Themanummer Scholenbouw: veel variaties voor realisatie

donderdag 9 november 2023

In ons themanummer Scholenbouw duiken we diep in de realisatie van schoolgebouwen. Van nieuwe business cases tot circulaire doelstellingen en van groene schoolpleinen tot het standaardiseren van scholenbouw met vier uiteenlopende ontwerpen.

Dat laatste is het stokpaardje van gasthoofdredacteur Thera Verdam, hoofd Huisvesting van de Stichting voor Katholieke Primair Onderwijs Amersfoort en omstreken (Nijkerk, Soest en Soesterberg; SKOSS-KPOA). Door in samenwerking met architecten van 19 het atelier (Zwolle) te werken met een basisconcept wordt veel geld en tijd bespaard.

Het systeem van architectenbureau 19 het atelier, met flexibele paviljoens en een hart.

De oplossing is een systeem met flexibele paviljoens en een hart, zoals hierboven afgebeeld. “Zet de vier scholen naast elkaar”, stelt architect Marc Eijkelkamp, “en je ziet goed hoe divers ze zijn geworden. Elke school heeft een heel eigen uitstraling en identiteit en je herkent de eigen schoolvisie die erin doorsijpelt.”

Kindcentrum De Kei, Amersfoort (19 het atelier).

Naast veel aandacht voor basisscholen, lees je in het magazine ook over twee schitterende projecten van Paul de Ruiter Architects op de terreinen van de Erasmus Universiteit. Vooral de onlangs geopende Rotterdam Business School springt er uit met een heel fraai, energieneutraal ontwerp van Raymond van Sabben, waarin het atrium glorieert (foto boven). Het ontwerp van Paul de Ruiter Architects voor het Rotterdamse Langeveldgebouw (foto onder), met het revolutionaire energieconcept Earth, Wind & Fire, is reden voor adviseur Ryse en bouwer BAM om dieper in te gaan op de aanbesteding.

Langeveldgebouw Paul de Ruiter Architects
Langeveldgebouw in Rotterdam (Paul de Ruiter Architects).

Architecten kietelen

Wie op een andere manier de realisatie van scholen wil bevorderen, moet luisteren naar Wichert Eikelenboom, die architecten uitdaagt met: “Die moeten misschien eerst even in hun hok blijven zitten. Dat zullen ze niet leuk vinden, maar goed, ik mag ze best even kietelen. We moeten samen kiezen voor een andere aanpak. Dus met elkaar, als opdrachtgever, architect en aannemer, ontwikkel je een school en niet los van elkaar. Het moet een geïntegreerd gebouw worden, toegespitst op de gebruikerseisen van een school. Ik pleit ervoor dat je met een schone lei begint. Als bijvoorbeeld een adviseur eerst in gesprek gaat over het gewenste Programma van Eisen, moet hij of zij het team dwingen om los te komen van het nu. Denk niet over wat je nu hébt, maar over wat je wílt met het oog op de ontwikkeling van het onderwijs over 20, 25 jaar.”

Een deel van de vele circulaire maatregelen, Kindcentrum Hanzewijk Kampen (beeld: 19 het atelier).

Circulair

Een extra drempel wordt tegenwoordig gevormd door de vraag naar duurzame, circulaire gebouwen. Wie die horde wil nemen, moet eens langsgaan in Kampen, waar Sara van Popta (19 het atelier) een uiterst circulair kindcentrum ontwierp (afbeelding boven). Vooral de gemeente koos hier voor ambitieuze doelstellingen. En die leiden tot diverse innovaties, zoals een gevel van onder meer staalslakken, een speciale mortel om bakstenen later makkelijk te kunnen hergebruiken en een enorme reeks andere hergebruikte en biobased materialen.

Trap Unity Preschool Studio Jia (beeld: Lvqiu Photography).

Vergeet ten slotte ook niet het belang van groene schoolpleinen, geniet van de reeks opmerkelijke schitterende trappen die we verzamelde en lees de column van Norbert Schutte en Willem van Genugten, die pleiten voor scherpere eisen op het gebied van de CO2-uitstoot. Niet voor niets gaat het in het voorwoord over het vaak halfzachte gebruik van de term ‘duurzaam’, in de betekenis van ‘levensduur’. Voor greenwashing mag anno 2023 toch geen enkele ruimte of achterdeur meer zijn?

Ontdek ook het door Alwina Tempelman fraai vormgegeven magazine. Abonnees gaan daarvoor naar onze bibliotheek. Neem anders een abonnement en krijg toegang tot al onze uitgaven en themanummers.

Ysbrand Visser
hoofdredacteur Stedebouw & Architectuur

Foto (bovenaan): atrium Rotterdam Business School, Paul de Ruiter Architects (beeld: Aiste Rakauskaite)

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Terrassenlandschap voor nieuwe International School Utrecht

20 sep om 07:30 uur

Met een opmerkelijke serie van forse buitenruimten zal vanaf 2027 in Utrecht een bijzondere school opengaan.…

Lees verder »
descriptionArtikel

Biobased scholenbouw: klimaatdoelen en gezond binnenklimaat

18 sep om 07:30 uur

Ook het onderwijs zal een duurzaam steentje moeten bijdragen aan de doelstellingen van de klimaatakkoorden.…

Lees verder »
descriptionArtikel

De Natuurrijke School: betere prestaties en gezondheid

12 sep om 07:30 uur

Op steeds meer basisscholen wordt bewegen geïntegreerd in het lesprogramma. In een attractieve ruimte om dat…

Lees verder »
descriptionArtikel

Nooit meer slopen

5 sep om 07:30 uur

Het is de pakkende titel van het eerste programmaonderdeel van het Duurzame en Gezonde Scholen Congres dat…

Lees verder »
descriptionArtikel

Van buurman tot buurtzorg in wooncollectieven

30 aug om 07:30 uur

Hoe is in moderne wooncollectieven de zorg geregeld? Het is een hot issue voor de komende decennia en staat…

Lees verder »
descriptionArtikel

Podcast met ‘vakmeester’ Hans van Heeswijk

29 aug om 07:30 uur

In de nieuwe podcastserie Takumi - de Weg naar Meesterschap is architect Hans van Heeswijk de eerste die aan de…

Lees verder »
descriptionArtikel

Collectieve woonvormen: inspirerende markt

18 jun om 17:00 uur

In mei vond in het Gelderse Huis der Provincie (Arnhem) de drukbezochte Inspiratiemarkt 'Van solo naar samen'…

Lees verder »
descriptionArtikel

Vernieuwde, integrale aanpak onderwijshuisvesting

16 mei om 10:00 uur

Wie actief is in het werkveld ‘onderwijshuisvesting’ en aan de slag wil gaan met een programmatische aanpak van…

Lees verder »