Banken houden bouwsector in wurggreep

In een gezamenlijke brief benadrukken de beide brancheverenigingen dat de bouw- en ontwikkelingssector nu vooral behoefte heeft aan korte-termijnmaatregelen om veilig door de crisis te komen. Tevens geven beide organisaties handreikingen voor de vraag hoe de bouw ook op langere termijn versterkt kan worden en meerwaarde kan toevoegen voor de gebruikers.

Wurggreep

Het belangrijkste advies van NEPROM en NVB is dat er snel een oplossing moet komen voor het huidige financieringsprobleem in de vastgoedsector. Het dichtdraaien van de financierings- kraan door toezichthouders en banken heeft de bouwsector nu in een wurgende greep. Banken en hun toezichthouders moeten bij de hypotheekverstrekking weer de ruimte krijgen om maatwerk te leveren. Daarnaast moet het voor pensioenfondsen en verzekeraars aantrekkelijker worden om te investeren in Nederlandse hypotheken.

Voorbeeld autobranche

Om de duurzaamheid en energiezuinigheid in de gebouwde omgeving op korte termijn te stimuleren, moet het Bouwteam volgens NEPROM en NVB vooral ook kijken naar de autobranche. Door fiscale en financiële prikkels (geen bpm, geen wegenbelasting en lage fiscale bijtelling) op energiezuinige auto’s heeft deze sector vorig jaar een van de beste jaren achter de rug. Een zelfde stimuleringsbeleid zou ook voor de bouw van woningen, kantoren en winkels prima van toepassing zijn. Nieuwe of gerenoveerde gebouwen en woningen zijn immers energiezuinig en duurzaam. Kopers van deze energiezuinige woningen zouden hiernaast ‘beloond’ moeten worden door de mogelijkheid van een ruimere hypotheek, omdat zij minder hoge energielasten hebben dan bewoners van oude huizen. De totale woonlasten vormen in dat geval de basis voor de hypotheekruimte en niet uitsluitend de hypotheeklasten. Op dit moment is echter het omgekeerde het geval volgens de beide organisaties. Volgens de huidige gedragscode moeten de banken bij nieuwbouw een loan-to-value aanhouden van 104 procent, terwijl voor oude woningen een percentage van 106 procent mag gelden.

Eenvoudiger wet- en regelgeving

NEPROM en NVB bepleiten daarnaast eenvoudiger wet- en regelgeving waardoor bouwprojecten sneller van de grond komen, en het besef bij gemeenten dat zij niet langer hun grondprijzen en bouwleges kunnen blijven verhogen. Verlaging van de grondprijzen is, aldus de twee brancheorganisaties, noodzakelijk om het bouwproces en het proces van stedelijke vernieuwing overeind te houden. De brancheorganisaties steken overigens ook de hand in eigen boezem: bouwkosten zijn inmiddels sterk verlaagd en ook hebben de meeste ontwikkelaars al zeer fors in de eigen kosten gesneden.

Lange termijn

Naast deze punten, die er dus vooral op zijn gericht om de bouwsector op de korte termijn door de crisis heen te helpen, geven NEPROM en NVB het Bouwteam ook adviezen voor de middellange en lange termijn. Zo bepleiten zij o.a. de invoering van een saneringsfonds om eigenaren van vastgoed eerder te bewegen tot transformatie of herontwikkeling over te gaan. En ook vinden zij dat er minder krampachtig over sloop en nieuwbouw moet worden gedaan. Lagere overheden dreigen volgens de twee organisaties momenteel door te slaan in het schrappen van plancapaciteit. En hiermee creëren zij nu al weer schaarste voor de toekomst.