Toetsingskader sociale duurzaamheid

De DSP-groep en Project- en Adviesbureau SPA hebben een toetsingskader ontwikkeld voor gemeenten, woningbouwcorporaties en projectontwikkelaars. Daarbij hanteren ze de volgende definitie van sociale duurzaamheid:

“Een sociaal duurzame leefomgeving bevordert de kwaliteit van leven (gezondheid en welzijn) van bewoners en gebruikers, zowel nu als in de toekomst. Zij doet dit door adequate en toegankelijke voorzieningen te bieden in een veilige, aantrekkelijk vormgegeven omgeving die in sociaal opzicht prettig is om te wonen en te werken, ook – en juist – waar sprake is van diversiteit.”

Sociale duurzaamheid heeft volgens DSP en SPA een sociale én een ruimtelijke kant. Uitgangspunt daarbij is dat steden niet alleen verzamelingen van gebouwen zijn maar vooral ook ‘sociale arena’s’, plekken waar zich sociale processen en interacties tussen mensen afspelen. 

Het toetsingskader is ingedeeld aan de hand van acht condities:

- Identiteit wordt gecreëerd door zichtbaarheid en uitstraling. Beeldbepalende gebouwen hebben bijvoorbeeld een belangrijke identificatiefunctie. De ‘mental map’ van veel stadsbewoners is samengesteld uit voorzieningen, opvallende gebouwen, pleinen en parken.

- Eigenaarschap veronderstelt een positieve relatie tussen de mens en zijn leefomgeving. Vanuit een betrokkenheid met de plek en de activiteiten op en rondom die plek wordt eigenaarschap gevormd.

- Flexibiliteit van de gebouwde omgeving zorgt ervoor dat fysiek (openbare ruimte, stedenbouwkundige structuur én gebouwen) en sociaal gezamenlijk kunnen blijven inspelen op ontwikkelingen in de samenleving.

- Bereikbaarheid; functies moeten op bepalende plaatsen in het stedelijk netwerk liggen en zich openkeren naar de openbare ruimte. Ze zijn toegankelijk voor álle mensen hebben een duidelijk identiteit en nodigen uit tot interactie.

- Functiemenging zorgt voor diversiteit en aantrekkelijkheid van buurten (buurten met een fijnmazige en diverse structuur blijken vaak de meest succesvolle).

- Gezondheid betekent een leefomgeving zonder geluidsoverlast en vervuilde lucht, met veel groen en die uitnodigt tot spelen en bewegen

- Aantrekkelijkheid. Er blijken enkele universeel geldende waarden te zijn waar het gaat om de openbare ruimte: schoon en heel met inzet van mooie (duurzame) materialen en kleuren, voldoende groen, met een menselijke maat en prettige verlichting.

- Veiligheid is essentieel voor de leefbaarheid van een stad of wijk. Dat gaat verder dan de afwezigheid van criminaliteit; het gevoel van sociale veiligheid staat voorop.

Lees meer hierover in het aanstaande themanummer Brand/Veiligheid.

Meldt u aan voor een abonnement