Toegankelijkheid in Nederland: ‘Wat kost het?’
Ed. Bijman is een van de oprichters van Heren 5 Architecten in Amsterdam. Spraakmakend bureau, spraakmakende projecten. Tijdens een bedrijfsuitje in 2010 moest een groepsfoto gemaakt. En toen ging het mis. Bij het ensceneren van de foto raakte de architect bekneld in een kantelend scheepsobject en liep een lage dwarslaesie op. Sindsdien zit hij in een rolstoel.
Rolstoelarchitect
Vier maanden revalideerde Bijman in Heliomare, in Wijk aan Zee. Met architectenblik keek hij naar zijn ‘helende’ omgeving. Dat kan beter! In de manager vastgoed van het revalidatiecentrum vond hij een medestander. “Mensen gedijen beter in een ruimte met veel licht en groen. Dat stimuleert herstel.” Het optimaliseren van de ‘healing environment’ in Heliomare was voor Bijman een van zijn eerste klussen als ‘rolstoelarchitect’ samen met Heren 5 en hij maakte in die tijd ook een herontwerp van zijn eigen woonark. “Het ontwerp was al klaar. Een week na het ongeluk zou de bouw beginnen. Ik heb de aannemer vanuit het ziekenhuis om uitstel gevraagd. De ark moest aangepast aan mijn nieuwe omstandigheden.” Het ging om beperkte aanpassingen: het keukenblok werd tegen de langsgevel geplaatst (zo ontstond meer beweegruimte in de keuken), er kwam een plateaulift, en het bad werd uit het ontwerp gelicht (‘maar dat bad wil ik terug!’). In 2012 nam Ed. afscheid van Heren 5 en werkt nu als zelfstandig rolstoelarchitect.
Amsterdam
In de woning, op de, zoals Bomans schreef, ‘ongewisse wateren’ van het Spaarne, is het dik voor mekaar voor rolstoelers. Maar buiten, in de openbare ruimte, in gebouwen, is het vaak erbarmelijk gesteld met de toegankelijkheid. Twee voorbeelden. "In het nieuwe Stedelijk Museum is het tourniquet om binnen te komen te smal voor de rolstoel; je moet via een deur ernaast naar binnen, maar die moet door de suppoost speciaal voor jou worden geopend. En wil je op de begane grond van de nieuwbouw naar de oudbouw dan moet die suppoost nog een keer opgetrommeld. Via een zijingang met hellingbaan kom je dan in het oude gedeelte van het museum terecht.” Bijman, zichtbaar geërgerd: “Dat kan toch niet! En dat terwijl de techniek voor handen is om dat soort barrières op een mooie en vanzelfsprekende manier op te lossen.” Nog een voorbeeld in de hoofdstad. In Amsterdam-Noord bezocht Bijman het nieuwe filmmuseum Eye. “Een wonderschoon gebouw. Maar als je met de rolstoel naar binnen wilt, gaat het mis. Je kunt via een flauwe trap naar binnen, maar als je dat niet lukt dan is er maar èèn mogelijkheid: via de dienstenlift. Sta je daar tussen het personeel, en de bevoorradingskarretjes. Daar kan ik nu echt kwaad om worden. Zo’n gebouw, met zo’n budget, en dan zo ontoegankelijk!”
Meer weten? Download hieronder een interview met Ed. Bijman, zoals verschenen in het themakatern Bouw & Zorg van Stedebouw & Architectuur.
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
BIM komt met aanvullende richtlijnen voor bestaande bouwprocessen
16 mei 2023Om te voorkomen dat in bestaande bouwprocessen verschillende partijen telkens het wiel uitvinden, ontwikkelt de…
Betaalbare in houtbouw uitgevoerde appartementen in hartje Nieuw-Vennep
15 mei 2023Timpaan is trots op het grotendeels in houtbouw uitgevoerde project in Nieuw-Vennep met 42 appartementen…
Bouwen voor ouderen stimuleert doorstroming maximaal
9 mei 2023Habion, een woningcorporatie voor ouderen, versnelt de transformatie en nieuwbouw van woningen voor ouderen op…
KCAP wint aanbesteding in Zürich met 'wijk van de dansende koppels'
8 mei 2023Een voormalig industrieterrein in de buurt van het Zwitserse Zürich gaat door KCAP worden getransformeerd tot…
Expositie van transformatie schoolgebouw tot prettige woonomgeving
4 mei 2023Ter gelegenheid van de oplevering van de transformatie van De Meester van Haarlem schetst de gelijknamige…
Elke nieuwe woning langs klimaatlat
3 mei 2023Nieuwe woningen in Nederland moeten voortaan klimaatbestendig worden gebouwd en daarvoor is een landelijke…
Realisatie betaalbare houten conceptwoningen in Crooswijk Rotterdam
28 apr 2023Met buurtontwikkelaar Buurtboost pakt VORM bestaande buurten aan door te werken aan zowel de fysieke als…
Juf Nienke in Amsterdam officieel geopend; 'circulair, natuurinclusief en energiepositief'
26 apr 2023Juf Nienke, het nieuwe entreegebouw van Centrumeiland in Amsterdam, is officieel geopend door wethouder Reinier…
Reactie toevoegen