Vraag 1: Gevels van de toekomst

Bert Lieverse

De gevel was altijd een inerte, statische, beschermende afdichtende schil, een regen- en windjas, die veiligheid en bescherming bood — die inzichten zijn totaal veranderd. De gevels van de toekomst zijn dynamisch. Ze gaan nieuwe en op elk tijdstip veranderende functies vervullen. Wij noemen dat: de Levende Gevel.

De gevel — maar dat geldt ook voor ruimtescheidende elementen in een gebouw — ontwikkelt zich tot een transitiezone, een overdrachtszone. De gevel beperkt zich niet tot het fysieke geveldeel, maar wordt een gevelzone die zich veel verder uitstrekt, naar buiten en naar binnen. In die zone worden bouwfysische en natuurlijke verschijnselen dankzij specifieke gevelfunctionaliteiten ‘geregeld’.

De gevel wordt een huid, een levend element dat de meest uiteenlopende en regulerende functies gaat vervullen.

Paul de Ruiter

De gevel van de toekomst is vooral ook intelligent. Hij kan interactief reageren op de zon en de seizoenen, met in achtneming van het welzijn van de mens. De gevel van de toekomst is klimaatactief. En: het dak is onderdeel van de gevel, the ‘building envelope’, en zal in een belangrijke mate bijdragen aan het gebouw als energieproducent in plaats van energieconsument. Sinds 1992 hanteer ik deze hypothese vanuit mijn proefschrift ‘The Chameleon skin’.

Chris Geurts

Ik maak een onderscheid in gevels voor de utiliteitsbouw en voor woningbouw. In de utiliteitsbouw, waar men bereid is te investeren in gevels om een eigen imago te creëren of te versterken, zullen alle mogelijkheden om een gevel vorm te geven worden gebruikt. Daar passen ook de ontwikkelingen in die Bert en Paul noemen. 

Steeds meer opdrachtgevers kiezen voor ‘duurzaamheid’, en daarin speelt de gevel een belangrijke rol. Belangrijke aspecten zijn het isoleren, maar wellicht nog belangrijker: koeling. Gevels moeten een integrale rol spelen bij het creëren van het optimale binnenklimaat.

In de woningbouw zullen de veranderingen niet zo snel gaan. De thermische isolatie zal toenemen, en er moet meer aandacht komen voor kierdichting, maar dat weten we inmiddels wel. In de woningbouw zullen duurzame energieopwekkers worden toegepast, maar dit zal voornamelijk op het dak gebeuren.

Tillmann Klein

Ik sluit me aan bij wat Paul eerder opmerkte. Ik wil onder meer wijzen op de noodzakelijke instroom van slimme meet- en regeltechniek. De gevel van de toekomst heeft een groter aanpassingsvermogen. Het gaat hierbij meer om de functionaliteit dan om het architectonisch ontwerp. De gevel zal beter reageren op de condities van het buitenklimaat en ook op de wensen van de gebruiker. Als een membraam tussen binnen en buiten kan hij de energiestromen optimaliseren: warmte binnen houden en zonne-energie doorlaten wanneer dat nodig is.

Op andere momenten zal de gevel excessieve hitte naar buiten ventileren. Dit soort intelligentie vraagt om meer sensoren, technische componenten en controlemechanismen. Wij zien dat ook bij andere disciplines. Wij hebben onze smart phones en met auto’s gaat het dezelfde kant op. Elektronisch gestuurde spiegels en airconditioning, waar we een paar jaar geleden apart voor moesten betalen, is vandaag standaard.

Reageren op deze discussie? Mail uw reactie naar de redactie van Stedebouw & Architectuur.