Nederland in Europa het zwakste jongetje van de klas

“Op dit moment is Nederland in Europa het zwakste jongetje van de klas. Duitsland is al lange tijd koploper op het gebied van duurzame energie. Engeland komt van ver, maar is nu ook bezig met een forse inhaalslag onder leiding van de conservatieve David Cameron.”

Dat zegt prof.dr.ir. Jan Rotmans in een interview met Henri Bontenbal ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van DWA installatie- en energieadvies.

Geen functie voor oude milieuclubs

Rotmans ziet geen rol meer voor de milieubewegingen, die als eerste het onderwerp klimaat en energie hebben geagendeerd, om Nederland op te stuwen naar een hogere positie op de ranglijst. “De oude milieuclubs hebben hun functie langzamerhand wel gehad, maar wat je nu ziet ontstaan is een economische competitieve duurzaamheidsbeweging. Noem het maar duurzaamheid 2.0. Deze vorm van duurzaamheid is vrij hard, staat op eigen benen en is bezig met opschalen.”

Dit vertaalt zich ook electoraal

De overheid maakt een pas op de plaats, zegt Rotmans: hij  constateert dat bedrijven zich meer bezighouden met duurzaamheid dan de overheid doet. Ook bij de consument constateert hij in toenemende mate een andere attitude. “Je ziet nu al dat het bedrijfsleven en de consument bij de overheid aandringt op verduurzaming. Het duurt niet lang meer of dit vertaalt zich ook electoraal.”

Geen regisserende rol voor overheid

Welke rol verwacht Rotmans van de overheid? In ieder geval geen regisserende rol. “We hebben behoefte aan een sterke maar moderne overheid die vooral faciliteert. De meeste veranderkracht zit immers bij bedrijven en consumenten. De overheid moet vooral barrières wegnemen. Koplopers lopen bijvoorbeeld aan tegen beknellende aanbestedingsregels of tegen beperkingen van het gebruik van het elektriciteitsnet. De overheid kan hier iets aan doen.”

Prof.dr.ir. Jan Rotmans (1961) is een maatschappelijk gedreven wetenschapper, met ruim 200 publicaties op het gebied van klimaatverandering, duurzaamheid, transities en transitiemanagement. Na zijn promotieonderzoek en zijn werk bij het RIVM werd hij in 1992 hoogleraar aan de Universiteit van Maastricht en richtte daar het onderzoeksinstituut ICIS op. In september 2004 startte hij het onderzoeksinstituut DRIFT: Dutch Research Institute For Transitions en werd hij hoogleraar op het gebied van transities en transitiemanagement aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Om Nederland duurzamer te maken heeft hij in 2007, samen met andere koplopers, de stichting Urgenda opgericht, waarvan hij voorzitter is.