RAU ontwerpt Gemeenschappelijk Milieulaboratorium in Utrecht

RAU ontwierp een laboratorium van bijzonder kaliber: maximaal flexibel bij een minimaal bouwvolume. De Faculteit Geowetenschappen, RIVM en TNO krijgen hier een maximaal benut gemeenschappelijk milieulab (GML) voor onderzoek van aarde, lucht en water. Vanuit gezamenlijkheid streeft RAU naar minder bouw en meer bezetting, aansluitend bij de gestelde stedenbouwkundige thema’s werken, ontmoeten en voorzieningen.

Centrale ontmoetigshal

Een centrale ontmoetingshal ontsluit TNO, GML en GEO: hierlangs stromen dagelijks 800 mensen, 70 naar GML. Het lab is zeer compact en flexibel. Een dubbele corridor op wisselende afstand van de gevel en regelmatig verdeelde kleine schachten voor speciale aan- en afvoer, geven veel indelingsvrijheid. Horizontale aanvoer van lucht langs de gevel spaart bouwvolume en laat zicht vrij.

Integraal ontwerp

Ontwerp, installatie en constructie zijn vanaf de start hand in hand gegaan. Om maximale flexibiliteit te creëren bij minimaal bouwvolume en energieverbruik. Telkens is in dit proces het eindproduct fijner afgesteld op gebruikers- , planeet- en vastgoedeisen. In het uitnodigend entreegebouw stuurt verkeersstromen naar TNO en GEO. Rechtdoor is de ingang naar GML. De 6e verdieping is geheel voor de techniek. Door goed te overleggen met gebruikers en nauwkeurig te kijken naar de (bouwkundige) eisen van de techniek bleek dat het efficiënter is de indeling van het lab te laten dicteren door de techniek. Het werkproces voor grondanalyses bijvoorbeeld, loopt nu van de zware grondmaalmachines op de begane grond naar de lucht- en toevoerbelastende chemische analyses op de 5e. Het direct onder de techniek plaatsen bespaart op energie en ruimte.

Geen trillingen

‘Labmeters’ zijn duur, zowel in bouw als onderhoud: de betonconstructie moet zo stijf zijn dat er geen trillingen interfereren met de apparatuur en elke 4 minuten wordt de hele luchtvoorraad ververst. Door de luchtaanvoer horizontaal in de borstwering op te nemen en centraal via twee schachten af te zuigen konden de verdiepingen relatief laag en breed worden. Binnen één verdieping kunnen de labs zonodig moeiteloos van plaats wisselen.

Glazen gordijn

Een groot deel van de ruimten hoeft – of mag! – niet aan het daglicht grenzen. Daarom is gekozen voor een dubbel corridor systeem, met een daglichtvrije zone in het midden. De labs zijn 7.20 m. diep, met vrij plaatsbare tussenwanden. Zo ontstaat met de luchtbehandeling langs de gevel en een raster van speciale aan- en afvoerschachten de mogelijkheid van open en overzichtelijke labruimten op maat. Omdat de lucht elke paar minuten ververst wordt, vormt die de belangrijkste basis voor verwarming en koeling. De minimaal geklimatiseerde entree heeft een bijzondere gevel: bezoekers paseren een glazen gordijn. Warm gebogen glas panelen over de volle hoogte van de hal bieden een afwijkende vormentaal ten opzichte van de grote omringende buurt-bebouwing in de Noord-West hoek van de Uithof.

Feiten en cijfers

• In het GML zullen ongeveer 90 onderzoekers, analisten en technici onderzoek verrichten, ondersteuning bieden en samenwerken in een kenniscluster met circa 1200 medewerkers van de Universiteit Utrecht, TNO en Deltares.
• De Universiteit Utrecht participeert voor 45%, TNO voor 35% en Deltares voor 20% in het GML-gebouw (oppervlak: 4280 m2).
• In het GML worden diverse maatregelen genomen voor een duurzaam gebouw, waaronder: een warmte-koude-opslagsysteem voor het koelen en verwarmen van ventilatielucht, materiaalbesparing in de betonnen constructievloer, PVC-vrij materialen, warmteterugwinning uit het ventilatiesysteem, opvang hemelwater voor toiletspoeling.

De bouw van het Gemeenschappelijk Milieulaboratorium is live te volgen met een webcam.