Algenhuis in Hamburg: gevel met bioreactorpanelen

Het ‘algenhuis’, officieel BIQ, is wat ze in Hamburg een gebouw met bio-IQ noemen. Het passiefhuis is volgens de bedenkers slim en bio, omdat de glaspanelen met algen aan de zuidoost- en zuidwestgevel een levende ‘biohuid’ vormen, een huid waarin dierlijke organismen bijdragen aan de energievoorziening voor de vijftien woningen in het pand. 

SPLITTERWERK

Het ‘algenhuis’ is een idee en initiatief van de Oostenrijkse ontwerpers van het bureau SPLITTERWERK, in samenwerking met Arup Duitsland, ingenieursbureau B+G uit Frankfurt, en de Hamburgse bedrijven Immosolar en Strategic Science Consult.

Het BIQ-pand wordt gerealiseerd in het bestek van de Internationale Bauausstellung IBA Hamburg.  Volgens de initiatiefnemers is de algenfaçade wereldwijd een novum, en heeft de IBA in Hamburg met het ‘algenhuis’ een wereldprimeur.

Het idee achter het ‘algenhuis’ (algen als energiebron) en het product (de biopanelen) zijn de afgelopen jaren ontwikkeld in een interdisciplinair onderzoek aan Duitse universiteiten en bij bedrijven. Dat gebeurde onder de projectnaam TERM (Technologien zur Erschließung der Ressource Mikroalgen). Eindresultaat: prefab glaspanelen die aan gebouwgevels geschakeld kunnenworden tot grote glasfaçades. De panelen zijn ook bruikbaar op dakvlakken, aldus de bedenkers.

Biomassa en warmte

De twee gevels van het ‘algenhuis’ bestaan uit biopanelen van drie meter hoog en zestig centimeter breed, die in de Hamburgse façades gekoppeld zijn tot grote aaneengesloten gevelvlakken, van in totaal tweehonderd vierkante meter.

De biopanelen hebben aan de voorzijde, direct aan de buitengevel, lichtdoorlatende, plaatvormige collectoren van niet-reflecterend glas. Deze collectoren zijn hol; de holtes bieden ruimte voor de algen, ondergedompeld in een vloeibaar medium. 

Eigen energie-kringloop

De biopanelen hebben allemaal een eigen energie-kringloop. Via een netwerk van leidingen worden de algen per paneel verzorgd met een continue aanvoer van vloeibare voedingstoffen en CO2. In combinatie met zonlicht (fotosynthese) en zonnewarmte produceren de algen biomassa. Bij de algen treedt celdeling op, onder optimale omstandigheden tot twee keer per dag, aldus de bedenkers. Daaruit ontstaat de biomassa. Deze wordt vervolgens naar een techniekruimte in het BIQ-gebouw geleid, om daar te worden geoogst. Na het oogsten rest een dikke brei uit biomassa, die een aantal dagen wordt bewaard, bij vijf graden celsius. Vervolgens wordt de biomassa in een externe biogasinstallatie verwerkt tot biogas.

Tegelijkertijd produceren de panelen warmte, vergelijkbaar met de manier waarop dat gebeurt in zonne-panelen. Die warmte is in het ‘algenhuis’ dankzij warmtewisselaars direct beschikbaar voor het verwarmen van de woningen en voor warmwater, en kan desgewenst tijdelijk worden opgeslagen.

In de Innovatiecatalogus die Stedebouw & Architectuur eind 2012 publiceert, verschijnt een uitgebreid artikel over het algenhuis in Hamburg.