Eerste overheidsgebouw met duurzame koude in Amsterdam

Water uit de nabijgelegen Ouderkerkerplas is de bron van de koeling van het gebouw. Dit leidt tot CO2-reductie van zo’n 75% – vergeleken met traditionele koelmethoden - omdat er nauwelijks meer elektriciteit nodig is om de koude te produceren.

Koudeproductie

De techniek van duurzame koude wordt in Nederland pas enkele jaren toegepast. Naast Amsterdam (Nieuwe Meer en Ouderkerkerplas) gebeurt het in de buurt van Steenwijk (Eesermeer) en bij de TU Eindhoven. Hoe werkt het precies? “In 2010 openden wij een tweede koudecentrale in Amsterdam Zuidoost”, zegt Erwin Manssen, account manager koude bij energiebedrijf Nuon, dat de duurzame koude levert tot aan de deur van het nieuwe pand van het stadsdeel. “We pompen water op vanuit de onderste waterlagen van de Ouderkerkerplas. Dat water gaat naar de koudecentrale en gebruiken we om het transportwater te koelen dat zich bevindt in een apart koudenetwerk. Dit koelen gebeurt via een soort grote warmtewisselaar. Het water uit de Ouderkerkerplas gaat vervolgens weer terug de plas in en het transportwater gaat via zeer goed geïsoleerde leidingen naar de gebouwen met een aansluiting op dit koudenet. Tijdens het transport van de koude treedt nauwelijks energieverlies op.”

Twee grootschalige koudenetwerken in Nederland

In Nederland zijn nu twee grootschalige koudecentrales. Beiden staan in Amsterdam.

• In augustus 2006 is het eerste Nederlandse koudestation geopend: ‘Zuidas Koude’. Sindsdien levert deze centrale duurzame koud aan bedrijven op de Amsterdamse Zuidas. Daarvoor maakt het gebruik van water van zo’n 4 tot 8°Celsius dat zich bevindt op ongeveer 30 meter diepte in De Nieuwe Meer, een zandwinningplas ten zuidwesten van Amsterdam. Met een koelcompressiemachine wordt het water verder afgekoeld tot 5,9°Celsius. Deze eerste koudecentrale heeft een capaciteit van 75 MW. Gebruikers zijn onder meer ABN AMRO, KPN en VU/VUmc. In 2010 hebben de verbruikers op de Zuidas samen ruim 3.200 ton CO2 bespaard op koeling.
• In mei 2010 opende Nuon de tweede koudecentrale in Amsterdam Zuidoost. Deze produceert koude door jaarlijks 8 miljoen m3 liter koud water op te pompen uit de nabijgelegen Ouderkerkerplas. De temperatuur van het opgepompte water ligt tussen de 5 en 6°Celsius. Het maximale vermogen van deze centrale is 60 MW, met mogelijkheden voor uitbreiding in de toekomst. Via een transportleiding komt de koude bij de gebruikers terecht. Naast het nieuwe kantoor van stadsdeel Zuidoost koelt Nuon op deze manier kantoren van onder andere ING, Endemol en Atlas Arena Amsterdam.

Projectgegevens Stadsdeelwerf in Amsterdam Zuidoost

Opdrachtgever: gemeente Amsterdam

Architect: Architektenburo Hans Bakker, Leiden

Aannemer: Vink Bouw, Nieuwkoop

Directievoering en toezicht: Toornend Partners, Haarlem

Installatieconcept: De Blaay – Van den Boogaard, Rotterdam

Constructief advies: Ingenieursbureau Van Rossum, Amsterdam

Koudeconcept: Nuon, Amsterdam