Een lieve stad: zorgen voor elkaar in een superdiverse wijk
Monique Kremer verwijst naar het thema 'lieve stad’ van Eberhard van der Laan. Hoe creëer je zo'n stad, zoals de in 2017 overleden oud-burgemeester van Amsterdam dat wilde? Ze constateert dat de alledaagse attentheid in de superdiverse stad steeds meer onder druk komt te staan. De 'superdiversiteit' van grote stadswijken neemt toe en dat zet de sociale cohesie onder druk.
Toch signaleert ze veel bereidheid om attent te zijn. "Sinds de coronacrisis blijkt dat er meer bereidheid is om iets voor een ander te doen. Ook mensen met een migratieachtergrond doen graag iets voor de buurt. Daarbij gaat het om kleine dingen, zoals kleine hand- en spandiensten. De bereidheid is er wel, maar toch gebeurt het niet altijd."
Alledaagse attentheid
Een kwetsbare wijk heeft te maken met een opeenstapeling van ongeletterdheid, armoede en andere problemen. In hoeverre in zo’n omgeving nog kansen zijn voor ‘alledaagse attentheid’ bestudeerde ze in een onderzoek in Overtoomse Veld (‘Alledaagse attentheid in een superdiverse wijk’, 2019). Kremer vraagt zich af in hoeverre de attentheid onder druk staat door de coronacrisis. Solidariteit en social distancing lijken een lastige combinatie. Maakt anderhalve meter afstand moeten houden hallo zeggen lastiger? Hoe lang houden mensen het dan vol attent te blijven?
Uit het onderzoek bleek dat alledaagse attentheid niet hetzelfde is als verplichte onderlinge zorg. Mensen hebben behoefte aan contact, maar komen niet achter elkaars voordeur. Tegelijk blijken portieken belangrijke openbare plekken voor ontmoeting. Ook een patatzaak en de kringloopwinkel blijken ‘attente plekken’ te zijn. Cafetaria Ali Patat is een goed voorbeeld van een ‘attente plek’. "Ali gaat niet alleen in gesprek met een persoon, maar met de hele zaak en benadert iedereen als Amsterdammer. Daarbij onderhoudt hij een boekenplankje met boeken over Amsterdam en put daar veel gespreksstof uit. Ali Patat is een attente plek."
Voor het creëren van attente plekken zijn tijdens de coronacrisis belangrijk:
- Fysieke laagdrempeligheid om mensen contact te kunnen laten leggen
- Wijkcentra zouden weer open moeten gaan. Restaurants en cafés gaan inmiddels open, maar niet iedereen kan zich veroorloven daar naartoe te gaan.
- Personeel moet contact stimuleren. Bijvoorbeeld in de kringloopwinkel is dat degene die achter de toonbank staat. Iemand als Ali Patat gaat in gesprek, terwijl anderen dat niet doen.
Oog voor elkaar
Alledaagse attentheid gaat over grenzen van opleiding en migratieachtergrond heen, concludeert Kremer. Er moet een vorm van menging bestaan, maar ook heterogeniteit is van belang. Attentheid dient ook in de gebouwde omgeving gefaciliteerd te worden door bijvoorbeeld bankjes. Er is een centraal punt nodig voor zorgbehoevenden in de wijk.
Ook de commerciële infrastructuur is belangrijk, zoals cafés en koffiecorners in de supermarkt. Er zou meer samengewerkt moeten worden tussen welzijnswerk en de commerciële sector. Hoewel de gevolgen van de anderhalvemetermaatschappij niet geheel duidelijk zijn, lijken mensen meer oog voor elkaar te hebben. De grote vraag is nu hoe we dat kunnen vasthouden.
Auteur: Martin Zuithof
![Een lieve stad: zorgen voor elkaar in een superdiverse wijk](/sites/default/files/styles/max_350/public/oldarticleimages/header_2953.jpg?itok=HHx41aWb)
Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Meer artikelen met dit thema
Groen-blauwe structuren in de Omgevingswet
25 jun om 08:00 uurVoor het realiseren van groen-blauwe structuren in de fysieke leefomgeving biedt de dit jaar ingevoerde…
Niet meer bouwen in de polder?
24 jun om 14:30 uurHet ministerie van Infrastructuur en Waterstaat publiceerde onlangs sturingskaarten waaruit blijkt waar in de…
Gebiedsontwikkeling: ‘Gebouwen komen en gaan’
21 jun om 09:31 uurGebiedsontwikkeling in alle soorten en maten; dat is het centrale thema van de nieuwe Stedebouw &…
Drie thema’s en vijf acties bij Ruimte voor Werk in Leiden
21 jun om 09:30 uurIn ons nieuwe themanummer Gebiedsontwikkeling gaan Vince de Jong (Kickstad) en Arnoud Nierop (Leiden) in op de…
Impasse in gebiedsontwikkeling
12 jun om 07:30 uurNederland heeft de intentie om een derde van de woningen op zeventien grootschalige woninglocaties te…
Polderlab Delft koppelt theorie aan praktijk
11 jun om 07:30 uurHoe ziet de polder van de toekomst eruit? Dat wil ZUS gaan onderzoeken door theorie en praktijk te koppelen in…
Puzzelen met groen in en om de stad
10 jun om 07:30 uurHet belang van voldoende ruimte voor groen in en om de stad wordt steeds groter. Voor gemeenten is dit een…
Vlissingen richt straat in als rivier
3 jun om 07:30 uurIn Vlissingen is een straat tussen boulevard en binnenstad - de Coosje Buskenstraat - heringericht, zodat deze…
Reactie toevoegen