetering in aanmerking komen voor een duurzaamheidslening. Ook is beleid ontwikkeld op het gebied van toepassing Koude WarmteOpslag (KWO). Met de woningcorporaties zijn prestatieafspraken gemaakt over de reductie van energieverbruik. Tot slot werken wij aan een klimaatbeleid gebaseerd op het milieubeleidsplan hetgeen moet resulteren klimaatneutraliteit. De gemeenteraad heeft eind 2009 het klimaatbeleid ‘Helmond op weg naar klimaatneutraliteit’ en de nota duurzaam bouwen vastgesteld.

Jannie Vinke

Verduurzaming van de bestaande voorraad is in het Meer met minder convenant te eng gedefinieerd. Verduurzaming gaat over veel meer dan alleen energie. De herstructureringsopgave wordt heel integraal benaderd; er wordt niet alleen naar ruimtelijke aspecten gekeken, maar ook naar sociale en economische componenten. De focus ligt ook niet op afzonderlijke deelopgaven, maar op de samenhang ertussen. Dit betekent dat veel partijen bij de herstructureringsopgave betrokken zijn, waardoor de processen complex en traag zijn.
De traagheid en complexiteit zorgt ervoor dat de productie niet zo groot als gewenst is. Ik vraag me af of dat erg is. Als je de genoemde quota wilt halen dan zul je prioriteit moeten geven aan energetische duurzaamheid en alle andere aspecten moeten parkeren. Dat lijkt me geen goed idee. Daarmee worden geen ‘duurzame’ woonomgevingen gecreëerd in de bredere betekenis van het woord. Nogmaals: duurzaamheid gaat verder dan alleen energie.

Peter Fraanje

Wat zeker moet gebeuren is dat duurzame renovatie financieel aantrekkelijk wordt gemaakt. Geen verbouwingshypotheek, maar een nieuwe all-in-one woonlasten-hypotheek die gunstig is voor de klant, want er is al rekening gehouden met een laag energiegebruik. Verder zou je natuurlijk foute financiële invloeden willen uitschakelen: bij een duurzame verbouwing stijgt de Onwaarde en word je als eigenaar geconfronteerd met een hoger hypotheekforfait. Dat zou anders moeten.

Reageren op deze discussie? Mail uw reactie naar de redactie van Stedebouw & Architectuur.

Bekijk ook de reacties op vraag 1: Stedelijke transformatieprojecten

Bekijk ook de reacties op vraag 3: Succesvolle transformaties van wijken of stadsdelen