Een parkeergarage als hoogwaterkering

Gebouwen, parkeergarages en wegen die naast hun ‘gewone’ stedelijke functies ook het achterland kunnen beschermen tegen rivieroverstromingen. Dat is volgens onderzoeker Bianca Stalenberg een interessant concept voor Nederlandse Rijnsteden. Stalenberg promoveert op woensdag 8 september op dit onderwerp aan de TU Delft.

Stedelijk

Klimaatverandering en vooral de economische ontwikkeling van de laatste decennia, hebben ervoor gezorgd dat het huidige systeem van waterkeringen moet worden verbeterd in diverse Nederlandse Rijnsteden. Tegelijkertijd zijn stedelijke rivierfronten onderhevig aan trends en de wensen van de lokale bevolking en beleidsmakers.

‘Helaas is het verbeteren van waterkeringen en het herontwikkelen van stedelijke rivierfronten daardoor erg ingewikkeld’, zegt promovenda Bianca Stalenberg. ‘Ik vroeg me in mijn onderzoek daarom af of het mogelijk is om de functie waterkeren en stedelijke functies slim te combineren.’

Aanpasbaar

Volgens Stalenberg kan dit inderdaad, en wel door het toepassen van het concept van ‘aanpasbare waterkeringen’, ook wel het AFD-concept genoemd (Adaptable Flood Defences). Constructies zoals parkeergarages, gebouwen wegen worden hierbij zodanig ontworpen dat ze naast hun ‘gewone’ stedelijke functies tegelijk ook het achterland kunnen beschermen tegen overstromingen.

Deze innovatieve constructies zijn bovendien aan te passen aan de omstandigheden op langere termijn. Dit maakt het voor hoogwaterbestrijders mogelijk om rekening te houden met externe invloeden, zoals klimaatverandering en economische veranderingen.

Tokyo

Stalenberg deed onder meer casestudies in Nijmegen en het Japanse Tokyo. ‘De casestudie in Nijmegen laat zien dat het AFD-concept toepasbaar is in Nederlandse riviersteden.’ De casestudie in de Japanse hoofdstad Tokyo laat zien dat het AFD-concept ook potentie heeft in hoogontwikkelde landen buiten Nederland.

De ‘superdijk’ in Tokyo is een voorbeeld van het AFD-concept dat al is toegepast. Dit is in feite een zeer brede dijk (honderden meters) met een flauw binnenwaarts talud. Een dijk met een hoogte van 10 meter is zodoende 300 meter breed waardoor hij veel stabieler is en veel beter bestand is tegen faalmechanismen dan een reguliere dijk. Stedenbouwkundig is het voordeel dat men het binnentalud kan gebruiken voor stedelijke activiteiten, zodat de ‘superdijk’ bijdraagt aan de stedelijke kwaliteit.

Beslissingsondersteunend model

Stalenberg ontwikkelde tevens een beslissingondersteunend model ‘stedelijke waterkeringmatrix’, ook wel de UFPM tool genoemd (Urban Flood Protection Matrix). Deze tool ondersteunt waterschappen en gemeenten bij het (her)ontwikkelen van stedelijke rivierfronten en het verbeteren van stedelijke waterkeringen door ze samen ontwerpen te laten ontwikkelen. De demoversie van de UFPM tool is beschikbaar op: http://www.urbanriverfronts.com.