Team SAAJ heeft met het ontwerp Stuwende Kracht de ontwerpmarathon gewonnen. In deze 24uurs-ontwerpprijsvraag, georganiseerd door Architectuurcentrum CAST, stond het Tilburgse Koningsplein centraal. Het winnende ontwerp is een procesplan. Het zet in op het kwalitatief sterker maken van het plein zelf, waardoor de bebouwing in de randen erom heen kunnen gaan reageren op dit kwaliteitsoffensief.
Team SAAJ wint ontwerpmarathon Koningsplein
maandag 5 maart 2012
3 min
Het Koningsplein ligt aan de zuidzijde van het Tilburgse centrum. Het plein is in de jaren zestig tot stand gekomen, naar ontwerp van Van den Broek en Bakema. Maar een levendige voortzetting van het centrum is het plein nooit geworden. Ook de herinrichting in de jaren negentig door Jo Coenen bracht hier geen verandering in.
Huidige leegstand
Team SAAJ erkent dat het plein zijn stedelijke belofte niet kan waarmaken. Onduidelijke wanden, gefragmenteerde bebouwing en een openbare ruimte die het uitschreeuwt van onbruik, geven het plein een negatief imago. Maar zeker nu de Spoorzone bovenaan alle gemeentelijke prioriteitenlijsten staat, worden grote programmatische dragers weggezogen uit het centrum en ook uit de randen van het Koningsplein. De huidige leegstand zal in de toekomst verder uitbreiden als de bibliotheek en mogelijk de gemeentelijke diensten het Koningsplein verruilen voor de nieuwe wereld achter het spoor.
Plein loskoppelen
SAAJ kiest ervoor om het plein los te koppelen van het centrum en het in een procesaanpak te transformeren tot een groene stadskamer, aansluitend op een reeks bestaande stadskamers. Het Koningsplein wordt een sterke ruimte die steunt op eigen kracht. De aantrekkingskracht van deze ruimte creëert een gunstig investeringsklimaat voor de eigenaren van de bebouwing in de pleinwanden. Zij worden verleid om via investeringen in hun eigen vastgoed te reageren op de kwaliteit die in de groene openbare ruimte is ontstaan. Het voorgestelde proces laat alle ruimte om te reageren op toekomstige veranderingen die gepaard gaan met de grote ontwikkelingen in de stad.
In fases slopen
Het voorstel voor deze verleidingsmanoeuvre is om in fases zorgvuldig te slopen in het dak van de parkeergarage. In de eerste fase verandert de zuidoostzijde van het plein in een verdiepte, glooiende tuin. Aan de noordzijde krijgt het parkeerdek perforaties, waardoor bomen de kans krijgen in de volle grond te groeien en door het dek heen naar boven te prikken. De weekmarkt wordt geïntensiveerd in een marktroute, aan de westzijde van het plein. Anticiperend op de bouwplannen in onder meer de Piushaven groeit een tweede fase in de procesaanpak. Het glooiende parklandschap wordt uitgebreid, door het geperforeerde parkeerdek verder af te breken. Tegelijkertijd wint het groene gevoel aan terrein op het oorspronkelijke marktgedeelte. Nu de markt verdwenen is naar de spoorzone, heeft het dak van de parkeergarage ook hier geperforeerde gaten gekregen om het groen omhoog te laten spruiten. Het Koningsplein is hiermee verworden tot een hoogwaardig groen binnenterrein in een woongebied. Het is een nieuwe schakel in de sequentie van groene stadskamers als de Muzentuin, het Stadspark en de tuin van het Factorium. Een wereld op zichzelf, leunend op eigen kracht, die een motor is voor het zelfvertrouwen van Tilburg.
Gelegenheidssamenwerking
Team SAAJ is een gelegenheidssamenwerking, bestaand uit Sonja Kuijpers (Sonja Kuijpers Ontwerp), Anne Seghers (Studio Papaver / Anne Seghers - urban design and research), Pierre-Alexandre Marchevet (OKRA Landschapsarchitecten) en Jetske Bömer (Koppert+Koenis Architecten).
Reactie toevoegen