Nederlandse bouwsector blijft in zwaar weer

Eerdere voorspellingen van een economisch herstel van de sector zijn achterhaald. Dat concludeert internationaal kredietverzekeraar Atradius in de Market Monitor van februari 2012, waarin zij de ontwikkelingen in de Europese bouwsector in kaart brengt.

Laatcyclische karakter

Ondanks een licht herstel van de Nederlandse economie in de eerste helft van 2011 waren de effecten hiervan voor de bouwsector gering door haar laatcyclische karakter. Waar tot 2010 vooral de bouw van nieuwe woningen en de utiliteitsbouw onder de crisis te lijden hadden, heeft daarnaast nu ook de grond-, weg- en waterbouwsector het zwaar te verduren.

Toename aantal insolventies

Talrijke Nederlandse bouwbedrijven zien hun volumes, omzet en met name hun orderportefeuilles onder invloed van de recessie krimpen. Mede door het dalende consumentenvertrouwen en de stijgende werkloosheid (tot 5,8 procent in november 2011) zijn de vooruitzichten niet gunstig. Door de verslechterende financiële draagkracht van bouwbedrijven zijn overnames door buitenlandse concurrenten volgens Atradius niet uitgesloten. Bovendien zijn de insolventiecijfers in de bouw - ondanks een lichte verbetering van het betalingsgedrag - 9 procent hoger dan in 2009: het eerste crisisjaar voor de sector. Zo steeg het aantal incasso’s en kredietverzekeringsclaims - na een lichte daling gedurende de eerste negen maanden van 2011 – in de laatste maanden van het jaar significant. In januari 2012 lag het aantal incasso’s en claims zelfs 20 procent hoger dan in dezelfde periode vorig jaar. Naar verwachting neemt het aantal insolventies in alle subsectoren van de bouw - met uitzondering van onderhoud en renovatie - in 2012 dan ook toe.

Hoog risicoprofiel

“Het aantal claims in de bouwsector is bovengemiddeld ten opzichte van het gehele portfolio van Atradius. De sector heeft al enkele jaren een bovengemiddeld risicoprofiel en voor 2012 en 2013 doet zich naar verwachting geen kentering voor. Hoewel Atradius haar acceptatiebeleid heeft aangescherpt, blijft deze sector voor ons zeer belangrijk”, vertelt Bert Bruning, directeur van Atradius Nederland. “Zo volgen we het betalingsgedrag in deze branche nauwlettend, zodat we in staat zijn risico's te analyseren en hierop tijdig te anticiperen. Hierdoor kunnen we onze acceptatiegraad min of meer op hetzelfde niveau houden als in andere sectoren en verzekeren we een aanzienlijk deel van de kredietbedragen die door klanten worden gevraagd. We blijven ook de komende tijd de ontwikkelingen nauwgezet volgen en passen ons acceptatiebeleid zo nodig daarop aan.”

Krimp in Europese bouwsector

Nederland is geen uitzondering in Europa. Zo blijkt uit schattingen van onderzoeksbureau Euroconstruct dat de Europese bouwproductie in 2012 met 0,3 krimpt, na een krimp van 0,6 procent in 2011. Een van de landen die op het randje van de afgrond balanceert, is Italië. Zo zijn de overheidsuitgaven voor bouwwerkzaamheden met bijna de helft in waarde gedaald ten opzichte van vóór de crisis in 2008. Ook de banken hebben hun kredietvoorwaarden aangescherpt. Ruim 60 procent van de bedrijven - twee keer zoveel als in 2008 - kampt hierdoor met financieringsproblemen.

In tegenstelling tot andere Europese landen presteert de Duitse bouwsector juist goed. De woningbouw kent de sterkste groei (+14 procent nominaal) en voor 2012 wordt een bovengemiddelde nominale groei van 6 procent verwacht. Ironisch genoeg profiteert deze subsector van de huidige crisis in de eurozone, vooral omdat investeerders de Duitse woningmarkt als een veilige investering beschouwen. In de eerste tien maanden van 2011 stegen de nieuwe orders en bouwvergunningen met ongeveer 20 procent, in sommige grootstedelijke gebieden met maar liefst 70 procent. De vooruitzichten voor openbare werken zijn wel somber: met een krimp van 2,5 procent in 2012 na een groei van 4 procent in 2011. Over het algemeen heeft de Duitse bouwsector de verliezen die het in 2009 en 2010 leed als gevolg van de wereldwijde economische crisis, goedgemaakt.

Download hier de volledige Market Monitor februari 2012 van Atradius