Bouw keihard geraakt door akkoord

“De bouw remt nu al jaren de economische groei van heel Nederland en het begrotingsakkoord trekt die rem alleen maar harder aan. Daarom zijn allereerst slimme maatregelen nodig om starters op de woningmarkt te helpen. Voor de bouw, maar ook voor werkgelegenheid en de economie in z’n geheel levert dat veel betere effecten op dan dit akkoord.”

26 Miljard inleveren
Het EIB rekende uit dat de bouwsector te maken krijgt met een daling van het productievolume met 2,6 procent. Dat komt door de 100 procent annuïtaire aflossing van nieuwe hypotheken in 30 jaar, in combinatie met een blijvend lage overdrachtsbelasting. In totaal levert de woningbouwproductie daardoor 26 miljard euro in, verdeeld over twintig jaar. Het zwaartepunt ligt hierbij in de eerste tien jaren. Op het dieptepunt bedraagt de productiedaling ongeveer 2,7 miljard euro.

Brinkman plaatst dit cijfer in perspectief: “Van de jaarlijkse omzet verloor de bouw al ruim 7 miljard, sinds het uitbrekend van de crisis. Met deze ene hypotheekmaatregel komt de bouw straks dus al uit op minimaal zo’n 10 miljard (of ruim 17 procent) minder, terwijl er nog andere maatregelen in het pakket zitten die negatief uitpakken. Het is daarom realistisch om rekening te houden met een teruggang van minimaal 20 procent in de productie.”

Honderdduizenden banen
“Qua werkgelegenheid is dat trieste dieptepunt al bereikt: in ruim drie jaar zijn al bijna 35.000 bouwbanen verloren gegaan – en dan heb ik het nog alleen maar over degenen die onder de bouw-cao vallen. Die trend wordt niet gekeerd, waarbij ook de flexibele schil nog verder zal krimpen. Tevens zijn veel andere economische sectoren voor een belangrijk deel afhankelijk van de bouw, zoals woninginrichters en transportbedrijven. Bij elkaar hebben we het over honderdduizenden banen die door het begrotingsakkoord alleen maar zwaarder bedreigd worden.”

Investeren
“Zo komt de bouw en dus Nederland niet uit de economische crisis”, voorziet Brinkman. “Ondertussen groeit nota bene de grote maatschappelijke behoefte aan betaalbare huur- en koopwoningen, net als aan een goed onderhouden infrastructuur. We schieten onszelf in de voet als we daarin niet investeren.”

Omdat starters en bouw alles met elkaar te maken hebben, biedt Bouwend Nederland een constructief alternatief, dat een ingrijpend andere behandeling inhoudt van starters op de woningmarkt. De hoofdpunten daarvan:

* Koopstarters met goede perspectieven op de arbeidsmarkt – en dus in loonontwikkeling - moeten meer kunnen lenen.

* Fiscale en financiële ondersteuning voor degenen die op dit moment geconfronteerd worden met een restschuld. Bijvoorbeeld door een eenmalige fiscale aftrek van de restschuld. Zo kan deze groep toch z’n huizen verkopen – met name aan starters.

* ‘Bouwsparen’ ofwel ruim baan voor starters met goede perspectieven. Met een ruimere leencapaciteit en de mogelijkheid om fiscaal voordelig te sparen, kunnen zij ‘eigen geld’ bijeen brengen.

* Een krachtiger stimulans voor doorstroom in de huurmarkt, zodat degenen op de wachtlijsten (vaak jongeren) sneller van de wachtlijst in een woning komen. Dat doet recht aan de doelstelling van sociale huisvesting.

* Huren dienen opgetrokken te worden naar meer marktconforme prijzen, zodat corporaties voor starters in de huursector kunnen blijven bouwen.

“Kort gezegd stimuleren dergelijke positieve maatregelen de instroom van starters en daarmee de doorstroming van zittende huurders en kopers – terwijl het de staat niets kost. Integendeel, deze beweging heeft grote voordelen, zowel voor de staatskas als voor ondernemend Nederland.”

Aanjaagfunctie
“Dat is hard nodig, want de bouwsector snakt naar perspectief. Zonder het remmend effect van bouw was Nederland economisch gegroeid. Maar omgekeerd werkt het ook zo: waar de bouwsector een economisch blok aan het been was, kan ze weer een aanjaagfunctie krijgen. Elke euro aan investeringen in de bouw levert een veelvoud op voor de Nederlandse economie. De bouw kan snel met vele miljarden euro’s extra positief bijdragen aan het bruto nationaal product, zodat werkgelegenheid en perspectief weer terugkeren.”

Meer weten over het EIB onderzoek? Download hier het  onderzoeksrapport.