Nationale economische groei concentreert zich steeds meer in de stad. Steden hebben echter te maken met een overheidsgestuurde regulering van ruimtegebruik en woningmarkt. Deze regulering heeft op uiteenlopende wijzen een dempend effect op economische groei, bijvoorbeeld door inefficiente vraagondersteuning, maar ook door ruimtelijke restricties en grondexploitaties die alleen in economisch gunstige tijden werken.
Uitkomsten debat Wonen en stedelijke economie
donderdag 11 oktober 2012
3 min
Over dit thema organiseerde WBI onlangs een wetenschappelijk debat met als centrale vraag:
Welke mate van regulering in woningmarkt en ruimtelijke ordening stelt een stad in staat om de voor haar in economische zin beste maatregelen te nemen, en in hoeverre vraagt dat om een landelijke afweging tussen steden?
Aan het debat namen deel Ries van der Wouden (PBL), Taco van Hoek (EIB), Pieter Tordoir (UvA), Henri de Groot (VU) en Andre Buys (RIGO). De publicatie geeft de resultaten van het debat weer, evenals een vijftal essays als reactie op vier stellingen geponeerd door BZK.
Onderscheidende steden
Agglomeratieeffecten zijn belangrijk, maar over het precieze belang van massa en dichtheid wordt verschillend gedacht. Sommigen bepleiten concentratie van verstedelijking in een paar belangrijke steden, anderen houden vast aan de netwerkstadgedachte. Binnenstedelijk bouwen is belangrijk, maar niet ten koste van alles. Steden in Nederland maken meer kans als ze zich van elkaar onderscheiden. Het rijk moet hier niet te actief in optreden, maar steden zelf die keuzes laten maken. Het Nederlandse stelsel is vooralsnog te centralistisch van aard om de steden hier ook optimaal toe in staat te stellen.
Ruimtelijke restricties
Ruimtelijke restricties leveren in sommige situaties welvaartsverlies op (schaarstegebieden), maar vaak ook niet. De overmaat aan kantoren en bedrijventerreinen laten zien dat RO ook te los kan zijn. Er is een groot tekort aan maatschappelijke kosten-baten afwegingen als het gaat om ruimtelijke afwegingen. Daarnaast is er in de huidige praktijk te weinig concurrentie tussen projectontwikkelaars door de grote omvang van de projecten, en niet zo zeer door een tekort aan plancapaciteit.
Grondbeleid
Crux van grondbeleid is dat er concurrentie op de grondmarkt georganiseerd wordt. Actief grondbeleid wordt niet als iets slechts gezien, de overheid moet moeilijke ontwikkelingen op gang kunnen blijven brengen. Overheden moeten echter niet risicovol speculeren met gemeenschapsgeld.
Woonbeleid
Meer vrijheid voor lokale overheden leidt tot grotere differentiatie tussen gemeenten. Het kan dus qua woonlasten aantrekkelijk worden om in de buurgemeente te gaan wonen, zoals in de VS al gebeurt. De huidige prijsregulering op de huurmarkt werkt echter marktverstorend en leidt tot lage doorstroming, wat zeer ongewenst is vanuit welvaartsperspectief. Deregulering is gewenst, ook als dat segregatie tot gevolg heeft. Vraag is, net als bij RO, op welke manier het rijk bij deregulering kan toetsen of lokale overheden de juiste afwegingen maken.
Reactie toevoegen