Schoolvoorbeelden 'vieren' de buitenlucht binnen en buiten
![](/sites/default/files/styles/max_500/public/2022-10/ORGA%20architect-BasisschoolDeVerwonderingAlnere.jpg?itok=kaXAsH5x)
Basisschool De Verwondering in Almere, in 2021aangewezen als duurzaamste gebouw van Nederland. Foto: ORGA Architect
De school van de toekomst 'viert' de buitenlucht en natuur niet alleen buiten, maar ook binnen met biofilische low-tech luchtverversing en veel groen. Dat zorgt voor een aangenaam binnenklimaat met minder fijnstof en CO2 en een prettige luchtvochtigheid.
Onze hersenen zijn geëvolueerd door het verkennen van de natuur. Dat wordt mooi beschreven in het boek Last Child in the Woods van Richard Louv, met als basis een grootschalig onderzoek onder kinderen in Zweden en Noorwegen. Kleintjes die tijdens hun eerste levensjaren op versteende, vlakke speelterreinen hadden gespeeld, werden vergeleken met kinderen die op natuurlijk glooiend en groen terrein hadden gespeeld. Uit het onderzoek bleek dat de kinderen die op meer natuurlijk terrein waren opgegroeid motorisch beter ontwikkeld waren.
Een mooi voorbeeld van zo’n gezonde buitenplek is de buitenschoolse opvang Struin in Nijmegen, dat huist op een groot stuk natuur net over de dijk in de Ooijpolder. Struin verwelkomt haar gastkinderen op een terrein met leer- en ontdekplekjes tussen de bomen en struiken. Hier leren ze omgaan met dieren, planten en materialen uit de natuur.
![BSO Struin in Nijmegen](/system/files/inline-images/ORGAarchitect-BSOStruinNijmegen.jpg)
Regen, wind en kou horen bij die natuur en gewapend met goede kleding en schoenen rennen, springen en verkennen de kinderen de speelplaats. Voor echt slecht weer, ontwierp ORGA architect een circulaire, houten schuilgelegenheid. Passend bij de visie van Struin werd deze volledig gebouwd uit natuurlijke materialen. Het low-tech gebouw wordt volledig natuurlijk geventileerd. Struin won eerder de Groene Giraf Award voor meest duurzame buitenschoolse opvang.
Kippen op vegetatiedak
Ook basisschool De Verwondering in Almere, die vorig jaar de Gouden Kikker kreeg als duurzaamste gebouw van Nederland, heeft zo’n bijzondere speelplaats. Hemelwater loopt via een spuwer het plein op en vindt zijn weg door het natuurlijke speelterrein, zodat kinderen naar buiten willen als het regent om met het water te spelen. Op het dak van het laagste cluster, de onderbouw, bevindt zich een openluchtlokaal, deels overdekt en omringd door het vegetatiedak, waarop zelfs kippen lopen. Deze ruimte wordt het hele jaar door gebruikt. Daardoor worden seizoensgebonden veranderingen ervaren. Peter de Boer van Goedgeplant.nl was verantwoordelijk voor het ontwerp van deze buitenruimte.
Luchtkwaliteit
De groengevels binnen en buiten, maar ook de plantenbakken vergroten niet alleen het zicht op groen, maar verbeteren ook de luchtkwaliteit en het zuurstofniveau. Bovendien fungeert het groen ook als een effectieve geluidsbuffer en helpt het de akoestiek in een klaslokaal te regelen.
De grote ramen en reflecterende oppervlakken, tenslotte, optimaliseren de blootstelling aan natuurlijk daglicht en creëren een stimulerende omgeving. Dit komt de concentratie, leersnelheid en het prestatieniveau van de leerlingen ten goede. Daarnaast is er dus natuurlijke ventilatie met luiken in de klaslokalen en een hoog afvoerpunt in het dak van de centrale ruimte. Bovendien werden er enkel gezonde bouwmaterialen zonder lijm of schadelijke vezels gebruikt, wat ook weer een positieve invloed heeft op de luchtkwaliteit.
Biobased bouwen
De biofilische school raakt ook aan het plan 'Een Nieuwe Oogst', waarmee ORGA Architect samen met een aantal andere partijen dit jaar de prijsvraag 'Een Nieuwe Bouwcultuur' won. Daarbij ging het om woningen, maar het idee dat agrariërs natuurlijke bouwgewassen produceren als (isolatie)materiaal voor nieuwe gebouwen kan ook op scholen worden toegepast. Lees ook het interview hierover op deze site met Daan Bruggink; 'Biobased bouwen is niet zo nieuw meer, het innovatieve is het verbinden van de ketens'
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Innovatieve oogstapp impuls voor circulariteit
17 feb om 07:30 uurWe praten wat af in het land. De organisaties in de bouw die zich bezighouden met verduurzaming en…
Smûk: gezonde, houten en betaalbare woning met Deense roots
10 feb om 07:30 uurWaar Denemarken met CO2-beprijzing de landbouw toekomstbestendig wil maken, komen vanuit de Deense bouwsector…
Excursie naar school waar duurzaam onderwijs centraal staat
7 feb om 07:30 uurBasisschool De Verwondering in Almere is een biofilische school die baanbrekend is in zowel ontwerp als…
Podcast S&A Luisterlandschap: vol energie in scholenbouw
5 feb om 07:30 uurIn de nieuwe podcast S&A Luisterlandschap duiken we diep in het realiseren van maatschappelijk vastgoed en…
Trends in circulair bouwen: transformatie
3 feb om 07:30 uurIn een recent overzichtsartikel schreef de Dutch Green Building Council over actuele ontwikkelingen op het…
Betere leerprestaties in toekomstbestendige schoolgebouwen
30 jan om 07:30 uurHoe zetten we onze (financiële) middelen effectiever in voor gezonde en toekomstbestendige schoolgebouwen? Die…
Collectieve wijkaanpak verduurzaming stimuleert groene groei
17 jan om 07:30 uurEen collectieve aanpak van wijken met slecht geïsoleerde huizen, waar de verduurzaming in één keer voor hele…
Natuurspeeltuin: ‘Het grootste lokaal van de school’
8 jan om 07:30 uurHet woord ‘natuurspeeltuin’ bestond niet eens, toen Suzanne van Ginneken al volop groen toepaste op de…
Reactie toevoegen