Een sluier van staal

Vindt maar eens een rechte lijn in de vloeiende vormen van de façade van het YAS-hotel. De hotelgevel bestaat uit 5.800 pivoterende, ruitvormige glaspanelen, gevat in een staalconstructie die dak en gevel tegelijk is. De constructie lijkt te zweven boven de twee gebouwen en de verbindingsbrug waaruit het hotel bestaat.

Grid-shell

Peter Lugger is als projectmanager van de Weense gevelbouwer Waagner-Biro bij het YAS-hotel betrokken. Hij gebruikt liever het woord drijven als hij de relatie tussen hotel en façade moet definiëren: “De façade is een sculptuur, een groot en mooi beeldhouwwerk. En omdat het geheel is opgetild boven het hotelvolume, ontstaat de indruk dat dak en gevel als het ware boven het gebouw drijven.” Het YAS-hotel in Abu Dhabi is een ontwerp van Asymptote, het New Yorkse architectenbureau van Hani Rashid en Lise Anne Couture.

Het hotel is een van de belangrijkste architectonische onderdelen van de nieuw te bouwen YAS Marina. Rashid and Couture ontwierpen het hotel daarom als een landmark, met een façade vol beweging, snelheid en spektakel. En met de eindeloze repetitie van de ruitvormige glaspanelen refereren de architecten volgens Peter Lugger naar de geometrische vormentaal uit oude Islamitische handwerktradities — dat alles samengebald in een moderne staalconstructie.

De Grid-shell, zoals ze bij Asymptote de sluier van staal over het YAS-hotel noemen, smeedt volgens het bureau niet alleen op sfeervolle manier de twee panden van het hotel samen, maar geeft ook visueel en tectonisch antwoord op een omgeving van zee, lucht en woestijn.

F1 deadline

Gevel en dak hebben een oppervlakte van 17.000 vierkante meter, vervaardigd uit 2100 ton staal, rustend op tien V-vormige dragers met een voet van beton, plus een enkele stalen drager op de daken van de twee hotelpanden — vanwege de windlast. De staalconstructie is vanwege de nabijheid van de zee uitgevoerd in categorie C5 marine quality. In de staalconstructie zijn 5.800 glaspanelen in een aluminium frame verwerkt. Lugger: “Ieder glaspaneel, iedere knoop in het staal, is anders. Dat was, bij een vereiste uitvoeringstijd van minder dan een jaar en een strikt vastgelegde opleverdatum, alleen te realiseren met behulp van geavanceerde computerprogramma’s.” En aan de deadline was niet te tornen, aldus Lugger: “Het YAS-hotel is een onderdeel van de prestigieuze Yas Marina – een jachthaven inclusief Formule 1 circuit. Het hotel bestaat uit twee panden, verbonden door een loopbrug. Onder de brug, tussen de twee hotelpanden, loopt het parcours van het Formule 1 circuit. Op 1 november was de allereerste F1 race van Abu Dhabi. Op die datum moest het gebouw dus gewoon gereed zijn. Dat hebben we ook gehaald, door tien maanden lang met 200 mensen op de site te monteren.”

Schubben

Het YAS-hotel, ontstaan uit een besloten prijsvraag, is een typisch staaltje Asymptote architectuur — het gebouw heeft een façade als een tweede huid, een vormgeving die beweging suggereert en om de verschijningsvorm van het gebouw te manipuleren wordt aan de gevel licht ingezet. Gevel en dak van het YAS-hotel zijn volgens Lugger dan ook in de eerste plaats sculptuur: “Deze façade is er voor het gebaar. De gevel biedt enige schaduw, maar is verder volledig opengewerkt.

Alle glaspanelen staan 20 graden gekanteld in de gevel om een schubbeneffect te realiseren. Dat effect woog zwaarder dan het in deze façade realiseren van klassieke gevelfuncties. Die functies — ventilatie, koeling en zonwering — zijn allemaal opgelost in de façades van de twee eigenlijke hotelpanden, achter de zwevende façade.” Elk van de 5.800 glaspanelen in de Grid-shell is voorzien van LED’s. Lugger: “Daarmee kunnen gevel en dak in verschillende kleuren worden aangelicht.” Het gebruik van licht in de gebouwschil speelt in meer ontwerpen van Asymptote een rol.

Hani Rashid en Lise Anne Couture zetten licht en projecties op de gebouwschil vaker in om de verschijningsvorm en het karakter van een gebouw te veranderen. Het tweetal gebruikt de schil ook als drager van digitale informatie. In Kyoto deden Rashid en Couture dit bijvoorbeeld door het Edutainment Center uit te rusten met een driedimensionaal videoscherm, terwijl het Virtual Art Centre in New York een gevel kreeg van elektronisch glasplaten. Hani Rashid zelf beschrijft de Grid-shell over het YAS-hotel als een perfecte versmelting en een harmonieus samenspel van elegantie en spektakel. Rashid wilde in het ontwerp naar eigen zeggen “de ‘kunst’ en poëzie van Formule 1 races koppelen aan het realiseren van een plek die Abu Dhabi huldigt als een culturele en technologische tour de force.”

Projectgegevens

Ontwerp: Asymptote Architecture, New York

Projectarchitecten: Hani Rashid, Lise Anne Couture

Lokale vertegenwoordiging: Dewan Architects & Engineers, Abu Dhabi, Tilke & Partners W.L.L., Dubai

Engineering: Dewan Architects & Engineers, Abu Dhabi, ARUP, New York

Engineering grid-shell: Bergermann und Partner (SBP), Stuttgart, Waagner-Biro, Vienna

Adviezen façade: Front Inc., New York, TAW & Partner, Hamburg

Adviezen licht: LAPD Lighting Design, Hertfordshire, UK, Bartenbach LichtLabor GmbH, Innsbruck, ARUP Lighting, New York</kader>